Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

уч хил ш а ы га аж -
рат амиз
- 
ясси (ёки текис), дўмбоқли (ёки дўмбоқчали гад up-
будир) ва папилломатоз
(ёки гиперпластик) 
турлари.
Ясси шаюшда
ж ароҳатланган тил ш и л л и қ қ о б и қ қавати сил- 
л и қ , я л т и р о қ бўлиб, атроф и д аги ш и л л и қ қоб и қд ан кўтарил- 
м а й д и , сў р ги ч э п и т е л и й л а р к у за т и л м а й д и , қ и з и л ё к и т ў қ
қизил тусда ран г беради. П айпаслагаким изда ж ароҳат соҳаси 
қаттиқлаш ган, о гр и қси з, ж аг ости ли м ф а тугунлари қўлга се- 
зилмайди.
Думбоқли шаклдаги ромбсимон тилда
ж а р о ҳ а тн и н г а й л а ­
на ёки овал соҳаси яхш и а н и к д а н ад и га н д ўм б окд ард ан , б и р - 
б и р и д ан ф а р қ л а н а д и га н а н и қ бурмалардгщ аж р ал и б туради 
ва сўрғичлари бўлм айди. Д ў м б о к д ар н и н г бучдай ж ой л аш и ш и
к ў п р и к л и , осм а й ўлларга ўхш аб туради. Бу со ҳ ал ар қ и зи л , 
қ и см ан кў к -қ и зи л тусда б ўлиб, устидан ш охланган эп и тел и й
қопл аган да, оч сут рангда товл ан ад и . Ж ароҳат яраси б ем ор- 
н и н г бутун ҳаёти д а в о м и д а б и р хил к а т т а л и к д а с а к д а н и б
қолад и.
Папилломатозли шаклида
а н и қ ўзгариш лар бўлмайди, тил 
деворларидан папилом атозли ҳосила кўтарилиб, кўзга таш ла- 
н и б турад и . Улар а с о са н к е н г, қ а тт и ^ п аш га н , о қ и ш рангда

---

Тил к а с а л л и к л а р и
213
бўлади. У чоқ 3-5 см каттали ккач а ети ш и м ум кин. П ап и л л ом а- 
тозда ҳосила пайдо бўлиш и оқи б ати д а бўртган, ғадир-будир, 
қаттиқлаш ган, баъзи ҳолларда, ял л и ғлан ган нарса вужудга к е ­
лади. Бундай ҳолларда, б ем ор гўё оғзида бегона н арса борл и - 
гини сези ш и дан ш и ко ят қилади.
Р ом б си м он т и л н и н г учала кў р и н и ш и ҳам , а й н и қ с а , ясси 
ш акли ҳеч қандай субъектив белгиларсиз кечади. К ўпчилик б е ­
м орлар агар оғзига эътибор бермаса, ром бсим он глосситли ўзга- 
ри ш лар б орл и ги н и сезм айди. К ам д ан -кам б ем орлар оғзи қу- 
р и ш и д ан , тил д еворларидаги н о теки сл и кд ан , куйиш сезги си - 
дан ш и к о ят қилади. Бундай сезгилар ўткир ял л и ғлан и ш ж ара­
ён и кузатилганда юзага келади.
Р ом б си м он т и л н и н г кеч и ш и одатда, яхш и си ф атл и , к л и ­
н и к ва м орф ологи к кўриниш и у зо қ йиллар давом ида ўзгариш - 
с и з қолади. Н оқулай ш ароитлар - организм ҳимоя ти зи м и н и н г 
пасай и ш и , д ои м и й ш икастловчи ом иллар таъ сирида, д ўм боқ- 
ли ва п ап и ллом атоз ш аклли глосситлар ян ад а ри вож лан и ш т о ­
монга қараб силж ийди. Бундай гуруҳ б ем орларни дои м и й д и с ­
пансер назоратига олиш зарур. Чунки бу каби глосс итл арда ж а ­
раён ём он си ф атли ўзгариш том он га си л ж и ш и хавф и мавжуд- 
дир. К асал л и к н и ти л пап и л лом атози ва т и л н и н г замбуруғли 
ж ароҳатл ан и ш и д ан ф арқдай м и з.
Врач қўллайдиган д аво усули ром бсим он ти л н и н г ш акл и га 
қараб белгиланади. Д ўм боқпи ва п апиллом атоз ш акл и н и н г р и ­
вож ланиб бориш и кузатилса, даволаш ж аррохдик усулида ам ал ­
га ош ирилади. П апиллом атозли ш аклида кри отерап и я сам ара- 
л и ҳисобланади.