Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги заҳириддин муҳаммад бобур номидаги

Фойдаланилган адабиётлар 
1. Адилова Л.А. Ландшафтное планирование. Учебное пособие. – Т.: 2007. 
2. Комилова Х.Х., Саттарова К.Д. Проектирование многофункционального парка 
города. Учебное пособие: -Т: 2007. 
3. Уралов А.С., Хамидова Д.А. Ландшафт архитектураси ва дизайнининг ер рельефи 
билан боғлиқ қурилмаларни шакллантириш.– Самарқанд, 2012. 
ИЖТИМОИЙ ИҚТИСОДИЙ ХОЛАТЛАР ТАХЛИЛИ 
Хабибулла Қўчқаров, 
и.ф.н.,доцент 
Захириддин Мухаммад Бобур номидаги Андижон Давлат университети 
Бахтиёржон Тожибоев Тожиддин ўғли, 
талаба
Андижон машинасозлик институти 
Annation: industry, agriculture,business, transport, discretion, product, local,farmer, 
subject, forest, fishing, industry, variety of small items, export, economics, being busy, 
productivity. 
Key words: industry, agriculture, fishing industry, transport, export, productivity. 
Андижон вилоят саноат корхоналарида таркибий ўзгаришларни амалга ошириш 
ҳамда ишлаб чиқариш қувватларини техник ва технологик жиҳатдан янгилаш 
жараёнларининг жадаллашиши натижасида 2017 йилнинг январь–декабрь ойларида 
13230,3 млрд. сўмлик саноат маҳсулотлари ишлаб чиқарилиши таъминланиб, ўсиш 
суръати 2016 йилнинг тегишли даврига нисбатан 125,8 фоизни ташкил этди. 
Хусусий тадбиркорликни ривожлантиришни қўллаб–қувватлаш ва рағбатлантиришга 
қаратилган чора-тадбирларни амалга оширилиши, кичик бизнес томонидан саноат 
маҳсулотлари ишлаб чиқариш ҳажмини 2016 йилнинг январь-декабрь ойларига нисбатан 
1,0 фоизга ошишини таъминланди. Жами саноатда кичик бизнеснинг улуши 34,4 фоизни 
ташкил этди 
Тармоқлараро саноат кооперациясини ривожлантириш, тайёр маҳсулотлар, 
бутловчи қисмлар ва материаллар ишлаб чиқаришни маҳаллийлаштириш дастурини 
амалга ошириш доирасида тадбиркорлик субъектлари томонидан 2017 йилнинг январь-
декабрь ойларида 1844,0 млрд. сўмлик маҳаллийлаштирилган маҳсулот ишлаб чиқарилди. 
Тайёр маҳсулотлар, бутловчи буюмлар ва материаллар ишлаб чиқаришни 
маҳаллийлаштириш 
ҳажмларининг 
ўсиши 
бўйича 
чора-тадбирларнинг 
амалга 
оширилиши, корхоналарнинг ишлаб чиқариш фаолияти учун зарур бўлган саноат 
маҳсулотлари ишлаб чиқаришни ўсишининг ва импорт товарлари қисқаришининг 
омилларидан бири ҳисобланади. 
2017 йилнинг январь-декабрда фермер хўжаликлари томонидан ишлаб чиқарилган 
қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ҳажми 2479,6 млрд. сўмни ташкил қилди. Қишлоқ 
хўжалиги маҳсулотлари умумий ҳажмида фермер хўжаликларининг улуши 33,4 фоизни 
ташкил этди. 
Улгуржи ва чакана савдода хорижий инвестиция ва кредитларнинг ўзлаштирилиши 
камайганлиги кузатилди, ўсиш суръати 10,4 фоизга тенг бўлди. 
2018 йилнинг 1 январь ҳолатига рўйхатга олинган жами кичик тадбиркорлик (бизнес) 
субъектларининг сони 21631 тани ташкил қилди. 
2017 йилнинг январь-декабрда кичик тадбиркорлик (бизнес) субъектлари томонидан: 
- 1114,9 минг нафар кишининг бандлиги таъминланди (жами иқтисодиётда банд 
бўлганларнинг 84,5 фоизи), шу жумладан банд бўлганларнинг 732 минг нафари якка 
тартибдаги тадбиркор, 193,9 минг нафари кичик корхона ва микрофирмалар ҳиссасига 
тўғри келди; 

---

321 
- саноат маҳсулоти ишлаб чиқариш ҳажми 4551,4 млрд. сўмни (жами саноат ишлаб 
чиқаришининг 34,4 фоизи) ёки 2016 йилнинг январь-декабрига нисбатан ўсиш суръати 
101,0 фоизни ташкил қилди; 
- 7392,1 млрд. сўмлик қишлоқ, ўрмон ва балиқ хўжаликларининг ишлаб чиқарилган 
(кўрсатилган хизматлар) ташкил қилиб, ўсиш суръати 101,1 фоизни (қишлоқ, ўрмон ва 
балиқ хўжаликлари ялпи маҳсулотининг 99,7 фоизи) ташкил қилди; 
- 1210,6 млрд. сўмлик инвестициялар (умумий инвестициялар ҳажмининг
54,1 фоизи) ўзлаштирилди ва ўсиш суръати 2016 йилнинг январь-декабрь даврига 
нисбатан 103,3 фоизни ташкил қилди; 
- 1661,6 млрд. сўмлик қурилиш ишлари (қурилиш ишлари умумий ҳажмининг 94,3 
фоизи) бажарилди ва ўсиш суръати 2016 йилнинг январь-декабрь даврига нисбатан 103,2 
фоизга тенг бўлди; 
- автомобил транспорти юк айланмасининг 102,7 фоизга (вилоят жами автомобил 
транспорти юк айланмасининг 77,0 фоизи), йўловчи айланмасининг эса 103,2 фоизга 
(умумий йўловчи айланмасининг 97,0 фоизи) кўпайиши таъминланди; 
- чакана товар айланмаси умумий ҳажмининг 91,9 фоизи ёки 7483,1 млрд. сўмни 
2016 йил январь-декабрга нисбатан (ўсиш суръати 102,0 фоиз) ни ташкил қилди; 
- 222,7 млн. АҚШ доллари (умумий экспорт ҳажмининг 56,0 фоизи) миқдорида 
маҳсулотлар (товар ва хизматлар) экспорт қилинди, 217,0 млн. АҚШ доллари (умумий 
импорт ҳажмининг 18,1 фоизи) миқдорида маҳсулотлар (товар ва хизматлар) импорт 
қилинди. 
Юқоридаги маълумотлардан шу нарса кўринадики бозор иқтисодий шароитида 
Андижон вилоятини иқтисодий ижтимоий холатини тахлили шуни кўрсатадики, 
тармоқларнинг сохалари бўйича сезиларли даражада мувафаққиятга эришмоқда. Бу эса 
ахолини бандлиги, мехнат ресурсларидан унумли фойдаланиш ва самарадорликни 
ортишига асос бўлади.