Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги

Ўзбекистон Республикасида хизмат курсатиш соҳасини қайта 
қуриш ва ривожлантириш 
Суюнова Я.М. –катта ўкитувчи, Мирзаев З.А. – ўқитувчи 
Хамидов Масариддин - 301-менежмент гурухи талабаси. 
Холмуродов Бекзод – 301-менежмент гурухи талабаси (СамДАҚИ) 
 
Маълумки, ҳар қандай даражадаги ислоҳотлар мавжуд тартиб, 
шарт – шароитлар, вазият, таркиб топган мувозанатни ўзгаришига олиб 
келади. Ижтимоий бозор муносабатларига асосланган, демократик ва 
ҳуқуқий жамиятга ўтиш эса жуда мураккаб жараён ҳисобланади. 
Шунга кура, биринчи Президентимиз Ислом Каримов томонидан 
ишлаб чиқилган ижтимоий – иқтисодий тараққиётнинг ўзига хос модели 
муҳим тамойил – бозор иқтисодиётига босқичма – босқич ва изчил равишда 
ўтиш, яъни ислоҳотларни инқилобий сакрашларсиз амалга ошириш ўта 
муҳим аҳамият касб етади. Президентимиз “Ўзбекистон – бозор 
муносабатларига ўтишнинг ўзига хос йули” номли китобида, мустақил, 
сифат жихатдан янги ижтимоий – иқтисодий модель сифатидаги ижтимоий 
йуналтирилган бозор иқтисодиётини мазмунини кенг тушунтириб берди. 
Жамият ижтимоий – иқтисодий мазмуни ва қиёфасининг янгиланиши 
мазкур жараёнлар ҳуқуқий асосларининг яратилиши билан узвий боғлиқ. 
Шунга 
кўра, 
иқтисодий 
ислоҳотларни 
дастлабки 
палласиданоқ 
мамлакатимизда Фуқаролик, Ер, Солиқ, ва Божхона кодекслари, “Давлат 
тасарруфидан чиқариш ва хусусийлаштириш туғрисида” , “Банклар ва банк 
фаолияти туғрисида”, “Чет эл инвестициялари туғрисида”, “Чет эллик 
инвесторлар ҳуқуқларининг кафолатлари ва уларни ҳимоя килиш туғрисида» 
ги Қонунларнинг қабул қилиниши мухим кадам бўлди. Умумий ҳисобда 400 
дан зиёд қонун ҳужжатлари ишлаб чиқилиб, қабул қилинди. Буларни барчаси 

---

122 
иқтисодиётимизни янада либераллаштириш ва модернизация қилишда 
мустаҳкам ҳуқуқий асос бўлиб хизмат қилади. 
Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик субъектларини давлат 
рўйҳатидан ўтказиш тартиблари анча соддалаштирилган.
 
Рўйхатдан ўтказувчи органлар давлат рўйхатидан ўтказилган кундан 
бошлаб бир кун мобайнида давлат реестридан олинган маълумотларни 
тадбиркорлик субъекти жойлашган жойдаги юридик шахслар бўйича — 
статистика, солиқ органлари ҳамда муҳр ва штамп эскизларини уч нусхада 
илова қилган ҳолда ички ишлар органларига, акциядорлик жамиятлари 
ҳисобланадиган юридик шахслар бўйича эса — шунингдек қимматли 
қоғозлар бозорини тартибга солувчи давлат ваколатли органига маълум 
қилади. 
Концепцияга асосан тадбиркорлик субектларини ташкил этиш, рухсат 
бериш 
жараёнини 
енгиллашитириш 
бўйича 
чора-тадбирлар 
амалга 
оширилмоқда. 
Тадбиркорлик субъектлари учун янада қулай шарт-шароитлар яратиш, 
қонун ҳужжатларини унификация қилиш, маъмурий сарф-харажатларни 
тобора камайтириш, тадбиркорлик фаолиятини амалга ошириш учун 
рухсатнома турларини 
қисқартириш, рухсатномалар бериш тартиб-
қоидаларини соддалаштирилмоқда.
Рухсат бериш жараёнини енгиллашитириш бўйича рўйхатга олувчи 
инспекция фаолиятини тартибга солувчи идоравий норматив ҳужжатларни 
амалдаги қонун ҳужжатларига мувофиқлаштириш тадбирлари амалга 
оширилмокда, булар: 

хизмат 
лавозимини 
суистеъмол 
қилиш 
имкониятларини 
камайтиришга; 

рўйхатга олишни асоссиз равишда норасмий рад этиш амалиётини 
тугатишга; 

мансабдор шахсларни маъсулиятини оширишга; 

рўйхатга олиш тартибини ҳудудлар бўйича бир шаклга келтиришга 
имкон яратади. 
Оилавий тадбиркорлик жисмоний шахсларнинг юридик шахс ташкил 
этмаган ҳолда амалга ошириладиган биргаликдаги фаолияти бўлиб, эр-хотин 
томонидан уларга биргаликдаги умумий мулк ҳуқуқи асосида тегишли бўлган 
умумий мол-мулк негизида амалга оширилади. Оилавий тадбиркорликни 
куллашга хам концепцияда алохида тухталиб утилган. 
Оилавий тадбиркорлик субъектларига бериладиган микрокредитлар 
миқдори энг кам ойлик иш ҳақининг 150 бараваригача бўлган миқдорини 
ташкил этади , кредитларни қайтариш, 6 ойлик имтиёзли даврни кўзда тутган 
ҳолда, оилавий тадбиркорлик субъекти бошлиғи ва тижорат банки ўртасида 
тузиладиган 
кредит 
шартномасида 
белгиланган 
муддатларда 
амалга 
оширилади.
Мамлакатимизда демократик ислохотларни янада чуқурлаштириш ва 
фуқаролик жамиятини ривожлантиришнинг таклиф этилган.Ушбу Концепсия 
биз учун узоқ муддатли аниқ ҳаракат дастури бўлади.

---

123 
Шунингдек, бугунги кунда амалга оширилаётган ислохот ва 
янгиланишлар бутун жамиятимиз, шу заминда яшаётган ҳар қайси инсонни 
амалий ишларга сафарбар этадиган умумий мақсадга айланиши учун барча 
имкониятларни ишга солишига, Эл – юртимиз манфаати, она Ватанимизнинг 
равнақи ва келажаги учун бир ёқадан бош чиқариб меҳнат қилишга даъват 
этади. 
Концепцияга асосан тадбиркорлик субектларини ташкил этиш, рухсат 
бериш 
жараёнини 
енгиллашитириш 
бўйича 
чора-тадбирлар 
амалга 
оширилмоқда. 
Тадбиркорлик субъектлари учун янада қулай шарт-шароитлар яратиш, 
қонун ҳужжатларини унификация қилиш, маъмурий сарф-харажатларни 
тобора камайтириш, тадбиркорлик фаолиятини амалга ошириш учун 
рухсатнома турларини 
қисқартириш, рухсатномалар бериш тартиб-
қоидаларини соддалаштирилмоқда.
Рухсат бериш жараёнини енгиллашитириш бўйича рўйхатга олувчи 
инспекция фаолиятини тартибга солувчи идоравий норматив ҳужжатларни 
амалдаги қонун ҳужжатларига мувофиқлаштириш тадбирлари амалга 
оширилмокда, булар: 

хизмат 
лавозимини 
суистеъмол 
қилиш 
имкониятларини 
камайтиришга; 

рўйхатга олишни асоссиз равишда норасмий рад этиш амалиётини 
тугатишга; 

мансабдор шахсларни маъсулиятини оширишга; 

рўйхатга олиш тартибини ҳудудлар бўйича бир шаклга келтиришга 
имкон яратади. 
Оилавий тадбиркорлик жисмоний шахсларнинг юридик шахс ташкил 
этмаган ҳолда амалга ошириладиган биргаликдаги фаолияти бўлиб, эр-хотин 
томонидан уларга биргаликдаги умумий мулк ҳуқуқи асосида тегишли бўлган 
умумий мол-мулк негизида амалга оширилади. Оилавий тадбиркорликни 
куллашга хам концепцияда алохида тухталиб утилган. 
Оилавий тадбиркорлик субъектларига бериладиган микрокредитлар 
миқдори энг кам ойлик иш ҳақининг 150 бараваригача бўлган миқдорини 
ташкил этади , кредитларни қайтариш, 6 ойлик имтиёзли даврни кўзда тутган 
ҳолда, оилавий тадбиркорлик субъекти бошлиғи ва тижорат банки ўртасида 
тузиладиган 
кредит 
шартномасида 
белгиланган 
муддатларда 
амалга 
оширилади.
Мамлакатимизда демократик ислохотларни янада чуқурлаштириш ва 
фуқаролик жамиятини ривожлантиришнинг таклиф этилган.Ушбу Концепсия 
биз учун узоқ муддатли аниқ ҳаракат дастури бўлади.
Шунингдек, бугунги кунда амалга оширилаётган ислохот ва 
янгиланишлар бутун жамиятимиз, шу заминда яшаётган ҳар қайси инсонни 
амалий ишларга сафарбар этадиган умумий мақсадга айланиши учун барча 
имкониятларни ишга солишига, Эл – юртимиз манфаати, она Ватанимизнинг 
равнақи ва келажаги учун бир ёқадан бош чиқариб меҳнат қилишга даъват 
этади. 

---

124