Zbekiston respublikasi oliy

Kontaktli (elektromexanik) relelar - ishlagan paytda kontaktlar ulanadi yoki uziladi.


Kontaktsiz (yarim oʻtkazgichli yoki ferromagnit elementli) relelar - ishlagan paytda kiruvchi kattalikning ma’lum qiymatida chiqish kattaligi (masalan kuchlanish) sakrab oʻzgaradi.


Agar rele biror kattalikning oshishiga ta’sir javob bersa, bu rele maksimal rele deyiladi. Agar rele kattalikni kamayishiga ta’sir javob bersa, bu rele minimal rele deyiladi.
Asosiy relelar - tok relelari oʻta yuklanish sodir boʻlgan hollarda, kuchlanish relelari esa, elektr tizimlarida kuchlanish xavfli darajada oshib yoki kamayib ketganda ishlab ketadi.


Yordamchi relelar - vaqt relelari himoyaning harakat ta’sirigacha boʻlgan vaqtni oshiradi, koʻrsatgich relelari esa himoya elementlari harakatidan xabar beradi va qayd qiladi, oraliq relelar himoya elementlarini oʻzaro bog’laydi va asosiy relening uzatayotgan xabarini uzgichga etkazadi.


Birlamchi relelarning afzalligi shuki, ularda oʻlchov transformatorlari, operatav tok manbalari ishlatilmaydi. Ular kichik quvvatli elektr motorlarida, transformatorlarda va liniyalarda keng qoʻllanadi.


Ikkilamchi relelarning afzalliklari, ular yuqori kuchlanishdan izolyasiyalanganlar, himoya qiluvchi elementdan uzoq masofada joylasha-dilar, xizmat koʻrsatish uchun qulay va ma’lum bir nominal tok (1 yoki 5 A) va kuchlanish (100 V) ga moʻljallanadi.
Bevosita harakatlanuvchi rele - himoyaga operatav tok manbai zarur emas, lekin bu himoyaning relelari uzgichni mexanizmini ajratish yoki qoʻshish uchun katta kuch bilan ta’sir qilishlari kerak.