пептидаза
про-α-боғ
препро-α-боғ
1000
100
250
N-охири
α-боғ
С-пептид
1000
100
250
N-охири
С-пептид
ОН
ОН
ОН
ОН
ОН
ОН
ОН
ОН
Пролин
4-оксипролин
пролил-4-гидроксилаза
Y-холат
Лизин
5-оксилизин
лизил-5-гидроксилаза
ГЛИ-X-Y
Пролин
3-оксипролин
пролил-3-гидроксилаза
X-холат
1000
100
250
N-конец
С-пептид
ОН
ОН
ОН
ОН
ОН
ОН
ОН
ОН
1000
100
250
N-конец
С-пептид
О
ОН
ОН
О
ОН
ОН
О
ОН
Глюкоза
галактоза
галактоза
Галактоза
Гликозилтрансфераза
УДФ-галактоза
УДФ
1000
100
250
1000
100
250
1000
100
250
SH
SH
SH
SH
1000
100
250
1000
100
250
1000
100
250
S
S
S
S
SH
SH
S
S
С-пептидлар
S
S
S
S
S
S
250
100
100
100
- 3 боғ спираллашиб – проколлагенга айланади ва водород боғлари билан мустахкамланади.
- проколлаген хужайралар аро маткриксга чиқарилади
250
250
С-пептидлар
- хужайралар аро маткриксда проколлагендан (I, II, III, V, XI типлари) проколлагенпептидаза ферменти ердамида С- охири ва N-пропептидлар узилиб, коллаген хосил булади
Коллаген синтезини бошқарилиши ва катаболизми - Аскорбин кислота коллаген ва протеогликанлар синтезини жадаллаштиради;
- Глюкокортикостероидлар проколлагеннинг мРНК си синтезини ва гидроксилазалар фаоллигини сусайишига, ҳамда коллаген парчаланишини жадаллашишига олиб келади;
- Эстрогенлар бириктирувчи тўқима таркибий қисмлари синтезини кучайтиради;
- Яшаш даври бир неча хафтдан бир неча ойгача;
- Коллаген коллагеназа ферменти таъсирида 3 полипептид занжирларга ажралади;
- Улар пептидгидроксилазалар таъсирида парчаланади.
1-типдаги коллаген молекуласидаги мутация сайтлари 1. Элерса-Данлос синдроми 2. Марфан синдроми 3. тугалланмаган остеогенез(хрустальный человек Классификация коллагенов по структурам 95% всех коллагенов составляют фибриллообразующиеся типы I, II, III Эластин - Эластин бириктирувчи тўқиманинг иккинчи асосий оқсили;
- Коллагендан фарқли равишда қайнатганда желатина ҳосил қилмайди;
- Унинг аминокислота таркиби коллагендан фарқланади (глицин, пролин, оксипролин).
- Эластин толалари катта бўлмаган деярли сферик молекулаларнинг қаттиқ кўндаланг боғлар билан боғланиши натижасида қурилган.
- Лизин иштирокида кўндаланг боғларнинг 2 тури аниқланган.
Эластин - Тўртта лизин қолдкларидан десмозин ва изодесмозин деб аталмиш бирикмалар ҳосил бўлади.
- 2 пептид занжир ўртасида ҳосил бўлади, лекин 3 ёки 4 пептид занжирлардаги лизин қолдиқларидан ҳам ҳосил бўлиши мумкин.
- Аввал 3 лизин қолдиғи Е-альдегидгача оксидланади, кейин эса тўртинчи лизин қолдиғи билан конденсацияланади ва натижада десмозин ёки изодесмозин ҳосил бўлади.
- Десмозин ва изодесмозин кўндаланг боғлар ҳосил қилишда қатнашади.
- Кўндаланг боғлар ҳосил қилишда лизиннорлейцин ҳам қатнашади.
Эластин молекулалари мономер (тропоэластин) шаклида синтезланади; - Эластин молекулалари мономер (тропоэластин) шаклида синтезланади;
- ўта мустахкам, жуда секин алмашинувчи ҳужайрадан ташқари шаклини хосил қилади;
- Бу жараённи бузилиши уларни ингичкалашишига, бўшашига, резинкага ўҳшаш хусусиятини йўқолишига олиб келади (аневризмалар, аортана ёрилиши, юрак клапанлари нуқсони, такрорланувчи зотлжам ва ўпка эмфиземаси);
- Натив эластик иплари трипсин ёки химотрипсин таъсирида ҳазмланмайди;
- пепсин таъсирида pН 2 да секин гидролизланади;
- Ошқозон ости безида проэластаза ишлаб чиқарилади. У трипсин таъсирида эластазага айланади ва алифатик аминокислота карбоксил гуруҳи ҳосил қилган пептид боғларини гидролизлайди;
Do'stlaringiz bilan baham: |