Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув

Очликка қарши курашиш учун сувга эҳтиёжнинг ортиши 
Рокстромтнинг ҳисоб-китобларига кура (2002), бу-гунги минимал талабни йилига 
1200м3 яшил оқим (эвапотранспириция) таъминлаши мумкин, озиқ-овқат 
маҳсулотлари ишлаб чиқариш нисбатига ҳисоблаганда бу йилига 7000 м3 ташкил 
этади. Озиқ-овқат маҳсулотлари ишлаб чиқариш учун зарур сув ресурслари йилига 
1300 м3 етади (ФАО). 2050 йилга бориб ер аҳолиси сони 9 миллиардга етадиган 
бўлса, озиқ-овқат етишмаслиги масаласи-ни ҳал қилиш учун қўшимча равишда 
йилига 5600км3 топилиши керак. Шундан йилига 2200км3 туйиб овқатланмасликни 
бартараф этиш учун, қолган йилига 3400 км3 - кўпайиб бораётган аҳолини 
тўйдириш учун зарур. Янада такомиллаш-ган суғориш йилига 800 км3 бериши 

---

14 
мумкин, "ҳар томчиси - зарга тенг" тизимини ривожлантириш эса тахминан йилига 
1500 км3 беради. Қолган йилига 3300 м3 шудгор захираларидан фойдаланиш 
(мавжуд яйловлар ва ўрмонлар) ҳамда ҳайдаладиган ерларни кенгайтириш ҳисобига 
таъминланиши керак. 
{М.Фалькенмарк,2003.) 
1.3 - рамка 
Тинч океанидаги Пасхи ороли циви-лизациясининг равнақи ва ҳалокати 
Пасха оролининг марказлашган ва яхши ташкил этилган жамияти қўшни уруғларга 
ўз ҳукмини ўтказиш ҳамда ўзидан илгарилаб кетганлардан ўзиб кетишни истаган 
сардор томонидан қилинган хатти-ҳаракатлар туфайли табиий ўрмонлар 
экотизими-нинг деярли тўла саҳролашишига олиб келган. Урмонларнинг 
йўқолишига асосий сабаб эса денгиз-дан узоқдаги конларда ясалган улкан тош 
ҳайкалларни соҳилдаги платформаларга ташиш учун дарахтларни кесиб ишлатиш 
бўлган. Икки юз-та улкан ҳайкал ҳалигача турибди, шу билан бирга яна етти юзтаси 
тайёргарлик босқичида, вайрон булган экотизим қуршовида қолиб кетган. Эҳтимол, 
айнан урмонларнинг йўқ қилиниши шамолнинг ку-чайиши ва сув эрозиясига олиб 
келган ва мавжуд экотизимнинг яшовчанлигига путур етказган (Ван дер Лиув, 
2000).