Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсустаълим вазирлиги тошкент тўҚимачилик ва

8-чизма. Автоном инвестициялар графиги

Макроиқтисодий таҳлилда инвестициялар динамикасини белгиловчи омил сифатида реал фоиз ставкаси қаралади. Реал фоиз ставкаси ортиши билан инвестициялар ҳажми камайишини кузатишимиз мумкин. Чунки инвесторлар учун қарз баҳоси ортиб, улар кўрсатадиган фойда нормасини пасайтириб қўяди.

Автоном инвестицияларнинг графиги инвестициялар ҳажми фоиз ставкаси динамикасига тескари пропорционал тарзда ўзгаришини кўрсатади.
Автоном инвстиция функцияси қуйидаги кўринишга эга:

I=е-dR

Бу ерда: I – автоном инвестиция харажатлари;
e–фоиз ставкаси 0 га тенг бўлгандаги инвестиция харажатларининг максимал ҳажми. У ташқи иқтисодий омиллар, ресурс имкониятлдари, ер, фойдали қазилма бойликлари ва бошқалар билан белгиланади;
R – реал фоиз ставкаси;
d – инвестицияларнинг реал фоиз ставкаси динамикаси ўзгаришга таъсирчанлигини миқдорий белгиловчи эмпирик коэффициент.
Графикдан е нуқтаси шуни билдирадики, банклар нолга тенг фоиз ставкасибилан кредит берганларида ҳамда уларнинг кредит ресурслари чексизкўп бўлганда ҳам мамлакатдаги бошқа ресурслари миқдорининг чекланганлиги туфайли инвестиция харажатлари маълум миқдор билан чегараланади.

4. Инвестициялар динамикасини белгиловчи фоиз cтавкасидан бошқа омиллар.

Акселератор модели

Инвестициялар динамикасини белгиловчи энг муҳим омиллардан бири бўлиб кутилаётган соф фойда нормаси ҳисобланади. Агар реал фоиз ставкаси билан инвестиция харажатлари миқдори ўртасида тескари боғлиқлик бўлса, кутилаётган соф фойда нормаси (КСФН) динамикаси билан инвестиция харажатлари ўртасида тўғри боғлиқлик бор.

Агарда кутилаётган фойда меъёри фоиз ставкасидан юқори бўлса, инвестициялаш фойдали ва аксинча, фоиз ставкаси кутилаётган фойда миқдоридан юқори бўлса, инвестициялаш фойдали бўлмай қолади.
Мисол учун, заводга 100000 сўмлик янги станок сотиб олинди. Янги станокни қўллашдан завод 10000 сўм соф фойда олган бўлсин. Кутилаётган соф фойда нормаси қуйидагича аниқланади: