Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Ўзбекистои Ресиубликаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги

X қис м
ЧЕКИШ НИНГ ОРГАНИЗМ УЧУН ЗАРАРЛИ ОҚИБАТЛАРИ
(Наркоманиянинг энг оғир 4-гуруҳи)
ЧЕКИШ ЭПИДЕМ ИОЛОГИЯСИ.
Т А РҚ А Л И Ш С А Б А Б Л А РИ
Эпидемиология 
сўзининг 
маъноси 
чекишнинг 
халқ 
орасида, 
ҳудудларда, давлатларда тарқалиши тушунилади.
Олимлардан 
М.Бхандари, 
Ш.Л.Сильвестер, 
Н.А.Ригаттиларнинг 
маълумотларига 
кўра, 
АҚШдаги 
«Касалларни 
назорат 
қилиш 
Маркази»нинг хабарига кўра Америка халқининг 25,6% и - 46,3 млн. 
кекса кишилари сигарет чекувчилар ҳисобланиб, уларнинг 28%и - 24 млн. 
эркаклар ва 23,5%и - 22 млн. аёлларни ташкил қилар экан. Шунингдек, 
уларнинг кўпчилиги чекувчилар 25-44 ёшдагилар экан.
Адабиётларда кўрсатилишича, Англияда 60% эркаклар ва 40%га яқин 
аёллар муттасил чекадилар.
Болалар, ўсмирлар ва ўспиринлик даврида чекишнниг кенг тарқалиши 
айниқса даҳшатлидир. Цюрих университети социал ва профилактик 
медицина институти ходими К.Бинернинг маълумоти қизиқ. Унинг 
ёзишича: «Ташвишли хабар! Агар 100 йил муқаддам 
«Тамаки ва аёл», 
50 
йил муқаддам 
«Тамаки ва ўспирин» 
деган ташвишли тема пайдо бўлган 
бўлса, ҳозирги кунда 
«Тамаки ва болалар» 
мавзуси яна ҳам ташвишли 
хабар ҳисобланади» деб ажабланади.
Бошқа мамлакатларда ҳам ёшлар ўртасида чекиш кенг тарқалган экан. 
Амстердамдаги бОООта ўқувчининг 27%и кичик ёшидаёқ чекиб кўришган. 
Белгияда 14 ёшгача болаларнинг иккитасидан бири, Данияда 81%и, 
қизларнинг 56%ининг чекиши аниқланган. Югославияда 15-19 яшар 
ўқувчидан 593таси сўралганда улардан 220та боладан 159таси чекиб 
кўрган, 62таси мунтазам чеккан, 375та қиз боладан 219таси чекиб кўрган 
ва 34таси мунтазам чекканлиги аниқланган. Россия ва бошқа айрим 
мамлакатларда ҳам аҳвол улардан қолишмаганлиги ҳақидаги хабарлар 
маълум.
Маълумотларга 
кўра 
чекишнинг 
сабабини 
билишга 
ҳаракат 
қилинганда 8-10ёшдаги мактаб ўқувчилари, билим юрти ўқувчилари, 
медицина талабаларининг ўртасида: ўртоғига таклиф қилганлар 5,9- 
27,1%ни, ҳавас қилганлар 19,0-24,7%ни, ўзини катта қилиб кўрсатиш учун 
2,3-9,4%ни ва сабабини билмаганлар 48,5-60,0%ни ташкил қилганлар. 
Қизиғи шундаки, қизлар «мода учун» чекабошлар эканлар. Умуман, 
баҳона ва сабаблар жуда кўп! Аммо бундай офатнинг олдини 
олувчиларчи?!
www.ziyouz.com kutubxonasi

---