Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги заҳириддин муҳаммад бобур номидаги

социал географик
жиҳатларини намоён қилади. 
Одатда, урбанизация кўрсаткичи билан мамлакат ва минтақалар ижтимоий-
иқтисодий ривожланганлиги, миллий хўжалик ривожланганлик таркиби ўртасида ўзаро 
алоқадорлик мавжуд (Солиев, Қурбонов, 2010). Масалан, умумий урбанизация кўрсаткичи 
70-75 фоиздан юқори бўлган давлатлар иқтисодиёти юксак даражада ривожланган, 
хўжалигида ноишлаб чиқариш, хизмат кўрсатиш соҳалари юқори бўлган постиндустриал 
давлатлар ҳисобланади. Агар урбанизация даражаси 50-70 фоиз атрофида бўлса, бу 
мамлакатларнинг иқтисодий ривожланиш суръати юқори, хўжалик тизими индустриал-
аграр ҳарактерга эга бўлади. Кўрилаётган кўрсаткичнинг миқдори 30-50 фоиз атрофида 
бўлса, бундай мамлакатлар ёки бошқа ҳудудлар хўжалиги, миллий ва минтақавий 
иқтисодиёти ривожланаётган тусга эга бўлиб, уларни аграр-индустриал давлатларга 
киритиш мумкин. Айни чоғда умумий урбанизация кўрсаткичи 25-30 фоиздан паст бўлса, 
кўпчилик ҳолатларда бу ҳудудлар қолоқ (аграр) мамлакатлар ҳисобланади.
Урбанизация жараёнининг энг муҳим жиҳатларидан яна бири унинг 
демографик 
хусусиятидир. Маълумки, ушбу жараённинг асосий кўрсаткичи ёки индикатори ҳам 
мамлакат ва бошқа ҳудудларда жами аҳолининг қанча қисми шаҳар жойларда 
тўпланганлиги ёки улуши билан ўлчанади (жаҳон бўйича бу кўрсаткич тахминан 51.0 
фоиз атрофида).
Урбанизациянинг демографик хусусиятлари аҳоли табиий кўпайиши, жумладан 
туғилишнинг қисқариши, миграция ҳаракатчанлигининг кучайиши, оила ўртача 
кўрсаткичининг қисқаришида намоён бўлади. Одатда, юқори даражада ривожланган 
мамлакатларда туғилиш ва табиий кўпайиш паст, ҳатто уларнинг айримларида 
депопуляция ҳодисаси кузатилмоқда. Уларда миграция жараёнлари, меҳнат бозори ва 
унинг фаолияти ҳам ўзига хос мазмун касб этади [2;3.]. Шу билан бирга ривожланаётган 
мамлакатларда аҳоли сони нисбатан тез ўсиб бормоқда; агар аҳолининг ўртача йиллик 
кўпайиши сўнгги йилларда дунё бўйича 1.2 фоиз атрофида бўлса, ушбу мамлакатларда 2.0 
ва ундан ортиқ фоизни ташкил этади. 
Урбанизациянинг юқоридаги жиҳатлари унинг ўзига хос “тармоқлар” хусусиятлари 
ҳисобланади. Мазкур жараённинг 
географик 
жиҳатлари эса уларнинг барчасига тегишли 
бўлиб, энг аввало, ҳудудий тафовутларни, фарқларни назарда тутади. Шунинг учун ҳам 
урбанизациянинг турли томонларига ҳудудий нуқтаи назардан қаралганда бевосита унинг 
географик хусусиятлари кўзга ташланади.