Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкент фармацевтика институти

CaO + CO₂ ---> CaCO₃
 
Капилляр конденсацияси
Модда порларининг қаттиқ сорбент ғовакчаларида сурилиши ва суюқ фаза ҳосил бўлиши. Равшанки, капилляр конденцияси фақат ғавакчалар мавжуд бўлганда ва газлар учун критик ҳароратдан паст шароитда кузатилиши мумкин.
Юқорида келтирилган сорбция турлари ҳеч қайсиси соф кўринишда учрамайди. Кўпинча икки ёки ундан кўп турлари биргаликда учрайди. Адсорбция-хемосорбцияни ва капилляр конденсациянинг биринчи поғанасидир, адсорбция – газни суюқликни шимилиши жараёнини кимёвий реакциялар билан бирга кечиши мумкин.
Қаттиқ модданинг юзасидаги хоссалари модданинг ички (металл бўлаги ичидаги, пласмасса, шиша, кристалл ичидаги) хоссаларидан фарқ қилади. Жумладан, қўрғошиннинг ҳозиргина кесилган бўлаги вақт ўтиши билан қараяди, оксидлар билан қапланади – аста секин кечадиган сорбция. Калий ва натрий металларининг ташқи кўриниши кесилган вақтдаёқ ўзгаради – тез сорбцияланиш жараёни.
Агарда шиша ёки кристаллининг катта бўлакларини герматик ёпиқ тегирмонда майдаланса, ундаги босм пасаяди, чунки ҳаво янги ҳосил бўлган юзаларга шимилади. Ана шунда юза таъсир кучлари ҳаракатга келади.
Сорбент юзасида газ молекулалари қанча узоқ турса адсорбция шунча кўп бўлади.
Агар юзага келаётган модда ажралаётгандан кўп бўлса, адсорбция кучаяди. Агарда улар тенг бўлса, адсорбцион тенглик ҳолати вужудга келади. Газ уонцентрацияси ортиши билан адсорбциянинг кўпайиши Ленгмюр тенгламаси билан ифодаланади.
WCL
А = ----------
WC
А – адсорбцияланиш хоссаси
LW – сорбентга газни шимилиш хусусияти.
C – газни концентрацияси.
Кичик ўлчамларда адсорбцион жараён тўғри пропорцияга эга катта ўлчамларда у ўзгармайди. Шимилаётган газни концентрацияси билан адсорбциянинг боғлиқлигини кўрсатувчи барқарор босим ва адсорбцион тенгдан ҳосил бўлган, эгри чизиқни адсорбция изотермаси дейилади. Ҳар бир адсорбентнинг ўзига хос изотермаси бўлади, уни сорбентларнинг адсорбцион хусусиятини белгиловчи асосий хоссаси деб тушинилади.
Иккита сорбент хусусиятларини бир-бири билан таққослаб уларни адсорбцион хусусиятлари ҳақида хулоса қилиш мумкин. Масалан: А – сорбент, В – сорбентдан сифат бўйича ёмонроқ, чунки бир хил босимда у 3 марта кам газ шимади.
Сорбентнинг адсорбцион хусусияти ҳажмий ва оғирлик усуллари ёрдамида аниқланади ва таҳлил қилинади.