Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махус таълим вазирлиги алишер навоий номидаги самарқанд давлат

— сохталаштириш — хам жараён саналиб, унинг ёрдамида ғаразли шахслар 
тизимда ҳисобга олинмаган вазиятларни ўрганиб, ундаги камчиликларни аниклаб, 
кейинчалик ўзига керакли ҳаракатларни бажариш мақсадида тизимга қандайдир сохта 
жараённи ёки тизим ва бошқа фойдаланувчиларга сохта ёзувларни юборади. 
Такрорлаш учун саволлар 
1. Автоматлаштирилган ахборот тизимларида химоялаш зарурияти. 
2. Ахборотни химоялаш тизими элементларини айтиб утинг. 
3. Ташкилотлардаги ахборотларни химоялаш мухимлигини тушунтириб 
беринг. 
4. Химоялаш тизимининг комплекслилигига андай эришилади. 
5. Ахборотларни ташкилий ҳимоялаш элементлари вазифаси. 
6. Ахборот тизимларида маълумотларга насбатан хавф-хатарлар 
 
Мустақил иш топшириқлари: 
1. Ташкилот ва муассасаларда ахборот алмашуви хажмига нисбатан қандай ахборот 
химояси чоралари қўрилиши мақсадли?
2. Ахборот хавсизлиги тизимининг ҳуқуқий чора-тадбирларга мисоллар кўрсатинг. 
3. Ахборот хавсизлиги тизимининг техник-мухандис чора-тадбирларга мисоллар 
кўрсатинг. 
4. Ахборот хавсизлиги тизимининг ташкилий чора-тадбирларга мисоллар кўрсатинг. 
4. Ахборот хавсизлиги тизимининг дастурий чора-тадбирларга мисоллар кўрсатинг. 

---

134
Мавзуга доир тестлар: 
1. Фойдаланувчиларни идентификация килиш қуйидагиларни аниқлайди
*a) турли хил маълумотлар базаси ва маълумотлар базасининг қисмига кириш шкаласини 
b) турли хил маълумотлар базаси ва маълумотлар базасининг қисмига кириш графигини 
c) турли хил маълумотлар базаси ва маълумотлар базасининг қисмига кириш паролини 
d) турли хил маълумотлар базаси ва маълумотлар базасининг қисмига кириш кодини 
2. Маълумотларни физик ҳимоялаш кўпроқ
a) ташкилий ва ноташкилий чораларга қарашлидир 
*b) ташкилий чораларга қарашлидир 
c) ноташкилий чораларга қарашлидир 
d) туғри жавоб йўқ 
3. Ахборотга кириш ҳуқуқини узатиш ва ҳимоя қилиш воситалари қуйидаги
a) Файллар мунособатида бўлиш характерли хусусиятини қатъий қилиб қўяди
b) Браузерлар мунособатида бўлиш характерли хусусиятини қатъий қилиб қўяди 
c) Диференциаллашган мунособатида бўлиш характерли хусусиятини қатъий қилиб қўяди 
*d) Маълумотлар билан диференциаллашган мунособатида бўлиш характерли 
хусусиятини қатъий қилиб қўяди 
4. Ҳимоя қилишнинг асосий муаммолари қуйидагилардан иборат 
*a) Ахборотга киришга йўл қўймаслик
b) Файлга киришга йўл қўймаслик 
c) Шифрга киришга йўл қўймаслик 
d) Кодга киришга йўл қўймаслик