‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. Q. Pardayev, B. A. Xasanov, B. Yu. Maxsudov, D

masshtabida sarf bo‘ladigan xarajatlarni o ‘rganishga to ‘g ‘ri keladi.
B ulam ing bir-biriga muvofiqligi o ‘ta muhim masalalardan biridir.
C hunki, korxonaning foydalilik nuqtasi aynan shu ikki tur
xarajatlarning qoplanishi bilan belgilanadi.
FQ Tning oddiy tahlilga nisbatan afzalligi shundaki, odatdagi
iqtisodiy tahlilda xarajatlar yaxlit holda har bir moddalar bo‘yicha
8 6

---

alohida o'rganilsa, FQTda har bir moddalari yana alohida
fimksiyalar bo‘yich a ham o ‘rganiladi.
Har bir funksiyaga ketadigan xarajatlarning minimal va
maksimal chegarasi aniqlanadi. Buni aniqlash uchun har bir
funksiyaga haqiqatda ketgan xarajatlar hisoblanadi. Bu shu
funksiyaga ketadigan xarajatlarning maksimal miqdorini belgilaydi.
Shu funksiyaga FQT ni qo'llash orqali topilgan miqdori shu
funksiyaga ketgan xarajatning minimal miqdorini tashkil qiladi.
Odatda, xarajatlarni belgilashda har bir funksiyaga ketadigan
xarajatlarning im kon qadar eng past chegarasi olinadi.
Masalan, «Neksiya» avtomobilini ishlab chiqarish jarayonida
unga qo'yiladigan balonlaming disklarini chetdan olib kelinar
edi. Ulaming h a r birining narxi 20,0 ming so ‘mga teng deb
faraz qilamiz. A m m o lokalizatsiyalash dasturi bo‘yicha ushbu
diskni o ‘zimizda ishlab chiqarish masalasi qo'yüdi. Uni ishlab
chiqarish uchun FQTdan foydalanib qiymatini 15,0 ming so‘mga
tushirdi. U holda har bir diskdan 5,0 ming so‘mdan tejalmoqda
va bu bitta avtomobil uchun 20,0 ming so'mni tashkil qiladi.
Agar bir yilda m azkur zavod 50,0 mingta avtomobil ishlab
chiqaradigan b o ‘Isa, faqat shu balonlarning diskidan tejalgan
mablag'laming um um iy qiymati 250,0 million so‘mni (50,0 x 5)