‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi umumiy psixologiya

Diqqatning  hajmi  eksperimental  sharoitda  2-6 
mustaqil  obyektga  tengdir.  Diqqatning  obyektlari 
o‘rtasida  qanchalik  yaqin  bogianishlar  mavjud 
bo‘lsa,  uning  hajmi  shunchalik  keng  boiadi  va 
aksincha.
Diqqat obyekti -  ongimiz atrofdagilardan ajra- 
tib  olgan  holda  yo‘naltirilgan  va  faol  to'plangan 
narsa  yoki  hodisa.  Diqqat  obyekti  faqat  obyektiv 
narsalar  emas,  balki  subyektiv  hodisalar,  o‘z  his- 
tuyg'ularimiz, fikrlarimiz, xayol yoki xotira tasav- 
vurlarimiz  va  boshqa  shu  kabilar  ham  boiishi 
mumkin.
Ixtiyorsiz  diqqat -   ongimizning  oldindan  bel- 
gilangan  maqsadsiz  ravishda  muayyan  obyektga 
yo‘naltirilishi va unga to‘planishidan iborat diqqat 
turi.  Ixtiyorsiz  diqqat  obyektlari  narsa  va  hodisa- 
laming  odatdan  tashqari  holati,  belgisi,  sifati  va 
boshqalardir.
103

---

mush  sharoitida,  shaxslararo munosabatida muhim omil  sifatida xiz- 
mat  qiladi.  Diqqat  aqliy  faoliyatning  barcha turlarida  ishtirok  etadi, 
insonning xatti-harakatlari ham uning ishtirokida sodir bo‘ladi.
Psixologiya  fanida  diqqatga  har  xil  ta’rif beriladi,  uni  yoritishda 
psixologlar turli nazariyaga asoslanib yondashadilar. Diqqat deb ongni 
bir nuqtaga to‘plab, muayyan bir obyektga aktiv (faol) qaratilishiga ay- 
tiladi  (P.I.Ivanov).  P.I.Ivanovning fikricha, biz  faoliyatimiz jarayonida 
idrok va tasaw ur qiladigan har bir narsa, har bir hodisa, o‘zimiz qilgan 
ishimiz, o‘y va fikrlarimiz diqqatning obyekti bo‘la oladi.
Diqqatsizlik -   diqqatni  obyektga  yo‘naltira  va  to‘play  olmaslik, 
atrofdagi  kishilarga  nisbatan  diqqatsizlik  yoki  iltifotsizlikdan  iborat 
salbiy xarakter xislati.