Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни Сақлаш Вазирлиги Тошкент Тиббиёт Академияси Гистология ва Тиббий биология кафедраси

Ҳужайра пролифирацияси ва унинг тиббиётдаги аҳамияти
*
Ҳужайра пролифирацияси – митоз йўли билан ҳужайралар
сонининг кўпайиши бўлиб, унинг ҳисобига тўқималар ўсиши
кузатилади. Нерв ҳужайраларида пролифирация кузатилмайди.
*
Вояга
етган
организмда
ҳужайраларнинг
бўлиниши
ва
ихтисослашиши билан боғлиқ бўлган ривожланиш жараёни давом
этади. Бу жараён нормал физиологик бўлиши мумкин ёки
организмнинг
жароҳатланган
жойларининг
тикланишига
йўналтирилади.
*
Ҳужайра пролифирациясининг тиббий аҳамияти ҳар хил тўқима
ҳужайраларининг бўлиниш хусусияти ҳисобига жароҳатларнинг
тикланиши ва жарроҳлик амалиятидан кейин тўқималарнинг
тикланишини таъминлайди.
*
Ҳужайра пролифирацияси организмдаги физиологик, репаратив
ва патологик регенерацияларга асос бўлади.

---

Мейоз – жинсий ҳужайраларнинг кўпайиш усули бўлиб, 
соматик ҳужайралардан гаплоид ҳужайралар ҳосил 
бўлишини таъминлайди.
*
Мейоз эркак ва аёл жинсий ҳужайралари ривожланишининг етилиш босқичида 
кузатилиб, иккита бўлинишдан (мейоз I –редукцион ва мейоз II - эквацион) иборат. 
*
Мейоз I - профаза I- 5 босқичдан – лептотен, зиготен, пахитен, диплотен, 
диакинездан иборат. Лептотенда хромасомалар нозик ип шаклида бўлади, зиготенда 
гомологик хромасомалар конюгацияланиб, бивалентлар ҳосил қилади, пахитенда –
гомологик хромасомалар кроссинговер ҳисобига ўхшаш участкаларини 
алмашадилар. Диплотенда гомологик хромосомалар центромера қисмидан 
итарилишиб, хиазма ҳосил қилади, диакинезда спираллашиш максимал даражага 
етиб, бивалентлар ядронинг периферик қисмида жойлашади, ядро қобиғи, ядроча 
парчаланади. Центриолалар қутбларга тарқалиб, бўлиниш дуки ҳосил бўлади. Ирсий 
материал 2n4c.
*