Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат транспорт университети

Тозалаш қурилмалари ва айланма сув таъминотининг ҳисоб – китоб тартиби.
Умумий маълумотлар.
Автомобилларнинг тозалик ҳолати - уларнинг йўловчиларини ташиш, юк ташиш, айниқса озиқ овқатларни ташишдаги санитария қоидаларига риоя қилишларининг асосий шартларидандир. Бундан ташқари автомобилларни замонавий ювиш лак бўёқлари қатламини сақлайди, носозликларни топишга ёрдам беради.
Автомобилларни ювишни самарали ташкил қилиш сувни қайта ишлатиш ҳисобига сувни тежаш жараёнини самарали бўлишини таъминлайди.
Буларнинг ҳаммаси давлатимизнинг асосий вазифалари – табиий ресурсларни асраш, атроф муҳитни муҳофаза қилиш билан узвий боғлиқ.
Автомобилларнинг ифлосланиш хусусиятларидан бири ҳар хил шароитларда эксплуатация қилиш натижасидаги ифлосланишга ёқилғи қўйиш ва автомобилга хизмат – кўрсатиш вақтидаги ифлосланиш қўшилади. Ифлос ва кирларнинг чангларидан бир қисми ёғли нарса билан, ўзаро ёпишиб, автомобилнинг деталларини қоплайди.
Автотранспорт воситаларини ювиш натижасида оқова сувларни ифлосланишга сабаб нефт маҳсулотлари ва кимёвий воситалар ҳисобланади.
Ҳозирги вақтда баъзи бир корхоналарда оқова сувларни тозалаш иншоотлари мавжуд.
Ушбу лойиҳада турли хил автомобил корхонаси учун шундай қурилмаларни ҳисоб китоб қилиш ва лойиҳалаштириш кўриб чиқилади.
Оқова сувларни тозалашнинг технологик жараёни.
Автомобилларни ювишда оқова сувлар тозалаш иншоотига ўзи оқиб келади, қумтутгичга, бу ерда улардаги йирик муаллақ моддалар воситалари чўктирилади.
Бундан кейин оқова сувлар қабул қилиш резервуарга келиб тушади, у ердан эса насослар ёрдамида босимсиз гидроциклонга узатилади. Босимсиз гидроциклонда кейин оқова сувлар насосларда тозалаш учун босимли қумли фильтрларга узатилади. Шу тартибда фильтрланган оқова сувлар тозаланган сувлар резервуарига йиғилади, у ердан автомобилларни ювиш учун узатилади. Шуни билиш керакки, айланма сувларда ювилгандан сўнг автобус ва енгил автомобиллар тоза хўжалик – ичимлик сувларида ювилиши керак.
Айланма сув таъминоти тизимини сувини йўқотиш, тўлдириш ҳисобига бажарилади.
Тўлдириш учун сув электромагнит вентиль орқали тозаланган сув резервуарига тушиши керак. Бундан ташқари автомобилларни ювиш учун ишлатилган хўжалик – ичимлик сув таъминоти айланма тизимни тўлдириш учун ишлатилиши керак.
Босимсиз гидроциклон чўкмаси (шлам) харакатли контейнерда ишлаб чиқарилади.
Босимсиз гидроциклондан сузиб чиқаётган нефть маҳсулотлари сузаётган воронка орқали нефть маҳсулотларини йиғиб олиш идишига юборилади.
Полдаги тасодифий сувларни йиғиб олиш учун қабул қилиш резервуарларига қабул қилиш траплари уланиши керак.
Топшириқ. Автомобилларни ювиш қурилмаси қуввати 40 авт/соат ва 1 автомобиль учун сув сарфи 600л бўлганда автохўжаликни сув таъминоти ва оқова сувларни меъёрини ҳисобланг ва тозалаш иншоотларини ва айланма сув таъминоти тизимини лойиҳалаштиринг.

1.