Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси

1
)ни излаш амалга оширилади, сўнг унинг тавсифи (Х
ij
,..., Х
ij
,..., 
Х
im
) тегашли қаторда ҳисобланади. 
Тишйўнар станоклар асосий тавсифини тасвирлаш учун кўриб 
ўтилган моделдан фойдаланишга мисол 2.2-жадвалда берилди. 

---

39
M
1
… M
J
… M
m
HE
1 
X
11
… X
1j
… X
1m
… … … … … … 
HE
i 
X
i1
… X
ij
… X
im
… … … … … … 
HE
n 
X
n1
… X
nj
… X
nm
2.5- расм. Маълумотнома жадвал тузилиш тархи. 
 
2.2-жадвал 
Тишйўниш станоклари тавсифининг маълумотнома жадвали 
Станок 
модели 
Деталлар ўлчами,м мм 
Тишли чамбар параметрлари 
Диаметр 
Узунлик 
Модул, мм 
Тиш қичиш 
бурчаги,
ْ
о
D min D max L min 
L max m min m max 
β min 
β max 
5А702Г 60 320 0 110 1,5 
6 
0 
35 
5703В 
125 
500 0 80 
1,75 8 0 17 
5717С 300 800 0 200 2,0 
8 
0 
35 
Маълумотнома жадваллар қайтма топшириқни - қўлланиш парамерлари 
қиймати бўйича эħтимолий техник ечимларни излашни - ечишга имкон 
бермайди. Бу топшириқни мувофиқлик жадвали тарзидаги моделлардан 
фойдаланиб ечиш мумкин. Мувофиқлик жадвали тузилиши 2.6-расмда 
келтирилди. Унинг сўл устунида, маълумотнома жадвалдаги каби кўплаб 
намунавий ечимлар НЕ={НЕ
1
, ..., НЕ
i
..., НЕ
n
} ёзилади. Жадвалнинг юқори 
қисмида эса қўлланишлик параметрлари Қ = {Қ
1
, ..., Қ
j
,..., Қ
m
} билан бир 
қаторда уларнинг тавсифий қийматлари X
k
j
, j=1, ..., m; к=1, ..., s. 
Мувофиқяик жадвалининг марказий қисмини мантиқий ўзгарувчанлар 
массиви е
k
ij
, i=1, ..., п; j=1, ..., m; к=1, ..., s. эгаллайди, булар қўйидагича 
аниқланади. 
Маълуматнома жадваллар қайтма топшириқни - қўлланиш парамерлари 
қиймати бўйича эҳтимолий техник ечимларни излашни – ечишга имкон 
бермайди. Бу топшириқни мувофиқлик жадвали тарзидаги моделлардан 
фойдаланиб ечиш мумкин. Мувофиқлик жадвали тузилиши 2.6-расмда 

---

40
келтирилди. Унинг сўл устунида, маълумотнома жадвалдаги каби кўплаб 
намунавий ечимлар НЕ={НЕ1, ..., НЕ
i
 ..., НЕ
п
} ёзилади. Жfдвалнинг юқори 
қисмида эса қўлланишлик параметрлари Қ = {Қ
1
, ..., Қ
j
,..., Қ
m
} билан бир 
қаторда уларнинг тавсифий қийматлари X
k
j
, j=1, ..., m; к=1, ..., s. 
Мувофиқлик жадвалининг марказий қисмини мантиқий ўзгарувчанлар 
массиви е
k
ij
, i=1, ..., п; j=1, ..., m; к=1, ..., s. эгаллайди, булар қўйидагича 
аниқланади. 
{
0
,...,
1
;
,...,
1
;
,...,
1
,
1
,
аксхолда
s
k
m
j
n
CK
агарx
ij
k
i
j
k
e
=
=
=
=
(2.7) 
Бу мантиқий қўллашлар техникавий ечимлар ва қўлланишлик 
параметрлар қиймати ўртасидаги боғлиқликни тавсифлайди. (2.7)га кўра 
алоқа мавжудлиги бир билан белгиланади, мавжуд эмаслик - 0. 

---

41
Мисол тариқасида 2.3-жадвалда тишйўнар станокни танлаш учун 
мувофиқлик жадвали берилади.