Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚНИ

Литература: 
1. 
Современнные технологии обучения в вузе //Под 
редакцией М. А. Малышевой, Санкт-Петербург, 2011г. 
2. 
Игорь Загашев // Новые педагогические технологии в 
школьной библиотеке, Банк лекции, Россия, 2005 г.  
ЗАМОНАВИЙ ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАР – ДАВР 
ТАЛАБИ 
 
З.Раҳматова, М.Қўзибоева, М.Ахунова 
Андижон давлат тиббиёт институти 
 
Республикамиз ўз мустақиллигини мустаҳкамлаш йўлида чуқур 
ислоҳатлар олиб бормоқда. Бу борада, айниқса, таълим- тарбия соҳасида 
муҳим босқич ҳисобланган «Кадрлар тайёрлаш миллий дастури» ва 
«Таълим тўғрисидаги қонун»дир. Зеро, «Кадрлар тайёрлаш Миллий 
дастурининг долзарб вазифаларидан бири- эркин ва мустақил фикрловчи, 
ижтимойи- сиёсий ҳаётга онгли равишда ва фаол иштирок этувчи шахсни 
шакллантиришдан иборатдир. Бундай шахсларнинг етишуви эса 
мамлакатнинг ижтимоий –сиёсий ҳаётига демократия асосларини жорий 
этишни ҳамда фуқоролик жамиятининг бурч ва вазифаларини тўла англаб 
етиш ҳамда ҳуқуқий давлат қуришни тезлаштириш имконини беради. 
Ҳар бир соҳада ўқитиш, ўргатиш, таълим – тарбия беришни йўлга 
қўйиш ва ислоҳ қилиш талаб этилмоқда. Бунинг учун эса таълим беришда 

---

471 
янги педагогик технологиялардан, инновациялардан фойдаланиш, татбиқ 
этиш зарурияти туғилмоқда. Татбиқ этиш асосида янги педагогик 
технологияларни, таълимдаги инновацияларни тўплаш, улар ичидан 
фаолиятимизга тегишли ўта долзарб ва зарур бўлган ҳамда энг кўп самара 
берадиганларини танлаш, таълим бериш жараёнида ўқитувчи ўқувчини 
фаоллаштирадиган, ўзи ва ўрганувчи учун қулай бўлган йўлларни, метод 
ва 
услубларни, 
ўқитиш 
шаклларини, 
воситаларини 
яратади, 
такомиллаштиради. Зеро, ўқитувчига куч- ғайрат берадиган асосий манба - 
ўқувчидир. Уларнинг қизиқишлари, интилишлари ўқитувчига руҳий 
мадад, илҳом бахш этади. Шу асосда «педагогик технология», «педагогик 
инновация» атамалари юзага келади. Бу жараёндаги асосий ўринни, 
шубҳасиз, таълим мазмуни эгаллайди. Таълим соҳасида кенг қамровли 
янгиланиш ва ислоҳатлар ўтказилаётган бир пайтда янги педагогик 
инновацияларни таълим амалиётига олиб кириш муҳим аҳамият касб 
этмоқда. Инновация- янгилик киритиш маъносини англатади. Шундай 
экан, киритилаётган янгилик маълум тизимдан кўзланган мақсадларнинг 
сифат жиҳатдан самарадорлигини оширишга қаратилган бўлмоғи лозим. 
«Кадрлар тайёрлаш миллий дастури»да замонавий фан – техника, ишлаб 
чиқариш технологиялари талабаларига жавоб берадиган мутахассис 
кадрларни тайёрлаш қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш ҳамда кадрлар 
вазифаси ўрта махсус, касб- ҳунар таълими, ўқув муассасалари зиммасига 
юклатилган бўлиб, уларни ташкил этиш, ишини йўлга қўйиш, педагогик 
кадрлар билан таъминлаш ва мавжуд кадрларнинг малакасини ошириш, 
қайта тайёрлашга алоҳида аҳамият қаратилган.
И.Шумпатер ва Н.Кондратевлар «Инновация» тушунчасининг илк ва 
улкан назариячилари ҳисоблансалар, К.Ангеловский, В.А.Слаценин ва 
В.И.Слободчиковлар ўз илмий тадқиқотларида инновацион фаолият 
педагогик фаолиятнинг алоҳида шакли эканлигини исботлашга ҳаракат 
қилдилар ҳамда бу борада муайян натижаларга эришган олимлар,- деб тан 
олинадилар. 
Инновацион 
фаолият 
– 
педагогнинг 
ўз 
касбини 
такомиллаштиришдаги мавжуд шакл ва воситаларни эгаллашга ижодий 
ёндашувини назарда тутади. Таълимдаги инновациялар ва инновацион 
педагогик фаолият ҳақида барқарор ва ҳаммага маъқул бўлган илмий 
тасаввурлар ва таснифлар шу пайтгача мукаммал таркиб топган 
эмаслигини ҳам эътироф этиш лозим. Бундай ҳолатнинг асосий 
сабабларидан бири таълимга йўналтирилган илмий билимлар тизимлари 
ўртасидаги қийинчилик билан енгиб ўтиладиган узилишлардир. Яна 
каттароқ сабаб эса таълимий билим ва амалий педагогик фаолият 
ўртасидаги узилишдир. Ўқитувчи инновацион фаолиятнинг субъекти ва 
ташкилотчиси 
сифатида 
янгиликни 
яратиш, 
қўллаш 
ҳамда 
оммалаштиришда иштирок этади.

---

472 
Инновациянинг мақсади - сарфланган маблағ ёки кучдан энг юқори 
натижа олишдан иборат. Бошқа турли-туман ўз-ўзидан пайдо бўладиган 
янгиликлардан фарқли ўлароқ, инновация бошқарилувчи ва назорат 
қилинувчи ўзгаришлар механизмини ташкил этади. 
Инновацион жараён деб инновацион ўзгаришларга тайёргарлик кўриш 
ва уни амалга ошириш жараёнига айтилади.
И.П.Подласий педагогик тизимда инновацион ўзгаришларнинг 
йўналишларини ўрганиш асосида қуйидагиларни белгилаб беради:
- Педагогик тизимнинг тамомила ўзгариши.
- Ўқув жараёнининг ўзгариши.
- Педагогик назариянинг ўзгариши.
- Ўқитувчи фаолиятининг ўзгариши.
- Ўқувчифаолиятинингянгиланиши.
- Педагогик технологиянингўзгариши.
- Мазмуннинг янгиланиши.
- Шакл, усул ва таълим воситаларинингўзгариши.
- Бошқарувнинг ўзгариши.
- Мақсад ва натижанинг ўзгариши.
Таълим жараёнидаги инновацион ўзгаришлар, таълим тизимига ҳар 
қандай янгиликнинг киритилиши бевосита ўқитувчи фаолиятини янгилаш 
ва ўзгартириш орқали амалга оширилади. Таълим тизимидаги 
инновациялар, уларни амалиётга киритиш, инновацион жараёнларни 
бошқаришни таҳлил қилиш орқали инновацион фаолият тушунчасини 
таърифлаш имконияти пайдо бўлди. Инновацион фаолият - педагогик 
жамоани ҳаракатга келтирувчи, олға бошловчи, тараққий эттирувчи 
кучдир. Инновацион фаолият – узлуксиз равишда янгиликлар асосида 
ишлаш бўлиб, у узоқ вақт давомида шаклланади ва такомиллашиб боради. 
Маълумки, шахснинг хислат ва фазилатлари фаолият кўрсатиш 
жараёнида шаклланади ва фаолиятнинг натижаси ҳисобланади. Шу 
сабабли ўқитувчиларда янгиликка интилувчанлик ва мустақил мутолаа 
қилишга доимо зарурият сезиш психологиясини сингдириш лозим. Чунки 
янгилик инсонга улуғворликдан кўра кўпроқ завқ бағишлайди. Агар 
ўқитувчиларда инновацион фаолиятга тайёрлаш вазифалари малака 
ошириш жараёнида амалга оширилса, амалиётда таълим-тарбия жараёнига 
илғор педагогик ва ахборот технологияларини татбиқ этиш ишлари анча 
самарали бўлади ҳамда масофадан ўқитиш тизимидан кутилган 
натижаларга эришиш мумкин бўлади.