Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги якубов Кутфидин Аслиевич, Мирзаев Абдиалим Боймуродович,Бўриев

5.7-расм. SPARTAN канал тозалаш машинасининг тасвири
5.10-жадвал 
Оқизиш тармоқларини хизмат кўрсатадиган бригада анжом ва асбоб-
ускуналари 
№ 
Асбоб-ускунанинг номи 
Ўлчов 
бирлиги 
Асбоб-
ускунанин
г сони 
1 
Противогаз 
дона 
2 
2 
Қутқазиш камари 
дона 
4 
3 
Нарвон
дона 
1 
4 
Лом 
дона 
2 
5 
белкурак 
дона 
4 
6 
болға 
дона 
2 
7 
болта 
дона 
2 
8 
арра 
дона 
1 
9 
Электр чироқ кабели билан 
дона 
2 
10 
электрфонус 
дона 
4 
11 
Арқон 
дона 
30 
12 
Ишорат белгиси 
дона 
4 
13 
Ўраб олиш учун шитлар 
м 
6 
14 
челак 
дона 
3 
15 
Қудуқ қопқоғи 
дона 
16 
панжара 
дона 
1 
17 
Баланд бўйли резина этик
дона 
2 
18 
Гидрокостюм
дона 
1 
19 
Брезент костюм
дона 
20 
Диаметри 6,5—7,0 мм У9А русумли сим 
м 
30 
21 
Юмшоқ вал 
м 
60 
22 
Дюрал ашёсидан таёқчалар
м 
100 
23 
Диаметри 18 мм металл таёқ 
м 
4 
24 
Йўналтирадиган қувур
м 
6 
25 
Юқори босимли сув сепиш машинаси 
дона 
26 
Насос ўрнатилган авария машина 
дона 
1 
27 
Диафрагмали насос
дона 
1 
28 
Д-163-Б русумли буғ генератори 
дона 
1 
29 
Каска 
дона 
2 
 
НАЗОРАТ САВОЛЛАРИ: 
1.
Оқоваларни тозалаш иншоотларини ишга қабул қилишда нималарга 
эътибор қилиш керак? 
2.
Оқоваларни оқизиш тармоқларини гидравлик синови қандай бажарилади? 
3.
Иншоотларининг герметик зичлиги қандай аниқланади? 
4.
Оқизиш тармоқларини тиқилишлардан тозалаш услубларини айтинг. 
 

---

151 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ўқув мақсади: 
 
талабаларда оқоваларни тозалаш иншоотларини ишга 
қабул қилиш, уларни ишлатиш ва фойдаланишни ташкил 
қилиш, уларни созлаш, рўй берадиган носозликларни
бартараф қилиш йўллари тўғрисида аниқ тассавур ва 
кўникмаларни шакллантириш 
6.1.Тозалаш иншоотларини фойдаланишга қабул қилиш 
Оқоваларни тозалаш иншоотларининг асосий вазифаларига қуйидагилар 
киради: 

Оқоваларни тозалаш ҳамда зарарсизлантириш, ҳосил бўладиган 
чўкмаларга ишлов бериш сув ресурсларини мухофаза қилиш органлари 
ва [29,30] Қоида талабларига жавоб берадиган даражаларигача 
таъминланиши шарт; 

Тозаланган оқоваларни, улардан ҳосил бўлган чўкмаларни техник ва 
қишлоқ хўжалиги сув таъминоти ва бошқа мақсадларда фойдаланиш; 

Иншоотларни 
самарали, 
узлуксиз 
ва 
ишончли 
ишлашини 
ташкиллаштириш, тозалаш таннархини пасайтириш, тоза сув, электр 
қуввати ва реагентларни иқтисод қилиш; 

Тозалаш иншоотлари ишини лаборатория-ишлаб чиқариш ва технологик 
назоратларни мунтазам олиб бориш; 
6-БОБ. ОҚОВАЛАРНИ ТОЗАЛАШ ИНШООТЛАРИНИ 
ИШЛАТИШ

---

152 

Саноат корхоналарида маҳаллий тозалаш иншоотларини назорат қилиш, 
ходимларига техник ёрдам ва маслаҳат бериш; 
Тозалаш иншоотлари ўтказиш қобилияти бўйича маҳаллий(локал), кичик, 
ўрта, йирик ва минтақавий турларга бўлинади. Одатда маҳаллий тозалаш 
иншоотларининг унумдорлиги 0,4 минг м
3
/к-к гача, кичик – 0,4...10, ўрта– 
10...100, 100...280 ва минтақавий 280 минг м
3
/к-к дан ортиқ бўлган сарфларни 
ташкил қилади. 
6.1-жадвал