Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент ахборот технологиялари университети

АТМ ва OSI сатҳларининг алоқаси. 
АТМ протоколлари стеки 
қуйидаги:АТМ мослашуви ва физик сатҳларга ажралади.АТМ мослашув 
сатҳи конвергенсиянинг икки пастки сатҳга бўлинади:сегментлаш ва қайта 
тиклаш.АТМ мослашув сатҳи,фойдаланувчи иловалари ва АТМ сатҳи 
орасидаги интерфейс ҳисобланади ва илованинг турли тўрт гуруҳини қўллаб-
қувватлашни таьминлайди. Буни 5-расмда кўришимиз мумкин. 
8.5-расм. АТМ протоколлари стеки
Барча протоколлар бир хил пастки (SAR) тизимни қўллайди,лекин 
протоколнинг ҳар бир тури ўзининг шахсий махсус пастки (CС) сатҳини 
қўллайди. 
Конвергенция пастки (CS) сатҳи, кейинчалик SAR сатҳини тақдим 
этиш учун хизмат ахборотларини қўшиш ҳисобига ,ундан юқори сатҳлардан 
маьлумотларнинг протоcол модулини олади ва уни мослашувига жавоб 
беради.Чунки ҳар бир турдаги трафик махсус қайта ишлашни талаб қилади 
ва тўрт турдаги мослашув сатҳи (AAL)га ажратади. 

---

65 
Пастки SAR сатҳларининг вазифаси, АТМ ячейкаларининг фойдали 
юкламаси бўлган 40 октет узунликдаги модулларни шакллантиришдан 
иборат. Пастки SAR сатҳининг функционаллаштириш қонуни шундан 
иборатки,айрим ҳолларда пастки SAR сатҳида, пастки CS сатҳининг PDU 
модулига ўзининг шахсий маьлумотлари қўшилиши мумкин,бошқа ҳолда 
эса,пастки CS сатҳининг PDU модулини 48 октет бўйича кесади ва уни 
пастга АТМ сатҳига узатади. 
АТМ сатҳи,ОСИ моделининг канал сатҳини пастки қисмига мос 
келади.Унинг асосий вазифаси, жўнатувчи ва қабул қилувчи орасида уни 
узатишни амалга ошириш учун мос келувчи усул билан ячейкаларни 
комутациялашдан иборат. АТМ сатҳидаги асосий модул ячейка 
ҳисобланади.Юқорида айтиб ўтилганидек ячейканинг узунлиги 53 октетга 
тенг. Шундан 48 таси фойдали юкламани кўчириш учун,қолган 5 та оcтет эса 
АТМ сатҳидаги хизмат ахборотлари учун яьни АТМ ячейкаси сарлавҳаси 
учун қўлланилади. 
Хулоса қилиб айтганда, Ахборот технологиялари барча ривожланган 
мамлакатлар каби республикамизда ҳам юқори суратда ривожланмоқда. 
Янгидан янги технологиялар мамлакатимизга кириб келмоқда ва уларни 
эксплуатация қилиш чоралари давлатимизда алоқа соҳасида иш олиб 
борувчи компаниялар зиммасига катта масьулиятни юкламоқда.
АТМ технологияси трафикни бошқариш усуллари ва хизмат сифати 
механизмларини таьминлайди.Бу шуни кўрсатадики, АТМ тармоқларида 
талаб қилинган ўтказувчанлик қобилияти,узатишдаги кечикиш ва 
ячейкаларнинг сатҳини кафолотловчи ресурслар заҳираланган бўлиши керак.