’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta ‘lim vazirligi qarshi davlat universiteti

tuberculosis  ning  ham  rivojlanishini  keskin  so
’saytiradi.  Shu  narsa  qizikki, 
Actinom.  griseus  ancha  oddiy  oziqmuhitida  o
’sa  olishiga  karamasdan,  go’sht 
ekstrakti  tutuvchi  murakkab  muhitdagina  streptomitsin  hosil    qiladi.  Bu  shuni 
ko
’rsatadiki, streptomitsin hosil  bo’lishi uchun murakkab organik substrat talab 
kilinadi.  Xozirgi  vaqtgacha  turli  nomda  tavsiflangan  juda  ko
’p  (uch  mingdan 
ortiq)  har  xil  antibiotik  moddalar  ajratib  olinganligi  va  urganilganligini  batafsil 
tuxtamasdan,  aytib  utish  mumkin.  Ular  faqat  turli  xil  mikroorganizmlar  tomo-
nidan  hosil    kilinishi  bilan  emas,  balki  boshqa  mikroorganizmlarga  tanlab  ta
’sir 
etishi  bilan  ham  bir-biridan  farq  qiladi.  Ularning  ta
’sir  etish  mexanizmi  shunga 
asoslanganki,  ba
’zilari  bakteriya  hujayralarining  bulinish  jarayonlarini  buzadi, 
boshqalari 
mikrob 
hujayralari 
metabolizmi 
jarayonlarini 
o
’zgartiradi, 
vitaminlardan 
foydalanishga 
tusqinlik 
qiladi, 
ayrim 
fermentlar 
bilan 
rakobatlashadi,  nafas  olish  jarayonlarini  buzadi,  peroksidlar  hosil    bo
’lishiga, 
hujayralar lizisi (erib ketishi) ga yordam beradi, sirtning kengayishiga qarshi ta
’sir 
ko
’rsatadi  va  hokazo.  Ularning  ta’sir  etish  mexanizmi  xozirchalik  mukammal 
yoritilgan  emas,  shuning  uchun  ham  bu  masalani  uzil-kesil  xal  etish  qiyin, 

---

ayniqsa, antibiotiklarning ta
’sir etish doirasi biologik ob’yektlar bilan bog’langan. 
SHunga  ko
’ra,  bakteriyalar  antibiotiklar  ta’siriga  uchraganda  bularda  mazkur 
antibiotiklarga chidamli qiluvchi mexanizm paydo bo
’lishi ham mumkin.