Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Ўзбекистои Ресиубликаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги

НЕРВ-АСАБ ТИЗИМИ ВА СЕЗГИ
РЕЦЕПТОРЛАРИГА ТАЪСИРИ
Тамаки таркибидаги юқорида баён этилган зарарли моддалар 
организм нерв тизимининг энг аввало асаб қисмига (мия пўстлоғи ва 
марказларига) таъсир этиб дастлаб уларнинг фаолиятида қисқа муддат 
қўзғолиш, 
сўнгра 
давомли 
тормозланиш 
жараёнларини 
келтириб 
чиқаради, яъни икки фазали таъсир кўрсатади.
Улар нерв ҳужайраларининг орасидаги импульсларни ўтказувчи 
синапсларнинг ўтказувчанлигини ўзгариши билан намоён бўлади, яъни 
бундай ҳолат мия қон томирларининг сиқилиши-торайиши туфайли келиб 
чикади. Шунинг учун узоқ муддат чекувчиларда невротик ҳолатлар 
(невроз) келиб чиқади. Натижада асабнинг-руҳиятнинг бузилиши, 
хотиранинг заифлашиши, бош оғриши, тез чарчашлик, жиззакилик, 
жаҳлдорлик каби ҳолатларни келтириб чиқаради.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Шунингдек, никотин тил учидаги сезувчи рецепторларни параличлаб 
маза сезишни йўқотади. Ашаддий чекувчиларда кўриш, ранг ажратиш 
қобилияти пасаяди. Тўр парданинг сезгирлиги пасаяди. Глаукома 
касаллиги пайдо бўлиб, қон томирлар эзилиб, «тўр парда» нинг қон билан 
таъминланиши ёмонлашиб, кўриш нервининг издан чикиши натижасида 
киши кўр бўлиб қолади.
Товуш ажратиш ва эшитиш қобилияти пасая боради. Қулок 
шанғиллаши ёки битиши юз беради. Буига бурун-ютқун бўшлиғидаги 
яллиғланиш ҳам сабабчи бўлади.
Шунингдек, марказий асаб тизимига оид куйидаги клиник белгилар 
пайдо бўлади:
1. Кўнгил айниши, қайд қилишлик.
2. Қўзғалувчанликнинг ошиши.
3. Жаҳл чикқанда бўшашишлик.
4. Реакцияларнинг вақтинча сусайиши ёки кучайиши.
5. Масалаларни ечишда қийналишлик.
6. Уйқусизликнинг кучайишн.
7. Диққат ва фикрлашнинг сусайиши.
8. Тана массасининг камайиши ва иштаҳанинг камайиши.
9. Скелет мушакларининг бўшашиши.
10. 
Қўлларнинг титраши.
11. 
Ва бошқалар.