Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш

 
Янги технологик жараѐнларни, техникани, асбоб-ускуналарни, кимѐвий 
моддаларни ишлаб чиқаришга тадбиқ этишга огоҳлантирувчи санитария назорати. 
Ўзбекистон Республикасининг ―Давлат санитария назорати тўғрисида‖ қонунининг 8, 9 
моддаларига биноан ҳалқ хўжалигига (ишлаб чиқариш корхоналарида) тадбиқ этилувчи ҳар 
қандай янги технологик жараѐн, техник асбоб-ускуналар, кимѐвий моддалар Соғлиқни 
Сақлаш Вазирлиги билан келишилган ва тадбиқ этилишига рухсат берилган бўлиши шарт. 
Бу шарт мулкчиликнинг формасидан қаътий назар давлат ва хусусий корхоналари учун 
мажбурийдир. 
Юқорида келтирилган ҳолатни амалда тутилиб, давлат санитария муассасалари 
―қонуннинг‖ ушбу моддасини бажарилишини назорат қилади. 
Янги техника ва технология бўйича олиб бориладиган санитария назорати меҳнат 
гигиенаси врачи ишининг мураккаб қисми бўлиб ҳисобланади, чунки бунда ишлаб 
чиқаришнинг турли-туман тармоқлари учун лойиҳалаштириш, конструкциялаштириш, 
технологик ишланмалар қилиш каби қийин ва мураккаб меҳнат фаолиятининг тарғиботи ва 
назорати амалга оширилади. 
Бу йўналишда огоҳлантирувчи санитария назоратини ўз вақтида ва сифатли 
ўтказилиши, гигиеник ҳамда психологик талабларга амал қилиниши, қулай шароитларни ва 
касалланишини камайишини таъминлаб, муҳим иқтисодий самара беради. 
Янги технологик жараѐнлар, техника асбоб-ускуналар, кимѐвий моддаларни тадбиқ 
этилиши устидан давлат санитария назорати, уларни тайѐрланишнинг 3 босқичда 
ўтказилади: 

норматив-техник ҳужжатлар лойиҳасини кўриб чиқиш босқичида; 

жараѐнларни, техникани, кимѐвий моддаларни дастлабки синовлари босқичида; 

---

192 

қабул қилш синовлари босқичида. 
Бу ишларни бажариш хуқуқи соғлиқни сақлаш вазирлиги тизимидаги санитария 
гигиена илмий текшириш институтига, тиббиѐт институтининг гигиена кафедраларига 
санитария-эпидемиология назорат марказига берилган. 
Янги техника, технология, кимѐвий моддалар ва бошқа ишлаб чиқиш: 

гигиеник қоида ва меъѐрларга мос келиши. 

махсулотга норматив-техник лойиҳа ҳужжатлари. 

янги технология стандартлари (андозалар) ва техник шароитлар, хомашѐ тури, 
қурилиш материаллари, жиҳозланиши, асбоблар ва бошқалар. 

ишлаб чиқаришнинг гигиеник регламентларини яратиш ва янги кимѐвий 
бирикмаларни қўллаш. 
Расмийлаштириладиган ҳужжатлар: 

экспертиза хулосаси. 

гигиеник регламентлар. 
Бу масала бўйича давлат санитария назоратини ўтказишдан асосий мақсад; янги 
технологик 
жараѐнларни, 
техникани 
асбоб-ускуналарни, 
кимѐвий 
моддаларни 
ишлатилишида ишловчилар учун хавфли ва зарарли омиллар таъсирини олдини олиш 
чораларини самарадорлигига баҳо бериш. 
Норматив–техник ҳужжатлар қаторига техник шартлар (ТШ) ва тармоқ стандартлари 
(ТСТ) киради. 
Бу ҳужжатларда технологик жараѐнлари ва муайян махсулот турлари бўлган талаблар 
мажмуаси белгиланган. ТШ ва ТСТ лойиҳалари ўз ичига албатта хавфсизлик талаблари 
бўлимини киритиши шарт.