’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta ‘lim vazirligi qarshi davlat universiteti

YANGI MIKROB TURLARINI HOSIL QILISH   USULLARI 
 
Mikroorganizmlar  dunyosida  yangi  mikrob  turlarini  hosil  qilish  ning  bir 
qancha  usullari  bor.  Duragaylash  faqat  jinsiy  yo
’l  bilan  ko’payish  xususiyatiga 
ega  bo
’lgan  mikroblardagina  bo’la  oladi.  Non  achitqilarni  Saccharo-myces 
validus  bilan  chatishtirib,  yangi  duragay  olingan.  Bu  yangi  olingan  duragay  non 
achitqilariga  nisbatan  bir  qancha  yangi  xususiyatlarga  egadir.  Bundan  tashqari, 
juda  ko
’p  mikdorda  biotin,  pantoten  kislotasi  va  V  gruppa  vitaminlarini  hosil 
qiladigan  duragaylar  ham  olingan.  Ko
’pchilik  mikroorganizmlarning  jinsiy 
ko
’payish xususiyati yo’qligi sababli vegetativ duragaylash usuli bilan tekshirish 
olib  boriladi.  Vegetativ  duragaylashda  faqat  hujayra  protoplazmalarigina  bir-
biriga  qo
’shiladi,  masalan,  mogop  zamburug’larining  konidiylarining  birlashishi 
yoki ularning giflarini birlashtiruvchi o
’simtalar (anastomozlar) ning hosil bo’lishi 
natijasida yangi har xil turlar (variantlar) paydo bo
’ladi. 
Tabiiy  sharoitda  ham  mikroblarda  duragaylanish  hodisasi  bo
’lib  turadi. 
Masalan, tuprokda, suvda, odam va hayvonlarda yashaydigan turli mikroblarning 
bir-biriga  xalakitsiz  yashashi  natijasida  hosil  bo
’lgan  maxsulotlaridan  o’zaro 
foydalanadi.  Mikroblar  tabiatda  hamda  odam  va  hayvonlar  organizmida  bir 
qancha almashinishlar hosil qilib, o
’z xususiyatlarini ham o’zgartira oladilar.