Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент тиббиёт академияси тиббий педагогика факультети

«Бешинчиси (олтинчиси, еттинчиси,...)
Ортиқча» методи
Ўқувчи-талабаларнинг мантиқий тафаккур юритиш кўникмаларига эга бўлишларида ушбу метод алоҳида аҳамиятга эга. Уни кўллашда қуйидаги ҳаракатлар амалга оширилади:
– ўрганилаётган мавзу моҳиятини очиб беришга хизмат қилувчи тушунчалар тизимини шакллантириш;
– ҳосил бўлган тизимдан мавзуга тааллуқли бўлган тўртта (бешта, олтита,...) тушунчанинг ўрин олишига эришиш;
– ўқувчи-талабаларга мавзуга тааллуқли бўлмаган тушунчани аниқлаш ва
уни тизимдан чиқариш вазифасини топшириш;
– ўқувчи-талабаларни ўз харакатлари моҳиятини шарҳлашга ундаш (мавзуни мустаҳкамлаш мақсадида, ўқувчилардан тизимда сақланиб колган
тушунчаларга ҳам изоҳ бериб ўтишлари ҳамда улар ўртасидаги мантиқий боғлиқликни асослашларини талаб этиш лозим).
Мавзу моҳиятини ёритувчи тушунчалар ўртасидаги мантиқий боғлиқликни кўрсата ва асослай олиш ўқувчи-талабаларда мустақил фикрлаш, шахсий ёндашувларини асослай олиш, шунингдек, тенгдошларининг фикрлари билан шахсий мулоҳазаларини ўзаро таққослаш кўникмаларини ҳам шакллантиради.
«Қизил ва яшил рангли карточкалар билан ишлаш» методи
Ўқувчи-талабалар билан оммавий ва гуруҳ шаклида ишлашда ушбу методни қўллаш ниҳоятда қулай. Методдан машғулотлар сўнгида мавзуни мустаҳкамлашга оид тезкор савол-жавобни ташкил этишда фойдаланиш мумкин. Метод қуйидаги ҳаракатларни ташкил этиш асосида қўлланилади:
– ўқитувчи томонидан ўрганилаётган мавзунинг моҳиятни мантиқий кетма-кетликда ёритишга хизмат қилувчи тушунчаларни ифода этган махсус карточкалар мажмуи тайёрланади (ҳар бир карточканинг орқа томонига мавзу моҳиятини ёритувчи «ядро» тушунчанинг биттадан ҳарфи жойлаштирилади ва махсус қоплама билан беркитилади);
– ҳар бир гуруҳга махсус карточкаларнинг алоҳида мажмуаси топширилади ва карточкаларни улардаги тушунчаларга асосан мантиқий кетма-кетликда жойлаштириш вазифаси юкланади;
– гуруҳлар томонидан топшириқ бажарилиб бўлингач, карточкаларнинг орқа томони ўгирилади ва махсус қоплама очилиб, топшириқнинг қай даражада тўғри бажарилганлиги аниқланади.
Юқорида баён этилган интерактив методлар ўкувчи-талабани якка тартибда, жуфтликда, кичик гурухдарда, катта гуруҳларда ишлаш, фикр юритиш, ўз қарашларини химоя қила олиш, танқидий фикрлаш, кўникма ва малакаларини ошириш имконига эга бўладилар.
“ВЕНН”диаграммаси, SWOT-тахлил, ФСМУ,РОС каби органайзерлар бўйича мустақил фаолият ташкил этилади.