Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни Сақлаш Вазирлиги Тошкент фармацевтика институти Педагогик технологиялар ва педагогик

Мимика. Ўз фикри, ҳиссиѐти, руҳий ҳолатини ифодалаш санъатига – 
мимика дейилади. Баъзан педагог юз ифодаси у айтмоқчи бўлган сўздан ҳам 
кўра кучли таъсирга эга. Имо-ишора ва мимика ахборотнинг эмоционал 
кучини ошириб яхши қабул қилишга сабаб бўлади. 
Талабалар педагогнинг фикрини унинг юз ифодасиданоқ билиб оладилар. 
Шунинг учун ҳа педагог ўз кечинмаларини яшира олиш ҳам лозим. Юз 
ҳаракатлари фақатгина ўқув тарбия мақсадида қўлланилиши лозим.
Юз ифодаси бутун қиѐфа каби ўзга ишонч, ҳайриҳоҳлик, хукм, норозилик, 
хурсандлик, фахрланиш, лоқайдлик, қизиқувчанлик, хафалик кабиларни 
ифодалай олиши лозим. Инсоннинг барча ҳиссиѐтлари унинг табассумида 
мужассамлашган бўлади, у кишининг маънавий соғломлиги ва ахлоқий 
қудратини ўзида ифодалайди. Мимикани ифодаловчи деталлар – қош ва 
кўздир. Қошнинг юқорига кўтарилиши хайратланишни, чимирилиши – 
диққатни тўплашни, қимирлатмасдан туриш – хотиржамликни, лоқайдликни, 
тез ҳаракатга келиши – танг қолишни ифодалайди. 
Кўз кишининг энг таъсирчан органидир. Педагог ўз юз тузилишининг 
имкониятларини яхшилаб ўрганиб чиқиши лозим. У ҳар бир ҳодисага 
нисбатан ўз кўз қарашлари билан ўзининг ижобий, салбий, бетараф 
муносабатини ифодалай билиши лозим. Унинг кўзи ―олма-кесак‖ 
термаслиги, ѐки ―балиқ кўз‖ бўлмаслиги лозим. 
Мана масалан , қувончли ҳолатни ифодаловчи белгилар: табассум, кўз 
яшнайди, ҳаддан ташқари имо-ишоралар, сўзамоллик, бошқаларга ѐрдам 
бериш истаги кўзга ташланади. 
Қўрқув белгилари: кўзлар катта –катта очилган, гавда шалпайган, қошлар 
бироз кўтарилган, овоз титрайди, кўз олма-кесак теради, ҳаракатлар 

---

121 
шиддатли, гавда титрайди. 
Педагогнинг назари талабаларда бўлиши лозим. Улар орасида кўз алоқаси 
машғулотлар давомида мустаҳкамланиб бориши керак. Бироқ шуни ҳам 
унутмаслик лозимки, катта йиғин, митингларда сўзга чиққанда бундай 
алоқадан воз кечиш лозим. Чунки кўпчилик томонидан ҳосил бўладиган 
биомайдон нотиққа салбий таъсир кўрсатади. Шунинг учун ҳам оломонга 
худди девор ѐки гулзорни кузатган каби назар ташлаган мақсадга мувофиқ 
бўлади: оломон биомайдони нотиққа салбий таъсир кўрсата олмайди.