Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги урганч давлат университети

6-Мавзу: Бошқарувчининг фаолият мотивлари
Режа:
1.Бошқарувчи фаолиятида ташқи мотивлар.
2. Бошқарувчи фаолиятида ички мотивлар.
3.Бошқарувчи фаолиятида психологик мотивлар.
4.Бошқарувчи фаолиятида ютуқли ва ютуқсиз мотивлар.
5.Мотивларнинг турлари.
Мавзунинг қисқача баёни: Ҳар қандай мотивациянинг бошланғич нуқтаси қондирилиши лозим бўлган эҳтиёж, заруратдир. Кейин эса ушбу эҳтиёжни қондириш билан боғлиқ мақсад аниқланади. Аниқланган мақсад ва англанган эҳтиёж ушбу заруратни қондириш объектини излай бошлайди ва инсон шу мақсад сари хатти-ҳаракатни амалга оширади. Ташкилот эҳтиёжларига – корхона мақсади, амалга оширилиши лозим бўлган режалар, имкониятлар ва инсон ресурсларини бошқариш имконияти киради.Шахсий эҳтиёжлар эса ҳар бир инсонда ўзига хос бўлиб, бошқа ходимларникидан фарқ қилиб туради. Айрим ходимлар хавфсизликка интилишади, бошқаларини маош, айримлари обрў-эътиборга қизиқса, баъзи бирлари ўзини янада такомиллаштиришга интилади. Ташкилот ва ходим манфаатларининг мослиги ташқи ишчи муҳитга боғлиқ. А.Маслоунинг мотивация назарияси. А.Маслоунинг мотивлар иерархияси ҳақидаги таълимотига биноан, инсондаги долзарб эҳтиёж тааллуқли мотивда ўз аксини топади ва шунга мувофиқ ҳаракатни келтириб чиқаради. Бу таълимот бўйича, инсонда мавжуд ҳамма эҳтиёжлар ва шунга мос мотивлар беш асосий гуруҳга киритилиши мумкин:
Физиологик эҳтиёжлар;
Хавфсизликка бўлган эҳтиёжлар;
Ижтимоий эҳтиёжлар;
Тан олиниш эҳтиёжлари;
Ўз-ўзини такомиллаштириш.
А. Маслоу бўйича ушбу гуруҳ эҳтиёжлар қуйидаги кўринишга эга бўлиши мумкин:
1.Физиологик эҳтиёжларга инсон организмининг биологик бутунлигини таъминловчи зарурият мужассамлашган: овқатланиш, дам олиш, уй-жой, жинсий эҳтиёжлар ва ҳоказолар. Ушбу санаб ўтилган эҳтиёжларни қондиришнинг асосий шартларидан бири етарли миқдордаги пулга эга бўлишдир. Шундай қилиб, моддий бойликлар, маош, ижтимоий имкониятлар – асосий физиологик эҳтиёжларни қондириш усулидир.
2.Хавфсизликка бўлган эҳтиёж – ҳаётни, саломатликни сақлаш, эртанги кунга ишонч, нафақа билан таъминланишга ишониш ва х.к.