Zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlatuniversiteti

10-AMALIY MASHG‘ULOT
MAVZU: YORDAMCHI SO‘ZLAR VA SO‘Z-GAPLAR TAHLILI.


REJA:
1. Yordamchi so‘zlar haqida umumiy ma’lumot.
2. Yordamchi so‘zlar turlari bo’yicha tahlil.
3. So‘z-gaplar haqida umumiy ma’lumot.
4. Yordamchi so‘zlar turlari bo’yicha tahlil.


1-mashq. Yordamchi so‘zlarni toping va turini aniqlang.
Namuna:vajidan – ko‘makchi, sof ko‘makchi, sabab ma’nosini bildiradi, tirikchilik so‘ziga bog‘lanib, sabab holini shakllantirgan

1. Bilmagan odam uni tirikchilik vajidan qiynalib qolgan gumon qiladi. 2. Vazira bilan singlim bir yilda tug‘ilgan. 3. Lampani nima bilan almashtirsa bo‘lar ekan-a? 4. Ishonginki, zafar-la qaytgum. 5. Daryo tomon keldilarmi? 6. Ular vatan-chun fido bo‘lganlar-ku. 7. Ishdan keyin xolamnikiga o‘tamiz-a. 8. Axir ukasi uchun qalam olmaganmi? 9. Issiqdan charchab, hovuz labida charchab qolibman-a. 10. Qalbi go‘yo bahor, yuzi go‘yoki gul, ovozi misli bulbul. 11. Hattoki ish boshlanmadi ham. 12. Uyga qarab yurdi. 13. Ko‘chatlarni parvarish qildik, shuning uchun tez o‘sa boshladi. 14. Gar shul eshitganim bo‘lmasa ro‘yo. 15. Zebi ham ashula aytar, ham raqsga tushar edi-ya. 16. Shu payt eshik ochildi-yu, ustoz ko‘rindi. 17. Bu mavzu ustida odamlar bilan qiziqib muzokara qildik. 18. Inson go‘zallik uchun intiladi va yorqin ufqlar sari oshiqadi. 19. Dam yomg‘ir yog‘adi, dam havo ochiladi. 20. Tog‘larda hatto yoz oylarida ham yomg‘ir yog‘adi-ya. 21. O‘shanda ham imorat xolos-da, lekin boshqa hech narsa yo‘q. 22. Ota-onang qo‘ygan otlarga mag‘rur bo‘lmagin, axir bu ot yolg‘iz tashqi ko‘rinishgina xolos. 23. Biz bahorga qadar kutdik. 24. Qiziq, odamumrishunchaqisqa-yu, tipirchilashiolamnibuzadi-ya. 25.Uchga qaraganda to‘rt o‘bro‘liroq emasmi? 26. Uni o‘qitish lozim, toki o‘z haq-huquqini tanisin. 27. Qamishlar orasidan goh boshi, goh butun gavdasi ko‘rinardi. 28. Bu qishloq haqida ko‘proq narsani bilgimiz kelardi, lekin borgan sari qorong‘ulik borliq uzra o‘z chodirini yoza boshlagan edi-da. 29. Lekin musiqa jimjitlikni buzmas, balki yoqimli qilardi. 30. Shunday yashaginki, hech kim sendan nolimasin. 31. Bilasanmi, ertagayoq bu gap faqat uning qulog‘igagina emas, hatto ota-onasigayam yetib borishi mumkin. 32. Sizni otasi o‘rnida ko‘rsak-u, nahotki sizdan beso‘roq ish tutsak-a.