Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсустаълим вазирлиги тошкент тўҚимачилик ва

«Кейнс хочи». Ишлаб чиқариш ҳажмининг мувозанат даражасига эришиш механизми

Режалаштирилган харажатлар чизиғи ҳақиқий ва режалаштирилган харажатлар бир-бирига тенг бўлган (Y=Е) чизиқни қайсидир а нуқтада кесиб ўтади. Қуйида келтирилган 2-чизмада товарлар ва хизматлар бозорида қисқа муддатли мувозанатга эришиш механизми тасвирланган бўлиб, у “Кейнс хочи” номини олган. Y=Е чизиқда ҳақиқий инвестициялар ва жамғармалар тенглиги сақланади. а нуқтада эса даромадлар режалаштирилган харажатларга тенг бўлади. Шунингдек, бу ерда режалаштирилган ҳамда ҳақиқий инвестицияларнинг ўзаро тенглигига эришилади. Яъни, макроиқтисодий мувозанат таъминланади.
^{Агарда, ишлаб чиқаришнинг ҳақиқий ҳажми (Y}1^{) унинг мувозанат даражаси(Y}0^{)дан кўп} бўлса, истеъмолчилар маҳсулотларни ишлаб чиқарувчилар таклиф қилганга нисбатан кам сотиб олади (АD

¹⁴Агапова Т.А., Серегина С.Ф. Макроэкономика:Учебник.-7-е изд.перераб. и доп.- М.:Издательство “Дело и сервис”, 2005., 114-с
фирмаларда ишлаб чиқариш ҳамда бандлик даражаларини пасайтиришига олиб келади. Бу эса ^{ЯИМ ҳажмини Y}1 ^{дан Y}0 ^{гача камайишигаолиб келади ва даромад ва режалаштирилган} харажатлар тенглашади. Ўз навбатида ялпи талаб ва таклифнинг тенглашишига (АD = AS) ^{эришилади. Аксинча, ҳақиқий ишлаб чиқариш (Y}2^{) унинг мувозанат даражасидан (Y}0^{) кам бўлган} вазиятда эса, фирмалар истеъмолчилар талабига нисбатан кам ишлаб чиқараётганлигини (АD>AS) кўрамиз. Талабнинг ошиши эса фирмалар заҳирасининг камайиши ҳисобига ^{қондирилади. Натижада, ЯММ аста секин Y}2 ^{дан Y}0 ^{га қараб ўсади ва яна АD=AS тенглигига} эришилади. Бу эса айни пайтда Е=Y ва I=S айниятларга эришилганлигини англатади.
^{Миллий ишлаб чиқаришнинг мувозанат ҳолати (Y}0^{), ялпи харажатлар} компонентларининг ҳар бирининг (истеъмол, инвестиция, давлат харажатлари ёки соф экспорт) ўзгариши натижасида
E