Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент кимѐ-технология институти

Муҳаммад ибн Мусо ал-Хоразмий (783-850) математика, геометрия, 
астрономия, география, тарих илми ва бошқа фанлар соҳасида баркамол ижод қилди. 

---

43 
Унинг «Ал Жабр вал муқобала» («Тенгламалар ва қаршилантиришлар»), «Китоб 
сурат-ал Арз» («Ер сурати ҳақида китоб»), «Ҳисоб ал-ҳинд» («Ҳинд ҳисоби»), 
«Китобат-Тарих («Тарих китоби»)», «Китоб ал-Амал Бил Устурлаб» («Устурлоб 
билан ишлаш ҳақида китоб») каби асарлари олимга жаҳоншумул шуҳрат келтирди. 
Хоразмий яратган 20 дан ортиқ асардан бизнинг давримизгача 10 таси етиб келган. 
Абул Аббос Аҳмад ибн Мухаммад ибн Носир ал-Фарғоний 797-865 йилларда 
яшаб ижод қилган ватандошимиздир. Аҳмад Фарғоний «Китод фи-Усули илм ан-
Нужум» («Фалакиѐт илмининг усуллари ҳақида китоб»), «Фалакиѐт усуллари», «Ал-
Мажистий», «Илм хайя», «Фалак асарлари сабабиятлари», «Ал-Фарғоний 
жадваллари», «Устурлоб билан амал қилиш ҳақида», «Ой ернинг устида ва остида 
бўлганида вақтни аниқлаш рисоласи», «Етти иқлим ҳисоби», «Устирлоб ясаш ҳақида 
китоб» асарларининг қўлѐзмалари Англия, Франция, Германия, Миср, Ҳиндистон, 
АҚШ ва Россияда сақланмоқда. 
Абу Наср Муҳаммад ибн Муҳаммад Форобий (873-951 йй.) Ўрта Осиѐнинг 
йирик қомусий олимларидан бири, фаннинг деярли барча соҳаларини эгаллаб олган 
160 дан ортиқ асар ѐзган. Форобийнинг риѐзиѐт, фалакиѐт, табобат, мусиқа, фалсафа, 
тилшунослик ва адабиѐтга оид асарлари бутун оламга машҳур бўлди. У ѐзган 
«Аристотелнинг «Метафизика» асари мақсадлари ҳақида», «Тирик мавжудот
аъзолари ҳақида», «Мусиқа китоби», «Бахт-саодатга эришув ҳақида», «Сиѐсат ал-
Маданият», («Шаҳарлар устида сиѐсат юргизиш»), «Фозил одамлар шаҳри», 
«Масалалар моҳияти», «Қонунлар ҳақида китоб», «Тафаккур юргизиш мазмуни 
ҳақида», «Мантиққа кириш ҳақида китоб», «Фалсафанинг моҳияти ҳақида китоб» ва 
бошқа асарлар буюк олимнинг илм ва дунѐқараш доирасининг беқиѐс даражада 
кенглиги ва чуқурлигидан дололат беради.