Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта

33-modda.  Markaziy  bankning  pul  belgilarini  chiqarishdagi 

vakolatlari. 



 

34-modda. Pul belgilarini tayyorlash va saqlash. 



 

35-modda.  Muomaladagi  pul  belgilaridan 

foydalanishga 

qo„yiladigan talablar. 



 

36- modda. To„lovlarni amalga oshirish. 



 

37- modda. Shikastlangan pul belgilari. 



 

38- modda. Naqd pul mablag„larini muomalaga chiqarish. 



 

39- modda. Pul belgilarini muomaladan qaytarib olish. 

Markaziy  bank  O„zbekiston  Respublikasi  hududida  qonuniy  to„lov 

sifatida banknotlar va tangalar ko„rinishidagi pul belgilarini muomalaga 

chiqarishda mutlaq huquqqa ega (33-modda). Ularni qalbakilashtirish va 

noqonuniy  tarzda  tayyorlash  qonun  hujjatlariga  muvofiq  javobgarlikka 

sabab bo„ladi. 

Muomalada  bo„lgan  banknotlar  va  tangalar  Markaziy  bankning 

qat‟iy  majburiyatlari  hisoblanadi  va  uning  jamiki  aktivlari  bilan  ta‟-

---

 

57 

minlanadi.  Markaziy  bank  yo„q  qilib  yuborilgan,  yo„qotilgan,  qalbaki, 

yasama va qonuniy kuchini yo„qotgan banknotlar va tangalarning o„rnini 

qoplamaydi. 

Markaziy 

bank 

banknotlar 

va 

tangalarning 

namunalarini, 

shuningdek,  ularning  dizaynini  Oliy  Majlisning  Kengashi  bilan  kelish-

gan  holda  tasdiqlaydi.  Banknot  va  tangalar  dizayni  Markaziy  bankning 

mulki  hisoblanadi.  Markaziy  bank  yangi  namunalardagi  banknot  va 

tangalar  muomalaga  chiqarilishi  to„g„risidagi  axborotni,  shuningdek, 

ularning tavsifini ommaviy axborot vositalarida e‟lon qiladi. 

Markaziy bank va u vakolat bergan banklar talabga ko„ra bir nomi-

nal qiymatdagi banknot va tangalarni boshqasiga hech qanday to„lovsiz 

yoki  vositachilik  haqisiz  almashtirib  beradi.  Muomaladagi  pul  belgi-

laridan foydalanishga qo„yiladigan talablar xususida mazkur Qonunning 

35-moddasida quyidagicha yozilgan: 

«Markaziy bank muomalaga chiqargan banknot va tangalar O„zbekis-

ton  Respublikasining  butun  hududida  to„lovlarning  barcha  turlariga  yozil-

gan  qiymati  bo„yicha  qabul  qilinish,  shuningdek,  hisobvaraq,  omonatga 

o„tkazish va jo„natma sifatida o„tkazish uchun qabul qilinishi majburiydir». 

Markaziy  bank  banknotlar  bosilishi  va  tangalar  zarb  qilinishi, 

muomalaga chiqarilmagan pul belgilari saqlanishini, shuningdek, bosma 

qoliplar  va  bo„yoqlar  saqlanishi  hamda  yo„q  qilinishini  ta‟minlaydi, 

naqd pullarni saqlash, tashish va inkassa qilish, shuningdek, ularni yo„q 

qilib yuborish qoidalarini belgilaydi. 

[43]. Pul muomalasini tashkil etishda bir vaqtning o„zida ikkita bir-

biriga qarama-qarshi vazifani hal qilishga to„g„ri keladi.  

Bir tomondan: 

– muomaladagi pul massasining o„zgarishini mumkin qadar qayishqoq 

va moslanuvchan qilish; 

– xo„jalik holati (konyunkturasi) dagi har qanday o„zgarishlarga tezkor 

munosabat bildira olish; 

– o„sib borayotgan amaliy faollikni qo„llab-quvvatlash.