Zbekiston respublikasi oliy va o ‗ rta maxsus ta`lim vazirligi



Download 4,25 Mb.
Pdf ko'rish
bet232/292
Sana03.01.2022
Hajmi4,25 Mb.
#313213
1   ...   228   229   230   231   232   233   234   235   ...   292
Bog'liq
Erkin Vohidovning so`z qo`llash mahorati-To`plam

ag„ro„q,  aruq 

(ozg„in),  sag„,  kasal

  kabi  jonli  mavjudotlarga  tegishli  xususiyatni  bildiruvchi 

sifatlar mavjud.  

 Ettinchi  fasl  عیاٌص  ―



Sanài'”

dan  iborat  bo‗lib,  unda: 



savdacho„  (umumiy 

ma`noda  bozorda  sotuvchilik  bilan  shug„ullanuvchi  shaxs),  kiyim  satuvcho„, 

otuncho„,  supurgich  (farrosh),  chanaqcho„  (kulol),  suvcho„,  qapucho„  (eshikbon), 

etik  tikÿcho„,  quyumcho„  (zargar),  shuvaqcho„  (suvoqchi),  chadircho„,  kàncho„

 

kabi kasb nomlari berilgan. 



X.Muhammadiyev  ―G‗iyos  ul-lug‗at‖  va  undagi  turkiy  qatlam‖  nomli  ilmiy 

ishida  asardagi  turkiy  so‗zlarning  leksik-semantik  xususiyatlari  yuzasidan  fikr 

yuritib,  yozadi:  ―Ushbu  lug‗atdagi  turkiy  so‗zlarning  tuzilishini,  ma`no 

xususiyatlarini  tahlil  qilish  maqsadida  tematik  va  etimologik  jihatdan  guruhlarga 

ajratdik‖[6].  Xuddi  shu  tematik  guruhlar  qatorida  ―Inson  a‘zolari  va  muayyan 

vazifani bajaruvchi qism atamalari‖ deb nomlanuvchi bo‗lim mavjud. Tadqiqotchi 

inson  a‘zolarini  bildiruvchi  so‗zlarni  quyidagi  guruhlarga  tasniflagan:

insonning 



427 

 

tashqi  a‟zolari;  insonning  jismoniy  nuqsonlari;  insonning  xarakteri;  insonning 



jismoniy  belgi-xususiyatlari

  kabi.  Bu  esa  ―G‗iyos  ul-lug‗at―  hamda  Salohiddin 

Toshkandiyning  ―Lug‗oti salos― asaridagi  mavzuiy guruhlar o‗xshash ekanligidan 

dalolat beradi.  

Ikkinchi  bob  oltifasldan  iborat  bo‗lib,  u  18-23-betlarni  o‗z  ichiga  olgan. 

Birinchi fasl غلاو‖



Ulog„ nomlari“

 deb ataladi. Unda: a) ulov hayvonlari: 



ot, baytal 

(urg„ochi  ot),  tÿyӓ,  biyӓ  (tuyaning  urg„ochisi),  ayg„o„r  at,  yo„lxo„  (yilqi), botalaq 

(tuyaning  bolasi)

;  b)  boshqa  hayvonlar: 



sigir,  qoy,  qochqar,  qoyun  (sovliq  qo„y), 

quyan, qotas, kiyik

.  


Ikkinchi fasl زلسزًرولیک اغدوجو ىدرلاوب ―

Bulardan vujudg„a kǝlÿr narsӓlӓr“

 deb 


nomlanadi. Ularni quyidagi guruhlarga bo‗lish mumkin: a)hayvonlarning a‘zolari: 

mouguz  (hayvon  shoxi),  quyruq  (hayvon  dumi),  qo„l  (hayvondagi  tuklar),  tuyaq, 

yal  (otning  bo„ynidagi  yoli),  jun

  kabilar;  b)  sut  va  sut  mahsulotlari: 



ag„uz,  sÿt, 

yogurt, qato„g„, qurut, qaymaq

.  


Uchinchi  fasl  رلاچومتزی  یغادًابایب»

Biyabàndag„o„yirtquchlӓr»

  deb  ataladi:  a) 

yirtqich hayvonlar: 

arslan, bӧri, yolbars, sirtlan, ayuq, maymun, tong„o„z, qaplan, 

pil  (fil),  tàzi

;  b)  ba`zi  uy  hayvonlari



:  it,  kӧffӓk  (qo„riqlovchi  itning  hashaki  bir 

zoti[7]), pishӓk 

kabilarni kiritish mumkin. 

To‗rtinchi fasl رویط‖

Tuyur

 – q


ushlar“

nomlaridan tashkil topgan, unda: 



tavuq, 

tustavuq,  sandug„ach  (bulbul),  torg„ay,  chumchuq,  turna,  chug„urchuq, 

chag„o„zqan (zag„izg„on), tӯti, buldurug„

kabi so‗zlar berilgan.  

 Beshinchi fasl زلسزً ىاغلب دایٌب ىدرلاوب‖

Bulardan bunyad bolg„an narsӓlӓr“

 deb 


atalib,  u  uch  baytdan  iborat  va  unda

yamurtqa  (tuxum),  jӯja,  qush  tumshug„o„, 

tashlo„q (qushlar oshqozoni)

so‗zlari berilgan. 

Oltinchi  fasl  „تازش‖  ―


Download 4,25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   228   229   230   231   232   233   234   235   ...   292




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish