Œзбекистон республикаси олий ва œрта махсус таълим вазирлиги œзбекистон давлат жа²он тиллари



Download 2,27 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/75
Sana18.04.2022
Hajmi2,27 Mb.
#559749
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   75
Ключевые слова: 
газета, средства массовой информации, дискурс, текст, семантика, язы
-
ковая единица, воздействие. 
The article discusses the features of a publicistic style, justifies the standard of this style, 
which is based on the transfer of the socially significant information. Publicistic discourse was 
also analyzed as a conceptual unit of the text. The structure of speech in a journalistic text 
also depends on the consistency of the linguistic units, which contain conceptual and evaluative 
units. One of the main features of the press is a trend towards social assessment. It is obvious 
that newspaper language is not intended simply to describe objects and events by their nature, 
but to give them a certain assessment on behalf of any social group, class or society. This 
law exists from the very beginning of the appearance of the first newspapers and magazines, 
and it also explains the semantic development of its vocabulary.
Key words:
newspaper, media, discourse, text, semantics, language unit, impact.
Дилфуза Тешабаева– 
ЎзДЖТУ профессори, филология фанлари доктори. 
 
Шаіодат Усмонова – 
ТерДУ ўєитувчиси.
ФМ
ТИЛШУНОСЛИК


40
ТИЛШУНОСЛИК
2019/1
Іозирги кунда газета лексикасидаги турли єатламларнинг стилистик 
бўёєдорликка эга бўлиб єолиши содир бўлмоєда. Ушбу жараён, айниєса, газе
-
таларда іали охиригача шаклланиб улгурмаган нейтрал єатламнинг маълум да
-
ражада ўзгаришига олиб келди. Маълумки, мазкур лексик єатлам китобий ва 
сўзлашув услубига хос лексик бирликлар іисобидан доимо тўлиб туради. Газета 
нутєида турли услубга хос тил ресурсларининг тезкорлик билан адаптациялашу
-
ви іам кузатилмоєда. Бу ижтимоий іодисалар таъсири оєибатида рўй бериб ту
-
радиган іолатдир.
Келиб чиєиш манбаларидан єатъи назар, бу лексика газета тилида ягона 
нутєни іосил єилади. У ижтимоий жиіатдан баіолаш хусусиятига эга, газета пу
-
блицистик нутєда бир хил функцияларни бажаради, айнан газетада ишлатилиши 
билан ажралиб туради. Иккиламчи єисм (периферия) – таркиби бўйича хилма-хил 
манбаларга дахлдор, бироє газетада мунтазам ишлатилмайдиган сўзлардир. Одат
-
да газетачилар баіоловчи лексикани тўлдириш маєсадида муайян манбаларга му
-
рожаат єилади. Бироє ишлатилаётган сўзларнинг ўзи бирор аниє жабіага хослик 
сифатига эга эмас. Ахборот етказиш орєали аудиторияга таъсир ўтказиш юєорида 
санаб ўтилган вазифалар ичида энг асосийси іисобланади. Бироє сўзлашувга хос 
лексикага ортиєча ружу єўйиш адабий меъёрларнинг бузилишига, олиб келмоєда. 
Бу эса газетанинг тарбиялаш вазифасига іалал бермоєда. Зеро, «матбуот тили на
-
мунавий тил бўлиб єолиши керак»[Abdusaidov A., 2005; 6]. 
Газета тилида адабий тилнинг барча стилларига хос элементларнинг єўлланиши 
унда китобий ва сўзлашув услубининг єоришиб кетишига, матбуот тилини іам ада
-
бий тилнинг бир кўриниши сифатида талєин этишга олиб келди [Abdusaidov A., 
2005; 15]. Адабий тил тараєєиётидаги бундай іолатлар іам тил тадєиєотчилари 
назаридан четда єолмади. Замонавий газета тилининг ўзига хос жиіати икки тен
-
денция – экспрессивликка интилиш ва стандартга мойилликдан иборат. Бу нарса 
публицистика бажарадиган айрим функциялар билан асосланганки, улар єуйидагича:
– маълумот етказиш функцияси;
– ишонтириш функцияси;
– эмоционал таъсир функцияси[Abdusaidov A., 2005; 40].
Газета-публицистик услубида ишонтириш ўєувчи ёки тингловчига эмоционал 
таъсир кўрсатиш воситасида амалга оширилади. Муаллиф етказилаётган маълу
-
мотга ўз муносабатини билдирибгина єолмай, муайян ижтимоий гуруі – партия, 
іаракат ва бошєаларнинг фикрини іам ифодалайди. Газета-публицистик услуби
-
нинг асосий жиіатларидан бири – унда эмоционал-экспрессивлик ўєувчи омма
-
сига таъсир кўрсатиш функцияси билан бевосита бо¿лиє. Бу услубнинг стандар
-
ти ижтимоий жиіатдан аіамиятли ахборотни етказиш суръати билан бо¿лиєдир. 
Публицистиканинг бу принципини муаллиф экспрессия ва стандарт бирлиги деб 
таърифлайди. М.Н. Кожинанинг фикрича, экспрессия ва стандартнинг бо¿лиєлиги 
муайян даражада іар єандай нутєєа хосдир (Kojina M. N., 1993; 224). Бироє, 
айнан газета публицистикасида бошєа нутєий турлардан фарєли равишда, бу бир
-
лик иборани ташкил этишнинг стилистик принципига айланади.
Газета тилининг ижтимоий функцияси “нутє манзили”нинг ўзига хос ху
-
сусиятлари билан іам белгиланади. Газета тили сон жиіатдан беіисоб ва сифат 
жиіатдан “нотекис” аудиторияга єаратилганлиги билан ажралиб туради. Газета- 


41
ТИЛШУНОСЛИК
2019/1
публицистик нутєида, оммавий, нотиєлик нутєида бўлгани каби, “нутє яратувчиси 
– нутє манзили” антиномияси кейингисининг іисобига іал бўлади ва бу тилнинг 
ички ривожланиши билангина эмас, ижтимоий омиллар билан іам белгиланади 
[Solganik G.Ya., 1980; 22]. 
Стандартга мойиллик тенденцияси публицистиканинг илмий ва расмий-иш
-
билармонлик услубларига хос сиполик, маълумотга бой бўлишга интилишини 
англатади. Экспрессивликка мойиллик тенденцияси бадиий услуб ва сўзлашув 
нутєига хос маєбуллик ва фикрни ифодалашнинг образли шаклига интилишда 
намоён бўлади. Шу тариєа, публицистик нутєда турли услубларнинг ўзига хос ху
-
сусиятлари мужассамлашади. Публицистик услуб бир ваєтнинг ўзида іам консер
-
вативлик, іам іаракатчанлик хусусиятига эга. Бир томондан, публицистик нутєда 
етарли миєдорда єолиплар, ижтимоий-сиёсий ва бошєа терминлар мавжуд, бошєа 
томондан эса, ўєувчини ишонтиришга интилиш унга таъсир кўрсатиш янги-янги 
тил воситаларидан фойдаланишни талаб этади. Бадиий ва сўзлашув нутєининг бу
-
тун бойлиги іам айнан шу маєсадга хизмат єилади. 
Публицистик дискурс унда аввалдан мустаікам жой олган концептларни ли
-
соний таъкидлаш деб іам талєин этилиши мумкин. Улар идеологемалар деб іам 
аталади[Klushina G. I., 2007; 80]. 
Публицистик матндаги идеологемалар публицистик дунё манзарасининг бир 
єисми, элементидир[Solganik G.Ya., 2000; 45]. Концепт – тан олинган мада
-
ний іодиса, дунё іаєидаги содда тасаввурларнинг унсури, барчага маълум иж
-
тимоий онг шаклидир. Идеологема эса эндигина шаклланаётган янги концепт, у 
ваєт ўтиши билан онг шаклига айланади, яъни у бўл¿уси концепт, у келажакка 
йўналтирилган[Solganik G.Ya., 2000; 45]. У омма онгида муайян тил бирликлари 
ёрдамида вербал-ментал стереотип сифатида муірланиб єолади. Шунга кўра иж
-
тимоий ва шахсий идеологемалар фарєланади. Ижтимоий идеологемалар жами
-
ят тараєєиётининг муайян босєичидаги маєсад ва мўлжалларни ифодаласа, шах
-
сий идеологемалар ахлоєий–дидактик вазифаларни бажаради, фуєароларда янгича 
ижтимоий хулє-атвор кўникмаларининг шаклланишига ёрдам беради (масалан. 
аллома ёки ваіший) ёки масалан, республика, жуміурият, озод Ватан, истиєбол, 
истиєлол – мустаєиллик даврига хос иделогемалар іисобланади; Совет иттифоєи, 
ёвузлик империяси, тоталитар давлат каби идеологемалардаги аввалги ижобийлик 
іозирга келиб салбий баіолаш билан алмашди. 
Мисоллардан кўриниб турибдики, публицистик дискурс – матн асосини таш
-
кил єилувчи концептуал тил бирликлари семантикаси “ёвузлик” ва “эзгулик” 
каби фалсафий категориялар замирида яратилади. Шунинг учун іам улар пуб-
лицистик универсал іодисалар дея таърифланади. Іар бир даврнинг идеологе
-
ма ва концептлари, асосан, таъсир кучига эга метафорик иборалардан ташкил то
-
пади: совує уруш, жоіилия даври, мафкуравий полигон, мафкуравий иммунитет, 
миллий истиєлол, зулматли ўрта асрлар єаъридан ва б. Газета-публицистик услу
-
би ижтимоий-сиёсий соіада ва нотиєлик чиєишларида, газета жанрларида (ре
-
портаж, хабар, интервью, рецензия, эссе, очерк) ва даврий нашрларда (публицис-
тик маєолаларда) єўлланилади. У іам ёзма, іам о¿заки шаклда намоён бўлади.
Таъсирчанлик функцияси – газета-публицистик услуби учун энг муіим ва
-
зифа саналади. Шу боисдан публицистиканинг табиати, ифодали восита іамда 


42
ТИЛШУНОСЛИК
2019/1
манбалари іаєидаги масаланинг тў¿ри іал этилиши фаєат назарий эмас, катта 
амалий аіамиятга іам эгадир. 
Публицистика эмоционал, таъсирчан, ифодали соіадир, бироє бу таъсирчан
-
лик табиати бадиий адабиётдан фарє єилади, чунки у образли эмас. Г.Я. Сол
-
ганик публицистикани бадиий адабиёт билан “адабиётнинг бирламчи элементи” 
– яъни сўз яєинлаштиради; сўздан фойдаланиш хусусияти, табиати, услубияти 
турлича эканлиги эса уларни бир-биридан фарєлайди, дея таърифлайди[Solganik 
G.Ya., 1980; 22]. Бадиий адабиётнинг эстетик идеали – воєеликни образли тарзда 
акс эттириш, публицистиканинг эстетик идеали эса – фикр ва нутєнинг чуєурлиги, 
мазмунан бойлиги, эітиросли ва эмоционал бўлишидир. Публицистика ва бадиий 
адабиётда воєеликнинг ўзига турлича ёндашилади. 
Газета тилига хос андозавий бирликлар ОАВ фаолияти маісули іисобланади. 
Чунки улар фаєат ОАВ доирасида яратилади ва єўлланилади. Ахборот етказиш 
зарурати андозавийликни келтириб чиєарган бўлса, унга баіо бериш эітиёжи таъ
-
сирчанликни таєозо этди. Бундай анъана тадєиєотчилар томонидан єонуният деб 
эътироф этилган[Abdusaidov A., 2005; 37]. Андозавийлик, яъни муайян сўз бирик
-
малари ва жумлаларни єайта-єайта єўллаш іодисаси тилнинг барча услубларида 
кузатилади. Л. В. Шчерба уларнинг пайдо бўлиш сабаблари іаєида: “Адабий ти
-
лимиз бизни аввалдан тахт єилиб єўйилган тайёр єолипларни ишлатишга маж
-
бур этади”, деб ёзган эди[Щerba L. V., 1974; 28]. 
Француз тилшуноси Ш. Балли айтганидек, єолиплилик, андозавийлик жур
-
налистик фаолиятдаги тезкорлик, мавзулар ва вазиятларнинг такрорланувчанлиги 
іамда даврийлиги туфайли юзага келади[Balli Sh., 1961; 109]. Танланган мавзуга 
муносабат билдириш, уни баіолаш, бошєача єилиб айтганда, іис-туй¿уларни ифо
-
далаш усулларини излаш шундай коммуникатив маєсадларга хизмат єилувчи тил 
воситаларининг тез орада єолип ва андозалар тоифасига ўтиб єолишига олиб ке
-
лади. Г. Винокурнинг фикрича, матбуот нутєидаги єолипбозлик табиий ва прогрес
-
сив жараён. У турли мулоєот соіалари ва маєсадлари учун тайёр нутє шаклла
-
рини яратишга єаратилган[Vinokur G.O., 1935; 182-184].
Тадєиєотчилар орасида єолип ва андоза, ибора ва сўзлар хусусида ўзгача 
фикр іам мавжуд. Унга кўра, ортиєча «єолипбозлик» матн ёки нутєнинг єурує, 
трафаретли, зерикарли єилиб єўйиши мумкин. Бироє єолип лисоний хилма-хил
-
лик ва бойликка зид бўлмай, шу билан бирга, муаллифдан индивидуал маіорат, 
ўзига хослик, оригиналлик ва юксак дидни іам таєазо этади. 
Мулоєотга киришган кишиларнинг аксарияти тайёр єолип, сўз ва ибора
-
лар воситасида гапириши іамда ёзиши хусусида С.И. Виноградов іам фикр 
билдирган[Vinogradov S.I., 1994; 44-46]. Бу іол матбуот учун анъанавий бўлган 
андозавийлик умумлисоний хусусият эканлигидан далолат беради. Бироє лисо
-
ний андоза турли услубларда іар-хил намоён бўлади. Масалан, газета тилида 
іаракатчан ва ўзгарувчан шаклда, ахборот жанрларида андозавийлик кўзга яєєол 
ташланса, бадиий-публицистикада деярли сезилмайди. 
Матбуот тили, хусусан, газета тилининг шаклланиши ва ривожланиши би
-
лан бо¿лиє масалалар биринчи марта рус тилшуноси Г.О. Винокур томонидан 
ўрганилган. Газетадаги андозавийликни у газета тили учун доимий ва ижобий 


43
ТИЛШУНОСЛИК
2019/1
аіамиятга эга хусусият сифатида баіолаган. Унинг таъкидлашича, «ахборот истеъ
-
молчисининг иложи борича кўпроє єисмини ва иложи борича юєори даражада 
тезкорлик билан ўз ваєтида ахборот етказиш зарурати уни ишлаб чиєариш жара
-
ёнининг автоматлашуви ва механизациялашувига олиб келади. Газетадаги энг кўп 
ва тез-тез єўлланадиган ибора ва жумлалар тайёр єолип асосида тузилади. Улар 
газета материалини тайёрлаш жараёнида ишлаб чиєилади ва лисоний єолиплар 
тарзида намоён бўлади»[Vinokur G.O., 1935; 183]. Бу ўзбекча газеталар тили
-
да іам кузатилади. Масалан: йўл єўйишди; эканлиги таъкидланди; бошєарди; 
олиб борди; таъкидланди; тў¿рисида айтилди; кузатилди; вазифалари баён этилди, 
тааллуєли вазифалар баён этилди. “ ... дахлдор бўлган іар биримизга тааллуєли 
бўлган вазифалар баён этилди”; “Ватанимизнинг барча фуєароларига тааллуєли 
бўлган вазифалар баён этилган” (“Халє сўзи”).
Газета матнларида таъсирчанликка хизмат єилувчи тил воситалари билан 
бирга, унга хос бўлган андоза (єолип) бирикмалардан іам кенг фойдаланилади. 
Масалан: расмий ташриф буюрди; воєеа содир бўлган жойдан; ножўяликларга 
изн бермаслик; дилдан мулоєот; ечимини кутаётган муаммолар; ривожи паст; іар 
гектар ердан; жорий йилда ва б. 
Бундай сўзларнинг пайдо бўлишида ахборотнинг айнан газета ёхуд журнал 
кўринишидаги ахборот етказиш воситасида тарєатилгани муіим лисоний бўлмаган 
омил бўлиб хизмат єилган. Ахборотнинг улар ёрдамида макон ва замонни осонлик
-
ча енгиб ўтиши, замоннинг ўтмиш, замонавийлик ва келажак даврларига бўлиниш 
имкониятини очиб берди. Ахборотнинг о¿заки ва ёзма кўринишда тарєатилиши 
іам єолип сўзларнинг пайдо бўлишига муайян даражада туртки бўлган. Айрим 
тадєиєотчиларнинг таъкидлашича, о¿заки ошкора нутєда єолип сўзлардан кўпроє 
фойдаланилади. Бу іол о¿заки нутєда нотиєнинги барчага маълум билим, тушунча 
ва фикрларга таяниши билан іам изоіланади[Zadronov M. N., 1998. 15]. Матбу
-
отда таъсирчанлик жанрларнинг ўзига хос хусусиятлари орєали белгиланади. Ах
-
борот жанрларида бундай коммуникация маєсадига нейтрал тил воситалари ёки 
нейтраллашган сўз ва иборалар хизмат єилса, єолган матбуот жанрларида бун
-
га тескари манзара кузатилади. Масалан: дала юлдузлари, оє олтин ижодкорла
-
ри ва б. Газета-публицистик нутєи – бу, аввало, таъсир кўрсатиши лозим бўлган 
нутє, шу боисдан аудиториянинг манфаатларини максимал даражада іисобга ола
-
ди. Демак, нутє манзили нуєтаи назаридан іам газета нутєи ижтимоий жиіатдан 
ўта аіамиятлидир. Газета матнларида юєорида єайд этилган лисоний ифода воси
-
таларини єўллашда муаллифнинг ўрни алоіида аіамиятга эга. Матбуот матнида 
келтирилган воєеа-іодисалар баёнида муаллифнинг аралашуви – унинг ўзига хос
-
лиги, кучи ва ифодалилигини белгиловчи єонуният сифатида намоён бўлади. Му
-
аллиф нима іаєида сўзламасин, унинг нутєида бевосита ва билвосита унинг овози, 
баіоси, іис туй¿улари, фикрлар «занжири», мавзуга єизиєиши орєали муносабати 
аниєланади: «Келинг, батафсил гапира єолай» (“Халє сўзи”); “Ушбу кўнгил эъ
-
тирофимда Ватанимиз пойтахти...” (“Іуррият”).
Замонавий матбуот тили – мураккаб адабий маісулот бўлгани учун унинг 
адабий тилга таъсирини іам ижобий баіолаш мумкин.


44
ТИЛШУНОСЛИК
2019/1
Умуман олганда, матбуот матнларини яратиш публицистик дискурс сифати
-
да тавсифланади ва коммуникатив, услубий ва тил меъёрларига мувофиє равиш
-
да яратилади.
Публицистик матнни яратишда ишонтириш эітиёжи керакли семантик ва 
стилистик заіираларни жалб этишни таєазо этади. Масалан, баіолаш орєали 
ишонтириш, матндаги стилистик оіангнинг адресатга таъсири ва ундаги асосий 
¿ояни талєин этиш услуби кабилар муіим аіамиятга эга. Масалан, “Юртбоши
-
миз билан бўлган ушбу илк учрашув іаётимизда ўчмас из єолдирди. У зотнинг 
камтарлиги, инсонга бўлган эътибори, ¿оят меірибонлиги ўшанда мени іайратда 
єолдирган. Шу кундан бошлаб Президентимизнинг буюк келажак, Ватанимизинг 
ёру¿ истиєболи іаєидаги іаётбахш сўзлари, бу йўлда олиб бораётган дадил єатъий 
сиёсати ва кўлами іаётимнинг мазмунига айланди” (“Іуррият”).
Юєорида єайд этилган мулоіазалардан хулоса єилиб айтиш мумкинки, 
іозирги замон ўзбек газета тилида асосан икки тенденция кўзга ташланади: би
-
ринчидан, расмий матбуот нашрларида расмий услуб саєланиб єолган бўлса; ик
-
кинчидан, кўнгилочар матбуот нашрларида турли услубларнинг єориши¿и маісули 
бўлмиш бадиий-публицистик услуб іукмрон. Бу, албатта, инсонлараро мулоєотнинг 
оммавийлашгани учун матбуотнинг ана шу оммавийликка хизмат єилиши билан 
изоіланади. Бироє, матбуот тили китобий услубга мансуб. Іар єандай ОАВ вер
-
бал матнида умумадабий тил меъёрлари билан бирга, унинг бир кўриниши бўлмиш 
китобий услуб меъёрларига іам риоя этиш талаб этилади. Мазкур услуб доира
-
сида расмий вазиятларда нутєий мулоєот амалга оширилади. 
Газета матнларида коммуникатив мулоєот меъёрлари лисоний доирасида 
іамжиіатлик ва хушмуомалалик принциплари сифатида намоён бўлади (улар
-
ни айрим іолларда максима ёки постулатлар деб іам аташади). Масалан, “Ўзбек 
оиласи. Наєадар ба¿рикенг, меірибон, шарафларга бурканган іикмат бу”; “Сизга 
сиіат-саломатлик, иймон эътиєод, оилангизга бе¿убор іаёт тилайман” (“Давр ово
-
зи”); “Сизни Тошкентда єутлашдан мамнунмиз. Сиз орєали Малайзия раібарияти 
ва халєига іурмат-эітиромимизни изіор этамиз” (“Адолат”); “Іурматли газет
-
хон, сиз та¿ин ушбу маєолани ўєиётиб...” (“Іуррият”).
Муайян коммуникатив фаолиятда ушбу принциплар іар бир коммуникация 
єатнашчисининг нутєий стратегияси ва тактикасига айланади, улар асосида белги
-
ланган коммуникатив маєсадлар амалга оширилади. 
Іар єандай ифода воситаси, айниєса, у эмоцонал-экспрессив таъсир кўрсатишга 
мўлжалланган бўлса, ваєт ўтиши билан ўз ифодалилик кучини йўєотади, ундаги 
баіолаш хусусиятлари эса янгиланиш ёки ўзгартирилишга мойил бўлиб єолади.
Публицистика тасвирий ифода воситаларининг муіим жиіатларидан бири 
унинг баіолаш хусусиятига эга эканлигидан иборат. Газета, публицистика экс
-
прессив воситаларга жуда муітож. Бироє газета-публицистик нутєида экспрес
-
сия яєєол кўриниб турган ижтимоий хусусият устундир. Бу, аввало, маєсадга 
йўналтирилган, танланган, баіоловчи хусусиятга эга экспрессиядир. Кўчма маънода
-
ги сўз ва иборалар публицис-тикада гапнинг безаги, материални жонлантириш во
-
ситаси сифатида ўз-ўзидан эмас, балки улар кўрсатадиган баіоловчи таъсир нуєтаи 
назаридан єимматлидир. Газета-публицистик услуби, ОАВ ва тар¿ибот воситалари
-


45
ТИЛШУНОСЛИК
2019/1
нинг спецификаси, бир томондан, кўчма маънодаги сўзлардан фойдаланишга муай
-
ян чекловларни єўйса, иккинчи томондан, уларни худди махсуслаштиргандек айнан 
газета-публицистик услуби вазифалари билан асослаган бўлади. 
Публицистика тилининг ижтимоий жиіатдан баіолаш принципи нутє шак
-
ли, турини белгилайди, унинг тузилишида акс этади. Демак, нутє публицистик ту
-
рининг тузилиши унинг энг муіим вазифаси – ўєувчига бевосита, тў¿ридан тў¿ри 
таъсир этиш вазифасига тўла мос келади. Публицистика тилининг бош хусуси
-
яти шундан иборатки, нутє яратувчисининг позицияси публицистика нутєининг 
очиєлиги, іаєиєийлиги, субъективлиги ва бирёєлама эканлиги билан муаллиф 
“мен”ига мос келади. 
Айнан ижтимоий нуєтаи назардан баіолаш умумадабий тил ва бошєа ман
-
балардан керакли сўзларни танлашни талаб этади, матбуот лу¿ат таркибини кен
-
гайтиради (масалан, демократизация натижасида), лексик бирликларнинг умумий 
стилистик хусусиятларини белгилайди.

Download 2,27 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   75




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish