Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш


Давлат Санитария Эпидемиология Назорати Маркази (конунлар мажмуи)



Download 4,92 Mb.
Pdf ko'rish
bet115/394
Sana30.04.2022
Hajmi4,92 Mb.
#600154
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   394
Bog'liq
Mehnat-gigiyena-majmua-12.02.18 (1)

Давлат Санитария Эпидемиология Назорати Маркази (конунлар мажмуи)
 Ишлаб чикарувчи обьектларда Давлат санитария назоратини олиб боришда 
ДСЭНМ врачи фаолиятининг хукукий аспектлари
Узбекистон Республикаси ижтимоий сиѐсатининг мухим вазифаларидан бирига 
мсхнаткашларнинг соглигини мухофаза килиш, хавфсиз иш шароитини яратиб бериш, касб 
касалликларини камайтириш киради. 
Бу вазифаларни хал этишда купгина ташкилотлар, муассасалар ва идоралар шу билан 
бир каторда мехнатни мухофаза килиш ва мехпат гигиенаси тизимига таалукли ишловчилар 
иштирок этади. 
Мехнатни мухофазалаш - бу мехнат жараѐнида инсоннинг иш кобилиятини ва 
согликни саклашни таъминловчи конунчилик хужжатлари ва шунга мувофик ижтимоий- 
иктисодий, техник гигиеник ташкилий чора тадбирлар тизимидир. Мехнат гигиенаси 
мехнатни мухофазалашда санитар меъѐр, крида ва гигиеник меъѐрларни хаѐтга тадбик 
килиш учун конуний асос хисобланади. Конституциямизда барча фукароларнипг мехнат 
килиш, дам олиш, инсон саломатлигини саклаш ва бошка ижтимоий хукуклари 
мустахкамланган. 37-моддада хар бир шахс мехнат килиш, эркин касб танлаш хукукига эга 
эканлиги курсатилган. 38-моддада ѐлланиб ишлаѐтган барча фукаролар хак туланадиган дам 
олиш хукукига эга эканлиги курсатилган. 39-моддада хар бир шахс кариганда мехнат 
лаѐкатини йукотганда ва бошка холларда ижтимоий гаъминот олиш хукуки курсатилган. 40-
моддада малакали тиббий хизматдан фойдаланнш хукуки. 65-моддада оналик ва 
болаликнинг давлат томонидан химояланганлиги курсатилган. 
"Фукоролар соглигини саклаш тугрисида"ги конун:
- бу ахолининг соглигини саклашга йуналтирилган мухим хукукий харакатдир. 1996 
йил 14 сентябрдан кучга кирган ва 3 та асосий вазифани уз ичига олади (2-модда): 
- Давлат томонидан фукаролар соглигини саклаш таъминоти кафолати 
хукуки; 
- соглом турмуш тарзини шакллантириш; 


140 
- фукаролар соглигини саклаш сохасида давлат органлари бошкармалар, ташкилотлар, 
бирлашмалар, корхоналар, муассасалар фаолиятининг хукукий бошкарилиши. 
Шу 3 та асосий вазифани бажариш учун фукаролар соглигини саклашнинг асосий 
мезонлари курсатилган (3-модда) хар хил органлар ваколатлари (4.5,6,7-моддалар), 
соглигини саклаш давлат тизимида бирма-бир курсатилган (8-9-модда), шунингдек хусусий 
тизимлар (10-модда), ахолининг санитар эпидемиологик хотиржамлиги (12-модда), 
профилактик чоралар устиворлиги (3-модда), Фукаролар хукуки конун билан 
мустахкамланган согликни саклаш (13-модда), тиббий-ижтимоий ѐрдам олиш (16-модда), 
айрим турдаги касбда ишловчи фукароларнинг согликларини саклаш (17-модда), инфекцион 
ва касб касалликларининг олдини олиш максадида. 
Ишловчиларнинг мехнат гигиенаси ва мухофазасида катта ах,амиятга эга булган 
чоралар 32-33-35 модда тиббий ижтимоий ѐрдам бериш, 36-модда мехнатга вактинчалик 
лаѐкатсизлик экспертизасини утказиш, тиббий мехнат экспертизаси (37-моддалар) да 
курсатилган. Конунда Узбекистон Республикаси шифокори касамѐди матни (44-модда) 
шифокорлик сирига муносабат (45-модда) ва фукаролар соглигига етказилган зарарни 
коплаш (46-модца) ва бошка масалалар киритилган. 
Узбекистон 
Республикаси 
Мехнат 
кодекси 
асосий 
мехнат 
холатларини 
регламентлайди, мехнат муносабатларини бошкариш, ишчи ва иш берувчилар намоѐндалари, 
ишга жойлашиш, мехнат шартномалари, иш вакти, дам олиш ва таътил вакти, иш хаки, иш 
тартиби, мехнат мухофазаси, алохида тоифадаги ишчилар имтиѐзи ва давлат ижтимоий 
сугуртаси. 
Шуни айтиш керакки, мехнат кодекси ва бошка конунчилик ва меъѐрий актлар 
инструкцияларда берилган (1 булимга каранг). 
2-моддада ахолининг санитария эпидемиология хавфсизлигини таъминлаш асосий 
мезонлари берилган. Уларга куйидагилар киради: 
- инсоннинг соглигини мухофаза килиш ва мустахкамлаш хукукий кафолати; 
- ахолига атроф мухитнинг нокулай омиллари зарарли таъсирини олдини олишда 
ОСН фаолиятининг устиворлигини таъминлаш; 
- ахолининг санитария маданият даражасини ошириш; 
- санитария эпидемияга карши чора-тадбирларни ишлаб чикиш ва ижтимоий 
фаолиятининг кисми сифатида утказиш; 
- санитария меъѐрлашга ва гигиеник нормативларга риоя килмаслик ва санитария, 
эпидемияга карши тадбирларни амалга оширмаслик натижасида ахолининг саломатлигига ва 
атроф -мухитга етказилган зарарни коплаш; 
- санитария меъѐрлари коидалари ва гигиеник нормативларига риоя этилиши ва 
санитария гигиеник тадбирларнинг амалга оширилиши устидан ДСН ни амалга ошириш. 
7-моддада давлат идоралари, корхона, ташкилот муассаса, бирлашма ва алохида 
шахслар белгиланган тартибда тасдикланган санитария меьѐр коидаларига гигиеник 
нормативларига риоя этишлари, руй берган авариялар, санитар эпидемиологик радиактив 
вазияти тугрисида хакконий ва тула тукис ахборот беришлари шарт(8-19 моддалар). 
Давлат Санитария назоратини амалга оширувчи мансабдор шахсларнинг хукуклари : 
- йул куйилган камчиликларни тугатишда мансабдор шахслардан талаб килиш; 
- такдим килинган ер майдонига хулоса бериш, номувофик холларда бекор килиш; 
- назорат остидаги объектларнинг фаолиятида санитария меъѐр ва коидалар, 
гигиеник нормативлар буйича бахолаш, назорат килиш, тугри келмаган холларда 
эксплуатацияни тухтатиб туриш ѐки курилишни тухтатиш; 
- назорат остидаги объектларда санитария коида, меьѐрлар ва гигиеник нормативларга 
риоя этилишини назорат килиш масадида борганда хизмат гувохномасини курсатиш. 
Узбекистон Республикаси Согликни Саклаш Вазирлигида руйхатга олинмаган махсулот, 
хом ашѐ, технологик жихозлар, кимѐвий моддалар ва бошкаларни ишлаб чикариш, куллаш, 
реализациясини таъкиклаш. 29- моддада санитар конунчиликни бузганлиги учун интизомий 
ва маъмурий жавобгарлик белгиланган. 


141 
Умумдавлат меъѐрий конунчилик хужжатлари. 
Зарарли ва хавфли омилларни гигиеник регламентлаш, ишлаб чикаришда ва атроф 
мухитни согломлаштиришда самарали йул хисобланади. Инсоннинг яшаш мухити ва мехнат 
шароити устидан санитария текшируви утказилганда согликни саклаш амалий хизмати бир 
канча санитар коида, меъѐр, стандартлар ва гигиеник нормативлар билан куролланадилар. 
Гигиеник регламентлашда 3 та асосий принцип хисобга олинади: 
- зарарлилик критерияларига мос равишда бусага концентрацияси (бусага дозаси, 
концентрацияси) даражаси; 
- бошка турдаги курсаткичлардан тиббиѐт курсаткичларининг юкорилиги, 
иктисодий, технологик ва бошкалар; 
- меъѐрлаштиришдан утказиш ѐки нормативлаштиришни ОСН 
боскичида ишлаб чикиш. 
Бу конунчилик хужжатлари фойдаланиш ахамиятига кура 4 гурухга булинади: 
1. Санитар коида ва меъѐрлар (Сан К ва М) ва гигиеник нормативлар (РЭМ. РЭД). 
Булар санитар конунчиликка риоя этилишини текширганда Давлат санитария назорати 
органлари томонидан утказиладиган ОСН ва ЖСН да кулланилади. Бундан ташкари бу 
нормативлардан лойиха ва конструкторлик ташкилотларида, табиат мухофазаси 
ташкилотларида, экологлар, гидромет хизмат, мехнат вазирлиги, касаба уюшмаси органлари 
ва бошкалар фойдаланади. 
Сан К на М. гигиеник нормативлар ССВ томонидан тасдикланиб ракам 
берилади ва амал килиш муддати
 
белгиланади. Тармоклари конунчилик 
хужжатларида аввал санитария эпидемиологик хизмат органлари билан келишиб, кейин шу 
тармок вазирлиги тасдиклайди. Хозирги вактда жуда куп гигиеник меъѐрлар (шовкин, 
тебраниш, электр магнит майдон, метеомиллар, кимѐвий бирикмалар ва бошкалар) мавжуд. 
Жуда куп ишлаб чикариш тармоклари учун санитар меъѐр ва коидалар ишлаб чикилган: 
-технологик жараѐнларни ташкил этиш ва ишлаб чикиш масалаларига булган 
гигиеник талаблар (Сан Ква М №0011 -94); 
-янги технологик жараѐн, техника, асбоб ускуналар ва кимѐвий моддалар устидан 
огохлантирувчи санитария назорати (СанК ва М - 0013-94): 
- куриб битказилган ишлаб чикаришга таалукли объектларни фойдаланишга 
топширишда санитария эпидемиологик станция врачининг кабул килиш комиссиясидаги 
иши (СанК ва М №0007-94); 
-компьютер ва ташкилий техникада ишловчиларнинг санитария 
коида ва меъѐрлари (Сан К ва М № 0067-96). 

Download 4,92 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   394




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish