Ўзбекистон республикаси олий ва

Asosiy hissiy holatlar va ularning tashqi ifodasi

Asosiy hissiy holatlar va ularning tashqi ifodasi: Har biri o‘zining psixologik ta’riflari va tashqi ko‘rinishlariga ega bo‘lgan quyidagicha hissiy holatlar mavjuddir (K.Izardning fikricha - Emotsiya cheloveka.-M.,MGU,1980):

qiziqish - (emotsiya tarzida) - malaka va ko‘nikmalarning rivojlanishiga, ta’lim olishga moyillik tugdiradigan bilimlarni egallashga yordam beradigan ijobiy hissiy holatdir.

Quvonch - hali-veri qondirilishi mumkin bo‘lmagan yoki har holda qondirilishi noaniq bo‘lgan dolzarb ehtiyojning etarli darajada to‘la qondirilgan bo‘lishi mumkinligi bilan bog‘liq ijobiy hissiy holatdir.

Hayratlanish - tusatdan ro‘y bergan holatlardan hissiy jihatdan ta’sirlanishning ijobiy yoki salbiy jihatdan aniq-ravshan ifoda etilmagan belgisidir. Hayratlanishda barcha oldingi hissiyotlarning tormozlanishi mumkin.

Iztirob chekish - hozirga qadar qondirilish extimoli ozmi-ko‘pmi darajada mavjud deb tasavvur qilib kelingan hayotiy muhim ehtiyojlarning qondirilishi mumkin emasligi haqida aniq yoki shunday tuyulgan axborot olinishi bilan bog‘liq bo‘lgan salbiy hissiy holatdir.

G‘azablanish - u stenik tarzda bo‘ladi, odam oldida jiddiy tusiq bo‘lganda namoyon bo‘ladi, salbiy tarzdagi hissiy holatdir.

nafratlanish -ob’ektlarga yaqinlashish, sub’ektning mafkuraviy, ma’naviy yoki estetik prinsiplari va yo‘l-yo‘riqlariga keskin zid kelib qolishi oqibatida ro‘y beradigan salbiy hissiy holatdir.

Jirkanish - shaxslararo munosabatlarda ro‘y beradigan va sub’ektning hayotiy nuqtai nazarlari, qarashlari va xulq-atvoriga nomutanosibligi oqibatida hosil bo‘ladigan salbiy hissiy holatdir.

Qo‘rquv - sub’ekt o‘zining xotirjam hayot kechirishiga ziyon etishi mumkinligi haqida, unga real tarzda taxdid solaetgan yoki taxdid solishi mumkin bo‘lgan xavf-xatar haqidagi xabarni olishi bilan paydo bo‘ladigan salbiy hissiy holatdir. "Qo‘rqqanga qo‘sha ko‘rinadi" va "qo‘rqqanidan oyoqlari qaltirardi", "qo‘rqqan ko‘zga chang tushadi" va hokazolar. SHunday odamlar tushkunlikka tushishi, xavotirlanishi va affektiv holatga tushishi mumkin.

Uyalish - o‘zining niyat-maqsadlari, xatti-harakatlari va tashqi qiyofasi faqat tevarak-atrofdagilar tomonidan kutilganicha mos kelmaganligini emas, balki o‘ziga loyiq xulq-atvor va tashqi qiyofa haqidagi shaxsiy tasavvurlarga ham mos kelmayotganini anglab etishida ifodalanadigan salbiy hissiy holatdir.