Ўзбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги урганч давлат университети менежмент ва маркетинг кафедраси


-расм. Тадбиркорлик мухитининг шаклланиши



Download 0,65 Mb.
bet46/59
Sana21.07.2022
Hajmi0,65 Mb.
#831849
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   59
Bog'liq
Agrobiznes majmua

8.1-расм. Тадбиркорлик мухитининг шаклланиши

1-топшириқ: қуйида берилган мустақил ўзлаштириш учун мавзу бўйича эссэ ёзинг:

  1. қишлоқ жойларда тадбиркорлик мухитини ривожлантириш.

  2. Тадбиркорлик мухитига таъсир этувчи омиллар.

2-топшириқ: Агробизнесни ривожлантиришда нималарга эътиборни қаратиш лозим булади. Т-схема орқали жавоб беринг

Эътибор берилиши керак

қушимча нималарга эътибор берса булади

1.

1.

2.

2.

3.

3.

4.

4.

5.

5.

6.

6.


Мавзу бўйича тест:

  1. Қуйидаги омилларнинг кайси бири ишлаб чиқариш омиллари таркибига киради? a) ер, капитал

  1. технология

  2. ишчи кучи

  3. нотўғри жавоб йук

  1. Тадбиркорлик шароитлари деганда:

  1. иқтисодий фаолиятдаги эркинлик тушунилади

  2. сиёсий вазиятдаги барқарорлик тушунилади

  3. ҳуқуқий мухитнинг мавжудлиги тушунилади

  4. нотўғри жавоб йук

  1. Тадбиркорлик сири деганда тадбиркорнинг:

  1. ўз шаънини авайлаш тушунилади

  2. ҳалк орасида обру-эътиборли бўлишга бўлган ҳаракат тушинилади

  3. янги технологияни қўллашни махфий тутиши тушунилади

  4. фирма номини эъзозлаши, унга дог туширмаслиги тушинилади

Назорат ва мухокама учун саволлар:

  1. Тадбиркорлик мухитига таъриф беринг.

  2. Тадбиркорлик мухитига қандай омиллар таъсир этади?

  3. Тадбиркорлик фаолиятидаги ташки омиллар?

  4. Тадбиркорлик фаолиятидаги ички омиллар?

  5. Тадбиркорлик фаолиятига таъсир этувчи омиллаларнинг ўзига хос хусусиятлари нимадан иборат?

IX. АМАЛИЙ МАШҒУЛОТ
9-мавзу: Тадбиркорликни давлат томонидан қўллаб-кувватлаш
Дарснинг мақсади: Тадбиркорликни давлат тамонидан қўллаб-кувватлашнинг мақсади ва вазифалари, қишлоқ хўжалигида кичик бизнес ва тадбиркорлик фаолиятини давлат тамонидан қўллаб-кувватланадиган фаолият турлари ва раҒбатлантириш усуллари, қишлоқ хўжалигида тадбиркорликни давлат томонидан қўллаш-кувватлаш чора- тадбирлари ва уни амалга ошириш, тадбиркорни қўллаб кувватлаш ва берилган имтиёзлардан самарали фопдаланиш оркали агробизнесни ташкил этишни ривожлантириш ҳақида билим ва куникмаларни шакллантириш.
Дарс .жихунлари: компьютер ва мультимедиа воситалар, маркер, плакатлар, ватман, керакли адабиётлар.
Услубий таъминот: намунавип дастур, ишчи дастур, календар режа, техкарта, ўқув услубип мажмуа, таркатма материаллар.
Адабиётлар:

  1. Агробизнес: учебно-методическое пособие / Э. А. Петрович, Л.П. Лазарев, Е.Л. Демитриченко. - Горки: БГСХА, 2013. - 234 с.

  2. Саматов Ғ.A., Рустамова И.Б., Шерипбаева У.А. Кишдок хўжалиги иқтисодиётиёти ва менежменти. Дарслик. - Тошкент: Чулпон номидаги нашриёт-матбаа ижодип упи, 2012. - 346 б.

  3. Галимова Ф.Р., Дехканова Н.С., Наринбаева Г.К. Кишдок хўжалигида менежмент. Дарслик. - Т.: ТДАУ, 2020. - 280 б.

  4. Миҳалев С.В., Галиева Р.И. Основы организақии агробизнеса: учебное пособие. - Иркутск: ГБПОУ “Иркутскип аграрнып техникум”, 2015. - 189 с.

Юртимизда хусусий тадбиркорлик фаолиятини химоя қилишнинг ҳуқуқий механизмлари ва кафолатларини янада мустахкамлаш, уларни давлат томонидан қўллаб- кувватлашнинг янги воситаларини яратишга алоҳида эътибор каратилмокда. Хусусан, тадбиркорлик субъектларининг кредит ресурсларидан фойдаланишини кенгайтириш, шу асосда янги иш уринларини ташкил этишни раҒбатлантириш ва республика банк-молия тизими фаолиятини янада такомиллаштириш мақсадида 2017 йил 17 августда Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Тадбиркорлик фаолиятини ривожлантиришни қўллаб- кувватлаш давлат жамҒармасини ташкил этиш тўғрисида»ги қарори қабул килинди.
Маълумки, 2017-2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясига мувофиқ мамлакатимизда хусусий мулк манфаатларини ишончли химоя қилиш, тадбиркорлик фаолияти учун янада қулай имкониятлар яратиш, давлатнинг иқтисодиётиётдаги иштирокини кискартириш борасида аник чора-тадбирлар амалга оширилмокда.
Юқоридаги қарорга асосан ташкил этилган Тадбиркорлик фаолиятини ривожлантиришни қўллаб-кувватлаш давлат жамҒармаси (кейинги уринда жамҒарма) кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик субъектларига ҳар томонлама кумак бериш мақсадида қатор вазифаларни амалга ошириб келмокда.
Ушбу жамҒарма ташкил этилгунга кадар тегишли давлат ва жамоат ташкилотлари томонидан жойларда тадбиркорларнинг муаммолари урганилди. Жойлардаги учрашувлар давомида уларнинг таклифлари олинди, тусикларни бартараф этиш усуллари устида бош котирилди. Натижада хусусий тадбиркорликни янада ривожлантиришнинг янги механизмлари ишлаб чикилди.
Хусусан, тадбиркорлар томонидан банклардан кредит олиш пайтида гаров таъминоти етишмаслиги, тижорат банкларидаги кредитлар фоизи юкорилиги муаммо сифатида таъкидланди.
Ушбу муаммоларни бартараф этиш мақсадида махсус жамҒарма ташкил этиш зарурати туҒилди. Бугунги кунда ушбу тизим фаолияти амалиётга жорий этилиб, тадбиркорларга кафиллик ва компенсақиялар такдим этиб келинмокда.
Албатта, юртимизда тадбиркорлик ривожланса, бундан аввало давлат ва жамият фойда куради. Чунки ҳар бир тадбиркор фаолиятининг негизида янги иш уринлари яратиш, ишлаб чиқаришни ривожлантириш, кўпрок фойда олиш масалалари ётади. Бу эса жамиятда ишсизлик муаммосини бартараф этиш, сифатли махсулот турларини кўпайтиришга хизмат килади ҳамда солик тушумлари ошишини таъминлайди.
ЖамҒарма тижорат банклари томонидан берилаётган кредит суммасининг 50 фоизигача (лекин 2,0 млрд. сумдан кўп бўлмаган микдорда) кафилликлар ажратмокда.
Шунингдек, жамҒарма томонидан тижорат банклари кредитлари бўйича фоизли ҳаражатларни коплаш учун компенсақия бериш шаклида молиявий ёрдам курсатилиши кўзда тутилган.
Компенсақиялар қуйидаги йўналишдаги лойиҳалар бўйича такдим этилади:

  • қишлоқ хўжалиги соҳасда, биринчи навбатда, энергия тежамкорлиги юкори бўлган замонавий иссикхоналар куриш, чорвачилик, паррандачилик, баликчилик, куёнчилик, асаларичилик, ўзумчилик ва боҒдорчиликни, жумладан, интенсив богларни ривожлантириш;

  • қишлоқ хўжалиги махсулотларини, жумладан, интенсив боҒларда етиштирилган маҳсулотларни кайта ишлаш соҳасда - ушбу маҳсулотларни саклаш бўйича инфратўзилма ва уларни ташиш билан боғлиқ логистика марказларини ташкил этиш;

  • пилла етиштириш, уни кайта ишлаш, тутзорлар ташкил қилиш;

  • кўп каватли уйлар атрофидаги умумий фойдаланишга мулжалланган жойларни хусусий уй-жой мулкдорлари ширкатлари ва бошқарув компаниялари томонидан ободонлаштириш ва таъмирлаш;

  • жамҒарманинг бошқариш бўйича Кенгаши белгилайдиган тадбиркорлик фаолиятининг бошқа йўналишлари учун.

Компенсақия - бу давлат томонидан тадбиркорларни қўллаб-кувватлаш учун беҒараз ёрдам. Нафакат Марказий Осиё давлатларида, хатто Мустакил давлатлар ҳамдустлигида ҳам давлат томонидан курсатиладиган бундай куринишдаги молиявий ёрдам мавжуд эмас.
Компенсақия маблағларининг асосий манбаи давлат бюджети маблаҒлари эканлигини инобатга олсак, бу тадбиркорлик фаолияти билан шуҒулланувчилар давлат томонидан ҳар томонлама қўллаб-кувватланаётганлигига яккол мисолдир.
ЖамҒарманинг ишончли ресурс базасини таъминлаш, шунингдек, тадбиркорлик фаолиятини молиявий қўллаб-кувватлашнинг ягона механизмини яратиш мақсадида давлат томонидан 50 миллион АКШ доллари ва карийб 250 миллиард сум микдоридаги маблаҒлар ажратилди. Шунингдек, қарорда ҳар йили жамҒармага давлат бюджети хисобидан ҳамда Ўзбекистон Республикаси Марказий банки йиллик соф даромадининг бир кисми утказиб борилиши белгиланган.
Бундан ташкари, ҳалқаро молия муассасалари, хорижий хукумат ташкилотлари ва бошқа донорларнинг жалб этиладиган грантлари ЖамҒарма ресурсларининг кушимча манбалари сифатида белгиланган.
Қабул килинган ушбу қарор республика банк-молия тизимини янада такомиллаштириш, тадбиркорлик субъектлари фаолиятини молиявий химоя қилиш ва кафолатларини таъминлаш, уларни давлат томонидан қўллаб-кувватлашнинг янги механизмларини жорий қилиш, бизнес субъектларининг кредит ресурсларидан фойдаланиши имкониятларини кенгайтириш ва шу асосда янги иш уринларини ташкил этиш ҳамда аҳоли хаёт даражасини оширишга хизмат килади.
Айни пайтда жамҒарма томонидан тижорат банкларининг кредитлари бўйича фоиз ҳаражатларини коплаш учун қуйидаги эквивалентда компенсақия бериш амалиёти жорий этилган:

  • миллий валютада, киймати 8 миллиард сумдан кўп бўлмаган, кайта молиялаштириш ставкасининг 1,5 бараваридан ошмайдиган фоиз ставкасида - 5 фоизли пункт микдорида;

  • миллий валютада, киймати 8 миллиард сумдан кўп бўлмаган микдорда, кайта молиялаштириш ставкасининг 1,5 бараваридан ошмайдиган фоиз ставкасида, Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Тадбиркорлик субъектлари ва кенг аҳоли катламига микрокредитлар ажратиш тизимини янада соддалаштириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги 2017 йил 17 март ПК-2844-сон қарорига 2-иловада курсатилган туманларда, шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 29 мартдаги ПФ-5386-сон Фармони билан тасдикланган «Обод қишлоқ» дастури доирасида амалга ошириладиган лойиҳалар учун - 8 фоизли пункт микдорида;

  • миллий валютада, киймати 8 миллиард сумдан кўп бўлмаган микдорда - ёш тадбиркорлар ташаббуси билан ишлаб чикилган лойиҳаларни амалга ошириш учун Ўзбекистон Ёшлар иттифокининг тавсияси билан жамҒариб бориладиган пенсия тизими маблаҒлари хисобидан ажратиладиган имтиёзли кредитлар бўйича - банклар ҳаражатларини коплаш учун 3 фоизли пункт микдорида;

  • хорижий валютада, киймати эквивалентда 8 миллиард сумдан кўп бўлмаган микдорда - тижорат банклари томонидан белгиланган фоиз ставкасининг 40 фоизи, аммо 3 фоиздан ортик бўлмаган микдорда;

  • хорижий валютада - 2017 йил 5 сентябргача иссикхоналар куриш, интенсив боҒлар яратиш ва совуткичлар куриш учун ҳалқаро молия муассасалари кредит линиялари хисобига ажратилган валюта кредитлари бўйича - белгиланган фоиз ставкасининг 50 фоизи микдорида.

Хулоса ўрнида айтиш лозимки, бугунги кунда Тадбиркорлик фаолиятини ривожлантиришни қўллаб-кувватлаш давлат жамҒармаси ҳамда тижорат банклари ҳамкорлигида юртимиздаги кўплаб фермер ва тадбиркорларнинг лойиҳалари амалиётга жорий килинмокда.

Download 0,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   59




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish