Ўзбекистон республикаси олий ва

Ta’limning ommaviy shakli sinfdagi jami talabalarning o’qituvchi rahbarligi ostida birgalikda harakatlarini ko’zda tutadi. Guruhli shaklida esa talabalar 3-6 kishidan iborat guruhlar yoki juftliklarda ish olib boradilar. Guruhlar uchun topshiriqlar bir xil yoki turlicha bo’lishi mumkin. Individual shakli har bir talabaning alohida mustaqil ishlashini ko’zda tutadi. Bu jarayonda o’qituvchi bir vazifa ustida ishlayotgan butun guruh o’quv faoliyatini boshqarib boradi, o’quv hamkorligini qaror toptiradi. Ommaviy ishlashning samaradorligi ko’p jihatdan o’qituvchining guruhni yaxlit nazorat qilish hamda har bir talabaning ishini ko’zdan qochirmaslik bilan bog’liq. Biroq, ommaviy ishlash individual farqlarni hisobga olmaydi, u fanlarni o’rtacha o’zlashtiradigan talabaga mo’ljallangan. Shuning uchun ba’zi talabalar berilgan ish sur’atidan ortda qoladilar, ayrimlar esa zerikib qiynalib ketadilar.

Ta’lim olishning jamoaviy (ommaviy) shakli shakllangan, turg’un talabalar guruhi bilan o’quv faoliyatini tashkil etishni ko’zda tutadi. Ta’limning guruhli shakliga ko’ra o’qituvchi bir vaqtning o’zida guruh talabalarining bilish faoliyatlarini boshqaradi. Talabalarni jamoaviy, umumlashtirilgan-guruhli va tabaqalashtirilgan guruhlarga taqsimlash mumkin. Ta’limning jamoaviy shakli ko’p hollarda tabaqalashtirilgan guruhlar faoliyatini tashkil etishda qo’llaniladi. O’quv ishlarini tashkil etishning jamoaviy shakli o’qituvchi va talabalarning dinamik yoki o’zgaruvchan tartibli juftliklarida kechayotgan munosabatlaridir. Umumlashtirilgan-guruhli shakl har biri guruh tomonidan yagona topshiriqning faqatgina bir qismi bajarilishi nazarda tutiladi. Tabaqalashtirilgan-guruhli shakl o’quv imkoniyatlari, ko’nikmalari bir darajada shakllangan talabalar bilan ishlanishini ifodalaydi. Bunda talabalar juft bo’lib ishlashlari ham mumkin. Ta’limning individual shakli talabalarning boshqa talabalar bilan bevosita aloqalarini ko’zda tutmaydi. O’z mohiyatiga ko’ra sinf jamoasi yoki muayyan guruhlar bilan ishlashdan tubdan farq qilmasa-da, biroq talaba o’zining shaxsiy imkoniyatlariga muvofiq o’qituvchi tomonidan berilgan topshiriqni mustaqil bajaradi. Bu maqsad yo’lida maxsus tayyorlangan kartochkalardan foydalanish mumkin. Ta’lim maqsadlari va foydalanishning qulayligi nuqtai nazaridan ta’lim shakllari quyidagicha darajalanadi: asosiy, qo’shimcha va yordamchi ta’lim.