Ўзбекистон республикаси президенти ҳузуридаги қонунчилик ва ҳУҚУҚий сиёсат институти

75-савол: 
Конституцияда давлатга боланинг 
ҳуқуқлари, 
эркинликлари 
ва 
қонуний 
манфаатларини таъминлаш бўйича қандай 
мажбуриятлар юклатилмоқда ва унинг 
мазмун-моҳияти нималардан иборат?
Жавоб:
Болалар – келажагимиз эгалари экан, уларнинг 
жисмоний, ақлий ва маданий жиҳатдан ривожланиши 
учун энг яхши шарт-шароитларни яратиш зарурдир. Шу 
боис мамлакатимизда болаларнинг манфаатларини биринчи 
навбатда таъминлаш принципи асосида тизимли ишлар амалга 
оширилмоқда. 

---

126
Болаларни доимий равишда 
давлат ҳимояси ва ғамхўрлиги 
остида бўлишини таъминлаш 
мақсадида янги таҳрирдаги 
Конституциямиз лойиҳасининг 
78-моддасига 
“боланинг ҳу-
қуқ лари, эркинликлари ва 
қонуний 
манфаатларини 
таъминлаш ҳамда ҳимоя қилиш, унинг жисмоний, 
ақлий ва маданий жиҳатдан тўлақонли ривожланиши 
учун энг яхши шарт-шароитларни яратиш давлатнинг 
мажбуриятидир”
, деган мазмундаги норма киритилмоқда. 
Аслида 
“бола”
деганда кимни тушунишимиз керак? 
БМТнинг Бола ҳуқуқлари тўғрисидаги конвенцияси ва миллий 
қонунчилигимизга мувофиқ, 
18 ёшга тўлгунга қадар бўлган 
шахс – бола
ҳисобланади. 
Агар шунга асосланадиган 
бўлсак, бугун юртимиз аҳолисининг қарийб 12,1 млн 
нафари 
болалардан иборат бўлиб, улар мамлакатимиз 
аҳолисининг 35 фоизини ташкил этмоқда. Конвенциянинг 
3-моддасида “болаларга нисбатан амалга ошириладиган барча 
ҳаракатларда, улар давлат ёки хусусий ижтимоий ҳимоя 
муассасалари, судлар, маъмурий ёки қонун чиқарувчи органлар 
томонидан амалга оширилишидан қатъи назар, боланинг энг 
яхши манфаатлари биринчи навбатда эътиборга олинади”, 
деб белгиланган. Болаларнинг манфаатларини таъминлаш 
борасидаги мазкур янги конституциявий нормалар юқоридаги 
Конвенция қоидаларига ҳам мосдир. 
Мазкур конституциявий нормага мувофиқ эндиликда давлат: