Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкент фармацевтика институти

 
Оят (араб. илоҳий белги, мўъжиза) –Қуръон сураларининг бандлари. Оят 
Аллоҳнинг ўз элчиси Муҳаммад (с.а.в.)га ваҳий қилиб, бандаларга қўлланма 
сифатида юборган мўъжизаси.
Энг қисқа оятлар ―Тоҳо‖ ва ―Ёсин‖.
Энг узун оят ―Бақара‖ сурасининг 282-ояти.
Сура (араб. тизма, қатор, қўрғон,манзил ва шараф маъносида) – фақат 
Қуръонга хос тушунча, унинг бўлимлари(боблари) Сура дейилади. 
Энг қисқа сура ―Кавсар‖ (3 оят). 
Энг узун сура ―Бақара‖ (286 оят). 
Қуръон суралари икки қисмга бўлинади: 
1) ―Макка суралари‖ – ҳижратдан олдин нозил бўлган (610 - 622 йй. 90 та сура). 
2) ―Мадина суралари‖ – ҳижратдан кейин нозил бўлган (622 й.дан 24 та сура). 

---

 
Қуръон сураларининг хронологик тартиби  
1. Макка даври (610 - 615 йй.). Бу даврда юксак адабий ижод намуналари бўлган сажъ 
жанридаги суралар ўқилган. Европа олимлари уларга «Назмий суралар» деб ном 
берганлар. 
2. Макка даври (616 - 619 йй.). Муҳаммад (с.а.в.) ва уларнинг издошлари доимий 
таъқиб остида яшаган ва кўпчилик Ҳабашистонга кетган муҳитда ўқилган. Бу 
сураларда Аллоҳнинг «Раҳмон» сифатида кўп тилга олинганлиги сабабли Европа 
олимлари уларни «Раҳмон суралари» деб атаганлар. 
3. Макка даври (610 йил бошларидан 622 йил сентябригача). Бу даврда ҳам Муҳаммад 
(с.а.в.) ва унинг издошлари таъқиб остида яшаганлар, махфий равишда, кўпинча 
шаҳардан ташқарида ибодатга тўпланганлар. Бу давр сураларида исломнинг ақоид 
таълимотига кенг ўрин берилгани сабабли, европалик олимлар буларга 
«Пайғамбарлик суралари» деб ном берганлар. 
 
Мадинада туширилган 24 та суранинг нозил  
бўлишини беш даврга ажратиш мумкин:  
I давр (622 й. октябрдан 624 й. гача). Муҳаммад (с.а.в.) Мадинага кўчиб 
келганидан маккаликлар билан биринчи йирик тўқнашув -- Бадр 
жангигача 4 та сура .
II давр (624 й.мартидан 625 й. мартигача). Бадр жангидан кейин Уҳуд 
жангигача ўтган бир йил ичида 3 та сура.
III давр (625 й. мартидан - 627 й. мартигача). Уҳуд жангидаги 
мағлубиятидан кейин Хандақ жангигача 5 та сура.
IV давр (627 й. апрелидан 630 й. январигача). Хандақ жангидан сўнг 
Макканинг олинишигача 8 та сура.
V давр (630 й. февралидан 632 й. майигача). Макка олинганидан кейин 
Муҳаммад (с.а.в.) пайғамбарнинг вафотигача 4та сура.

---