Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта масус таълим вазирлиги

Misol №2. gazoseparator–suvajratgich (ichki to‘siqli) diametri va balandligini aniqlash.
Bunda: kondensator–xolodilnikda kondensatsiya qilingan va 35⁰S gacha sovutilgandan so‘ng 3700 kg/soat gaz, 14500 kg/soat benzin, 1110 kg/soat suv kirib keldi.
Qurilma bosimi 392 kPa; gazning molekulyar massasi 30; 35⁰S dagi benzinning nisbiy zichligi 0,670.
Sug‘orish uchun qurilmadan 4630 kg/soat benzin chiqazadilar. Qurilma sxemasi 47 a rasmda keltirilgan.
Yechim: qurilmaning ozod kesimidagi gaz oqimi harakatining yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan tezligi aniqlanadi. Gazning sekunddagi hajmi quyidagi formula yordamida aniqlanadi:



Gaz zichligi:

gaz oqimining yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan harakat tezligi:

Gaz benzin tomchisini olib ketmagan holatda, zarur bo‘lgan ozod kesim

Qurilmaning zarur bo‘lgan diametri (yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan tezlikda)

Benzin va suvni ajratishni ta’minlash uchun, suyuqlik oqimining mumkin bo‘lgan tezligi 0,004 m/sek deb qabu qilamiz. Qurilmaga kelayotgan suyuq qorishmaning sekunddagi hajmi quyidagiga teng:



Qurilmaning eng tor qismidagi (ichki to‘siq bo‘lganda) zarur bo‘lgan erkin kesimi teng:

To‘siq 0,5 k. masofada joylashgan deb qabul qilsak, unda

Suvni tindirishni ta’minlash uchun diametr 2 R = 1,58 m ga teng bo‘lishi kerak. Ko‘rinib turibdiki, suyuqlik oqimi bo‘yicha aniqlangan diametr gaz oqimi bo‘yicha aniqlangan diametrdan kattaroq. D=1,58 m ni tanlaymiz va eng yaqin standart razmerga keltiramiz, ya’ni D=1,6 m .
Balandlikni aniqlaymiz. (2-rasm). Tinish vaqti =20 min. deb olamiz. h₁=0,7H_от bo‘lsa, unda diametrni quyidagi tenglamadan aniqlash mumkin:



h₂=0,3m; H_в=0,5m; h_б=0,5 m.
Benzinni idishga va sug‘orishga chiqarish uchun shtutserlar orasidan uzluksiz o‘tadigan benzin h₃ balandligini, 10 minutlik sug‘orish zahirasidan kelib chiqib hisoblash mumkin:

h₄ balandligi 0,4-0,5 m bo‘lishi mumkin, bu balandlik sath regulyatorining normal ishlashini ta’minlaydi. Mahsulotlarni qurilmaga kiritish suyuqlik sathini birmuncha baland qiladi. Shuning uchun h₅=0,4 m.
Qurilmaga kiritiladigan mahsulot toshib ketmasligi uchun to‘siq kesmasini shtutserdan baland qiladilar. Shuning uchun h₆ =0,6 m. Qurilma normal ishlashi uchun h₇ =0,5 m bo‘lishi lozim. Ammo regulyatsiya qiladigan klapanlarning vaqtincha ishdan chiqishi sababli suyuqlik sathi ko‘tarilishi mumkin. Shuning uchun bu balandlikni suyuqlik sathi  (min) vaqt ichida ko‘tarilishi mumkin bo‘lgan sathdan kelib chiqqan holda hisoblanadi, ya’ni:
h₈=0,6 m; h₉ = 0,5 m deb hisoblanadi. Qurilmaning umumiy balandligi: