Zbekiston respublikasi qurilish vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

Pastbozor. Bozorni xalq hozirgi kunlarda ham “Pastbozor” deb aytadi, sababi bozor pastlikka joylashgan. Qadimiy turkiy tilimizda suvloq pastlik erni “CHoch” deb atashgan, shaharning CHoch degan nomi ana shu holatdan kelib chiqqan, degan xulosaga keladi A.Ibrohimov.

Oktyabr bozori. SHo‘rolar davrida bozorning qoq o‘rtasidagi restoran Oktyabr nomi bilan ataldi. So‘ng Eskijo‘va mahallasi o‘rnida Kalinin haykali o‘rnatilib, maydon nomi Kalinin nomi bilan o‘zgartirilgan edi. Xullas, bozor nomi ham Oktyabr nomi bilan atala boshlandi. Ammo, 70 yil davomida bu nom xalq ongiga singmadi. Baribir CHorsu, Eskijo‘va yoki Pastbozor nomi bilan atalib kelinaverdi.

Oloy bozori (Amir Temur ko‘chasi). Dastlab bir necha yillar davomida norasmiy kichik chakana bozor sifatida chorva va dehqonchilik mahsulotlari bilan oldi-sotdi qilinib tupgan joy. 1928 yildan Oloy bozori nomi bilan rasmiy ravishda bozorga asos solingan va keyingi mustaqillik yillarida zamonaviy bozor tariqasida qayta qurilgan.

Ayrim qadimshunoslarning fikricha, XIX asrning 80 – yillarida O‘rta Osiyo ayollaridan birinchi bo‘lib «dodxo» unvonini olgan, «Oloy malikasi» nomi bilan mashhur bo‘lgan, Oloy viloyatining hokimi Qurbonjon dodxo o‘z o‘g‘illari bilan mustaqillikka erishish maqsadida «Po‘latxon» qo‘zg‘oloni ishtirokchilari tomoniga o‘tadi. 1876 yil 25 aprelda M.D. Skobelev qo‘shiniga kuchli zarba bergan, biroq, keyinchalik xoinlik natijasida mag‘lubiyatga uchragan. Odamlarining ayrimlari asirga tushgan, ayrimlari turli tomonlarga qochishga majbur bo‘lgan. SHularning bir qismi hozirgi Toshkentning Oloy bozori hududidan manzil topgan va savdo-sotiq bilan shug‘ullanishgan. Bozorning Oloy deb nomlanishi shundan.

Ammo, ayrim havaskor atamashunoslar matbuot sahifalarida e’lon qilingan maqolalarida keltirishlaricha – Oloy so‘zi Aloe o‘simligi nomidan kelib chiqqan deyishadi. Aytishlaricha, bir vaqtlar bu erda aloe o‘simligi bilan savdo qilishgan. SHu sabab bo‘lsa kerak, Oloy bozori, ya’ni “Alayskiy rыnok” bo‘lib ketgan, – degan fikrni bildiradilar.