Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат шарқшунослик университети

 
Савол ва топшириқлар: 
1.
БААда роман жанри қачон ва қандай вужудга келган? 
2.
“Шаханда” “катта” насрнинг қайси жанрида ёзилган? 
3.
Бу асарда қандай ғоя илгари сурилган? 
4.
БААда “катта” насрнинг хронологияси бўйича асарларни сананг. 
5.
Сара Али Мирзанинг “Ушалмаган орзу” асарини ўқинг ва уни бадиий 
таҳлил қилинг. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

194 
 
ГЛОССАРИЙ 
 
 
АДАБИЙ АНЪАНА 
- ўтмиш адабиёти тўплаган ижодий тажрибалар 
қаймоғи, даврлар ўтиши билан аҳамияти ва долзарблигини йўқотмаган, 
боқий қадриятга айланиб, авлоддан-авлодга ўтиб ке-лаётган қисми. Демак, 
А.а. доирасига ўтмиш адабиёти эришган ютуқлар, тўплаган тажрибаларнинг 
ҳаммаси ҳам эмас, балки унинг муайян давр ижодкорлари тУммонидан 
долзарб деб топилган, боқий қадрият сифатида баҳоланган ва ўз ижодий 
фаолиятларида наму-на деб ҳисоблаган қисмигина киради. Адабиётдаги 
ворисийлик, 
А.а.ларга содиқлик миллий адабиётдаги ўзига хослик, миллий 
қиёфани йўқотмаслик кафолатидир. Табиийки, бой А.а.га таянган ада-
биётнинг ривожланиш имкониятлари бошқаларга нисбатан юқори бўлади. 
Мас, халқимизнинг бой адабий-маданий анъаналари ХХ аср бошларида 
кузатилган янги ўзбек адабиётининг шаклланиш жараёни тез кечишини 
таъминлади.
АДАБИЙ ЙЎНАЛИШ
(- адабий жараён билан боғлиқ категория. А.й. 
тушунчаси 
ҳаётни бадиий акс эттириш принсиплари, метод 
ва 
услуб 
тушунчалари билан бевосита боғлиқ, у бадиий тафаккур тарзи, метод ва 
услуб кесишган нуқтада юзага келади. Адабиёт тараққиёти, бадиий 
тафаккурнинг ривожланиш тамойиллари А.Й.-лар алмашинуви, улар 
орасидаги курашда очиқ намоён бўладики, шу жиҳатдан А.й. адабий 
жараённи ўрганишдаги муҳим адабий-естетик категория саналади. Мас, 
Европа адабиётида 
классисизм 
йўналишининг ғоявий-естетик принсиплари 
билан 
зиддият, 
бир 
то-мондан, 
барокко, 
иккинчи 
тУммондан, 
маърифатпарварлик реализ-мит 
майдонга чиқарди, ўз навбатида, кейинча 
худди шундай зид-диятлар асосида 
романтизм 
ва 
танқидий реализм 
йўналишлари юзага келди.