’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta ‘lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Talaba bajarishi kerak: Mikroorganizmlarga tashqi faktorlarni ta'sirini. 
Biologik faktorlar qanday ta'sir qilishini. 
Mavzu yuzasidan savollar: 
1. Mikroorganizmlarga tashqi faktorlarni ta'sir deganda nimani tushunasiz? 
2. Biologik faktorlar mikroorganizmga qanday ta'sir qiladi.? 
2. Biologik faktorlar boshqa faktorlardan qanday ta'sir qiladi.? 
 
 
 
 
M U S T A Q I L   I S H    
Мавзу:  Antibiotiklarni  hosil  qiluvchi  mikroorganizmlar  va  ularni  hosil 
qiluvchi mikroorganizmlar biologiyasi. 

---

Ishning qisqacha mazmuni. Antibiotiklarni (grekcha so
’z bo’lib «anti» — 
qarshi,  «bios» 
—  hayot  degan  ma’noni  anglatadi)  ko’pincha  qancha  roqda 
yashoovchi aktinomitsetlar, mog
’orlar, sporalik va sporasiz mikroblar, o’simliklar 
va hayvon organizmlari hosil qiladi. 
Antibiotiklar bir qator sezgir mikroblarga ta
’sir etib, ularning rivojlanishini 
va  bioximiyaviy  aktivligini  pasaytiradi.  Antibiotiklarniig  mikroblarga  ta
’siri  har 
xil  bo
’lishi  mumkin.  Bir  xil  antibiotiklar  mikroblarga  ta’sir  etib,  ularning 
ko
’payishiga  yo’l  qo’ymaydi.  Antibiotikning  bunday  ta’sir  etishi  bakteriostatik 
ta
’sir  deyiladi.  Antibiotiklar  mikroblarga  kuchli  ta’sir  etib,  ularni  uldirishi  ham 
mumkin.  Antibiotikning  bunday  ta
’sir  etishi  bakteritsid  ta’sir  etish  deyiladi. 
Ayrim  antibiotiklar  mikrobni  eritib  yuborishi  ham  mumkin,  bunday  ta
’sir  etish 
bakteriolitik  tasir  etish  deyiladi.  Gramm-musbat  bakteriyalarga  ta
’sir  etuvchi 
antibiotiklar bilan bir qatorda gramm-manfiylarga ham ta
’sir etuvchi antibiotiklar 
bor.  Agarda  antibiotiklar  gramm-manfiy  va  gramm-musbat  mikroblarning 
ko
’pchilik  turlariga  ta’sir  etsa,  bu  bakteriyalarga  keng  kulamda  ta’sir  etuvchi 
antibiotiklar deyiladi, aksincha, oz turdagi mikroblarga ta
’sir etsa — oz kulamda 
ta
’sir etuvchilar deyiladi.