Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги якубов Кутфидин Аслиевич, Мирзаев Абдиалим Боймуродович,Бўриев

Расм 4.1 Диаметри 300 мм гача бўлган қувурларни гидравлик қаршилигини ўлчаш 
тасвири. 
М
1,
М
2
– манометрлар; Б-сув ўлчаш; Г
1
Г
1 ва
Г
3 
ёнгьин гидрантлари; 3-зулфин.
 
Синовдан ўтаётган қувурда қуйқа ҳосил бўлиш даражаси қуйидагича 
аниқланади
:
À
A
õàê

c
K
(4.3)
Бу ерда К
с
– қаршиликни ўсиш коэффиценти; 

---

117 
А
жад
- қувурни солиштирма қаршилигиФ.А. Шевелев жадвали [20] бўйича 
(диаметрга боғлиқ ҳолда); А
хақ
– қувурни гидравлик хақиқий солиштирма 
қаршилиги. 
Тўртинчи усулни қўллаб гидравлик қаршиликларни ўлчаш учун учта 
манометр М
1, 
М
2, 
М
3
ўрнатилган участка танлаб олинади. (4.2.чизма) 
Расм.4.2.Уч манометрли усул билан гидравлик қаршилигини ўлчаш тасвири 
Транзит сув сарфини бир қисми М
1 
ваМ
2
манометр орасида чиқариб 
ташланади, бу холда босимни назорат қилиш участкани бошланишида, охирида 
ва сув чиқариб ташланган нуқтада амалга оширилади. Қувурларни гидравлик 
хақиқий солиштирма Қаршилиги сув чиқариб ташланган нуқтада қуйидаги 
тенглама ёрдамида аниқланади: 
,
l
l
Q
2
2
1
1
1
2
1
1
хак
хак
A
h
q
A
h
ёкиQ
Q
q







(4.4)
Бу ерда 
1
Q
ва 
2
Q
– участкаларда сув сарфи
.
2
2
2
1
1
2
)
(
q
1
l
h
l
h
A
õàê




(4.5) 
Бу йерда ∆ҳ, ва ∆ҳ
2
- л
1
ва л
2 
участкаларда йўқолган босим.
 
Синаш пайтида М
1
ва М
2 
манометрлар орасидаги учаскага сувни ҳаракати 
тўхтатилиши керак.