Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни Сақлаш Вазирлиги Тошкент Тиббиёт Академияси Гистология ва Тиббий биология кафедраси

Ядроча – 80% оқсилдан 15% гача РНК, 12%гача ДНКдан
иборат. р-РНК ва рибосома суббирликларини ҳосил бўлишини
таъминлайди.
*
Ядронинг функцияси: генетик ахборотни сақлаш ва узатиш, 
ҳужайра ҳаёт фаолияти жараёнларини бошқариш.

---

---

Ҳужайранинг ҳаётий цикли
*
Ҳужайранинг ҳаётий цикли – она ҳужайранинг бўлиниб, қиз ҳужайраларни
ҳосил қилиши ёки ўлимигача бўлган давр. Бўлинмайдиган ҳужайралар
популяциясида (нейрон танаси, миокард ҳужайралари) ҳужайра цикли ҳужайра
ҳосил бўлишидан унинг ўлимигача бўлган даврни ўз ичига олади. 
*
Кўпайиб турувчи ҳужайра популяцияларида ҳужайранинг ҳаётий цикли иккита
даврдан иборат: 
1.
Интерфаза – бу даврда ҳужайра ўсади, функцияларини бажаради, бўлинишга
тайёрланади.
2.
Митоз - ҳужайранинг бўлиниши.

---

Митоз – энг кўп тарқалган кўпайиш усули. У
генетик бир хил ҳужайра ҳосил бўлишини 
таъминлайди.
*
Митоз жараёни профаза, метафаза, анафаза , телофазалардан иборат. 
*
Профаза – хроматин иплари, спираллашади, қисқаради, йўғонлашади, 
центриолалар қутбларга тарқалади, бўлиниш дук иплари ҳосил бўлади. 
Профаза охирида ядроча ва ядро қобиғи парчаланади, ирсий материал 
2n4c га тенг бўлади. 
*
Метафаза – ҳайвон ҳужайралари хромосомалари экватор бўйлаб 
тартибли жойлашади, метафаза пластинкаси ҳосил бўлади, бўлиниш дук 
иплари ҳосил бўлиши тугайди. Ирсий материал 2n4c га тенг бўлади. 
*
Анафаза – хромасома бўлиниш дук иплари қисқаради, қиз хромасомалар 
деб номланувчи хроматидалар қарама-қарши томонга тарқалади. Ирсий 
материал умумий 4n4c га тенг, ҳар бир қутбда эса 2n2c га тенг. 
*
Телофаза – қутбларга тарқалган қиз хромасомалар деспираллашади, 
уларнинг атрофида ядро қобиғи шаклланади, ядроча тикланади. 
Цитоплазманинг бўлиниши цитокинез бошланади, натижада ирсий 
материал 2n2c бўлган иккита қиз ҳужайра ҳосил бўлади.

---