‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. Q. Pardayev, B. A. Xasanov, B. Yu. Maxsudov, D

SHAKLLAN1SH VA RIVOJLANISH TARIXI
2.1. Fuoksional qiymat tahliliníng shakllanish tarixi
FQ T iqtisodiy tahlilning eng ilg‘or shakllaridan biri sifatida 
ishlab chiqarish samaradorligini oshiruvchi asosiy dastak va 
omillardan biridir. Shu tufayli ushbu tahlii usuli ham asta-sekin 
shakllanib rivoj topmoqda.
FQTning vujudga kelish tarixi X X asming 40-yillariga to‘g‘ri 
keladi. Bu tahlilning paydo bo‘lishi obyektiv zaruratdan kelib 
chiqqan. Iqtisodiyotda shunday vaziyat vujudga keladiki, endi 
maqsadsiz xarajatlarni bartaraf qilib, korxona faoliyatining 
samaradorligini oshirish evaziga ko‘proq foyda olish zarurati 
tug‘ildi.
Bunga erishish uchun iqtisodiy tahlilni texnik tahlii bilan 
brrga olib borishga to‘g‘r i keldi. Chunki, bu tahlii hamma soha 
va jihatlar kompleks tarzda o'rganishni taqozo qildi.
FQTning metodologiyasi birinchi marta sobiq ittifoq davrida 
40-yillarda yaratila boshlandi. Rus olimlaridan N.A.Borodachev 
rahbarligida olib borilgan tadqiqotlarda ushbu tahlilning birinchi 
marta nazariy asosi yaratildi va u amaliyotga tatbiq etildi. Ushbu 
olim rahbarligidagi guruh FQ Tni bitta asbobga joriy qilib, 22% 
samaradorlikka erishdi.
Shu yillarda FQ T usullari Permlik Yu.M.Sobolev ishlarida 
ham o‘z aksini topa boshladi. Shu davrda AQSHda ham bir 
guruh olimlar FQ T metodologiyasini yaratish bo‘yicha muhandis 
T Mayknn rahharligifla ish olib hnrdilar__________________
So‘ngra tahlilning bu turi G'arbiy Yevropa va taraqqiy etgan 
yirik kapitalistik mamlakatlar (Angliya, Germaniya, Yaponiya 
va h.k.)ga tarqaldi.
2 —T-45-1
17

---