Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат транспорт университети

Табиий ёритиш
Одамлар доимо истиқомат қиладиган хоналар, одатда, табиий ёритишга эга бЎлиши шарт. Табиий ёритишга эга бЎлмаган хоналарни, қайсики, бинолар ва иншоотларни лойиҳалашга қурилиш меʼёрларида ва биноларни қурилиш бЎйича лойиҳалашга меʼёрий ҳужжатлар билан белгиланган, Ўрнатилгам тартибда тасдиқланган, шунингдек, биноларнинг ертЎла ва сокол қаватларида жойлаштиришга рухсат этилган хоналарни лойиҳалаштиришга рухсат этилади.
Табиий ёритиш ён томондан, юқоридан ва мураккаб (юқоридан ва ён томондан) турларга бЎлинади.
Бир томонлама ёндан табиий ёритиладиган катта бЎлмаган хоналарда ТЁКнинг кичик қийматлари, ёругʻлик Ўрнидан анча, узоқлашган, девордан 1м масофадаги шартли ишчи юза ва хонанинг хос қирқимининг вертикал сиртда кесишган ерида жойлаилган нуқтасида, икки ёқлама ён томонидан ёритишда эса - хона Ўртасидаги нуқтада меʼёрланади. Катта Ўлчамли ишлаб чиқариш хоналарида ён томондан ёритишнинг ТЁК кичик қиймати ёругʻлик Ўрнидан қуйидагича узоқлашган:

• 
  I-IV разрядли ишлар учун хоналарнинг 1,5 баландлигигача;
  
• 
  V-VII разрядли ишлар учун хонанинг 2 баландлигигача;
  
• 
  VIII разрядли ишлар учун хонанинг 3 баландлигигача тенг нуқтада меʼёрланади.
  

Юқоридан ёки аралаш табиий ёритишда, хонанинг хос қирқимининг ва шартли ишчи юзасининг (ёки полнинг) вертикал сиртда кесишган ерида жой-лашадиган нуқтада ТЁКнинг Ўртача қиймати меʼёрланади. Биринчи ва охирги нуқталар деворлар сиртидан (пойдеворлар) ёки устунлар Ўқидан 1м масофада қабул қилинади.
Хоналарни ён томондан ёритиш зоналарга (ойналар билан ташқи деворларга туташган зоналар) ва юқоридан ёритишга эга бЎлган зоналарга ажратишга рухсат этилади. Ҳар бир зонада табиий ёритишни меʼёрлаш ва ҳисоблаш мустақил равишда амалга оширилади.
I-III разрядли кЎриш ишлари билан богʻлиқ бoлган ишлаб чиқариш хоналарида аралаш ёритишни Ўрнатиш лозим. Полдан турли сатҳда ва ишчи юзаларининг бoшлигʻида турлича жойлаштирилган хона ҳажмининг анча қисмида бажариладиган ишларга мўжалланган йирик оралиқни йигʻиш цех-ларида юқоридан табиий ёритишни қoллашга рухсат этилади. Бу ҳолда ТЁКнинг меʼёрланган қийматлари I-III разрядлар учун мувофиқ равишда 10, 7, 5 % бЎлади.