Ўзбекистон республикаси президенти ҳузуридаги қонунчилик ва ҳУҚУҚий сиёсат институти

ўрнатилишининг моҳияти нимада?
Жавоб:
Яшаш ҳуқуқи ҳар бир инсоннинг ажралмас ва 
табиий ҳуқуқи бўлиб, у мамлакатда ўлим жазосини белгилаш, 
тайинлаш ва ижро этишни 
қатъий инкор этади. Ўлим 
жазоси энг оғир жиноий жазо 
бўлиб, у қўлланиладиган 
деярли барча давлатларда 
ўта оғир, инсон ҳаётига қасд 
қиладиган жиноятлар учунгина 
кўзда тутилган.
Айни пайтда, Ўзбекистон Республикасининг Президенти 
Ш. Мирзиёев 2022 йил 20 июндаги Конституциявий комиссия 
аъзолари билан учрашувда 
Конституциямизга “Ўзбекис-
тонда ўлим жазоси тақиқланади”,
деган яна бир муҳим 
нормани киритишни таклиф қилди.

---

44
Янги 
таҳрирдаги 
Конституциямиз 
лойиҳасининг 
25-моддасида 
“Ўзбекистон Республикасида ўлим жазоси 
тақиқланади”
деган қатъий норма мустаҳкамланмоқда. Шу 
тариқа, давлатимиз бу ниҳоятда жиддий масалада 
ҳеч қачон 
ортга қайтмаслигини, инсонпарварлик ғояларига содиқ 
эканлигини бутун дунёга
намоён қилмоқда.
Тарихга назар ташласак, 1994 йилдаги Ўзбекистон 
Республикасининг Жиноят кодексида 33 турдаги жиноят 
учун ўлим жазоси белгиланган эди. Ўлим жазоси белгиланган 
нормалар босқичма-босқич қисқартирилиб, 2008 йил 1 январдан 
эса ўлим жазоси жиноий жазо сифатида батамом бекор 
қилинди. Ўзбекистонда ўлим жазосининг бекор қилиниши ва 
тақиқланиши БМТнинг 1966 йил 16 декабрдаги 
Фуқаровий ва 
сиёсий ҳуқуқлар тўғрисидаги халқаро пакт
талабларига 
ҳам тўлиқ мувофиқ келади.
Мамлакатимизда сўнгги йилларда юқори судлар томонидан 
аввал чиқарилган кўплаб ҳукмлар қайта кўрилиб, оқлов 
ҳукмлари чиқарилмоқда. Демак, судлар ҳам хатоларга йўл 
қўйиши мумкинлиги хавфини инкор этиб бўлмайди. Шундай 
экан, ўлим жазоси тайинланган шахсга суд келгусида оқлов 
ҳукми чиқарадиган бўлса, ноҳақ айбланган инсон ҳаётини ортга 
қайтаришнинг ҳеч қандай имкони йўқ! 
Ўлим жазосига қайтмаслик юзасидан Ўзбекистоннинг 
қатъий позицияси Конституцияда мустаҳкамланиши давла-
тимизда инсон ҳаёти ва қадри юқори даражада муҳофаза 
этилишини яна бир бор тасдиқлайди.