|
бунда В/Т – сув
қаттиқлик нисбати,
В/Т – адабиёт жадвалидан қоришманинг оқувчанлик миқдорига
тегишли катталикда олинади.
Ғовак ҳосил қилувчини сарфини ҳисоблашда (кўпик ҳосил қилувчини
ёки газ ҳосил қилувчини) аввал ғовак миқдори аниқланади:
)
/
(
T
B
W
Кс
I
П
кур
Г
бунда W – қуруқ қоришманинг ҳажм миқдори кг/м
3
, адабиёт
жадвалидан олинади.
Ғовак ҳосил қилувчининг сарфи:
V
К
П
P
Г
П
бунда
- ғовак ҳосил қилувчини фойдаланиш коэффициенти
=0,85;
V – ғовак бетонқорғич қоришмасининг ҳажми, м
3
;
К – ғовак бетонқорғичнинг тўлдириш коэффициенти, К = 0,6
- 0,8.
2. Бир қоришма учун ғовак бетоннинг таркиби қўйидаги ифода бўйича
ҳисобланади
P
K
V
M
бунда М – қоришманинг оғирлиги, кг;
p
- қоришманинг ҳажм оғирлиги,
p
=1,4 т/м
3
.
П
В
Д
И
Ц
M
бунда М – янги тайёрланган ғовак газбетон оғирлиги: Ц, И, П, Д, В
компонентларнинг сарфи: цемент, оҳак, қум, коррекцияловчи қўшимчалар ва
сув, 1 м
3
ғовакбетон учун кг да:
М
М
Ц
Ц
э
М
М
П
П
э
М
М
И
И
э
М
М
Д
Д
э
М
М
В
В
э
М
М
А
А
э
194
3. Қолипдаги қуйманинг баландлиги қўйидаги ифодадан аниқланади:
p
h
h
0
0
3
1
,
1
бунда
3
h
-
қуйма баландлиги, см;
0
h
-
маҳсулот баландлиги, см;
0
- ячейкали бетоннинг ҳажм оғирлги, т/м
3
;
p
- қоришманинг ҳажм оғирлиги,
p
=1,4 т/м
3
.
4. Шламҳовуз идишининг ҳажми қўйидаги ифода билан аниқланади
h
Q
V
ш
бунда
ш
V
– шламҳовузнинг ҳажми, м
3
;
Q
-қумнинг соатбай сарфи, т;
h
- қум заҳирасининг қабул қилиниши, соатда;
- литр шламдаги қумнинг миқдори.
1
)
1
(
n
ш
n
бунда
n
– қум зичлиги;
ш
- шламнинг ҳажм оғирлиги, т/м
3
.
Шламҳовузнинг умумий сони учтадан кам бўлмаслиги керак.
5.
Қолиплаш бўлими майдончасини ҳисоблаш
k
m
F
F
t
F
n
S
]
)
(
[
2
1
бунда
S
- қолиплаш бўлимининг майдони, м
2
;
n
- бир соатдаги газбетон тўлдириладиган қолиплар сони;
t
- газбетоннинг қотиришдан олдинги ушлаб туриш вақти,
соатда;
F
- қолип майдони, м
2
;
1
F
- ускуна ва арматураларнинг оралик сақланишнинг умумий
майдони;
2
F
- газбетонқорғичнинг йўли ва қолиплар тўпламининг
умумий майдони;
k
- йўлакларни ҳисобга оливчи коэффициент;
m
- қанотлар сони.
6.
Талаб қилинадиган вагонеткалар ва қолиплар сонини ҳисоблаш
а)
1
.
.
.
1
2
К
Кз
Q
Z
П
Т
Д
год
195
бунда
1
Z
– вагонеткалар сони, дона;
2- қолиплашдаги ва қолипдан чиқаришдаги вагонеткалар сонини
ҳисобга олувчи коэффициент;
Qгод- корхонанинг бир йилдаги ишлаб чиқариш миқдори, м
3
;
д - бир вагонеткадаги маҳсулот ҳажми;
т – бир йилдаги ишчи суткалар сони;
п – автоклавдаги вагонеткалар сони;
К
1
- вагонеткаларни тузатиш коэффициенти (К
1
=1,05);
К
3
– буғлатишдаги қолипларнинг айлантирилиши коэффициенти
(К
з
=1,0÷1,2)
б) Z
2
=1,25
.
Z
1
m
.
K
1
бунда Z
2
– қолиплар сони;
1,25 – қолиплардан чиқариш майдончасидаги қолиплар сонини
аниқловчи коэффициент;
m – бир вагонеткадаги қолиплар сони.
7. Автоклавлар сонини ҳисоблаш
Ҳисоблаш қуйидаги ифода бўйича бажарилади
Т
Ки
x
S
V
у
Q
Z
2
1
бунда Z - автоклавлар сони;
Q - корхонанинг қуввати, м
3
/йил;
T - бир йил ичидаги ишчи кунлар сони;
V - автоклав ҳажми, м
3
;
S - автоклавни тўлдириш коэффициенти;
x - бир кундаги ишчи соатлар сони;
у - буғлатиш даври, соатда;
Ки - ускуналардан фойдаланиш коэффициенти (Ки=0,91-0,92).
V
V
S
изд
бунда V
изд
- автоклавдаги маҳсулот ҳажми, м
3
.
х – орқали шахтадаги оҳактош миқдорини, у – орқали эса ғишт
синиқларини белгилаб икки тенглама тузилади: х+у=1.
Иккинчи тенглама эса кислота модулини белгилайди
y
O
Mg
O
Ca
x
O
Mg
O
Ca
y
O
AL
O
Si
x
O
AL
O
Si
Mк
)
(
)
(
)
(
)
(
2
2
2
3
2
2
бунда
,
3
2
2
,
O
AL
O
Si
O
Mg
O
Ca
,
- биринчи ашёдаги тегишли оксидлар
миқдори, %;
196
O
AL
O
Si
2
2
,
,
O
Mg
O
Ca
,
- иккинчи ашёдаги тегишли оксидлар
миқдори, %.
Сон миқдорини ўрнига қуйиб, қўйидагини аниқлаймиз:
1
4
,
1
)
1
,
3
36
,
14
(
)
6
,
0
02
,
48
(
)
02
,
12
69
,
58
(
)
12
,
2
89
,
8
(
y
x
y
x
y
x
Тенглама системасини бир номаълумни чиқариб ташлаш усулида ечамиз:
x=1-y
4
,
1
46
,
17
)
1
(
08
,
48
71
,
70
)
1
(
01
,
11
y
y
y
y
Бу тенгламани ечиб, у=0,548 топамиз ва х=1-0,548; x=0,452 эканини
аниқлаймиз. Топилганларни юздан биргачан ҳисобда қабул қилиб (x=0,45;
y=0,55) шихтанинг 45% оҳактоши ва 55% лойғиштдан иборат эканлигини
белгилаймиз (оғирлик бўйича). Энди кислоталанган модулни яъни эритмани
характерловчисини аниқлаймиз. Бунинг учун шихта компонентларининг
оксидлар миқдорини “х” ва “у”га кўпайтирамиз. Ҳисоб ишлари натижалари
бўйича эритмадаги оксидлар миқдорини белгилаш жадвали тузилади
(1-жадвал).
Бундай шихта таркиби % ҳисобланади:
SiO
2
=0,08
.
38,24+0,92
.
61,82=59,93
Al
2
O
3
=0,08
.
15,08+0,92
.
16,75=16,61
CaO=0,08
.
33,3+0,92
.
7,77=9,81
MgO=0,08
.
8,11+0,92
.
2,64=8,91
Шихтанинг кислотали модули қўйидагига тенг бўлади:
09
,
4
91
,
8
81
,
9
1
,
16
93
,
59
M
Топилган кислотали модули каттадир, шунинг учун шихтадаги SiO
2
миқдорини бериб кўрилади, масалан 42,25%. У ҳолда,
17
,
0
24
,
38
82
,
61
24
,
38
25
,
42
X
,
яъни шихта 83% шлак ва 17% ғишт синиғидан иборатдир.
Бундай шихтада оғирлик миқдори (%) бўйича
SiO
2
=0,08
.
38,24+0,17=42,25
Al
2
O
3
=0,08
.
15,08+0,17=15,36
CaO=0,08
.
33,3+0,17=28,96
MgO=0,08
.
8,11+ 0,17=7,28
Бундай шихтанинг кислотали модули қуйидагича бўлади:
197
589
,
1
28
,
7
96
,
28
36
,
15
25
,
42
M
яъни, берилган миқдор чегарасида бўлади. Демак, 1 т минерал пахтани
намлигини ҳисобга олмасдан тайёрлаш учун шихта компонентларининг
сарфи: домна шлак учун – 830 кг, ғишт синиғи учун эса170 кг. Намликни
мослаштириб: ғишт синиғининг сарфи – 170
.
1,02=173,4 кг ёки 173 кг; домна
шлаки сарфи эса 830
.
1,09=904,7 кг ёки 905 кг ни оламиз.
Эритмадаги оксидлар миқдори
1-жадвал
Эритма
тузилишлари
Эритмага киритиладиган оксидлар миқдори, %
SiO
2
AL
2
O
3
CaO
MgO
Оҳактош
4,00
0,95
21,61
0,27
Ғишт синиғи
32,28
6,61
7,9
1,7
SiO
2
, Al
2
O
3
, CaO, MgO миқдорларини кислотали модулни топиш
формуласига қўйиб, унинг миқдорини аниқлаймиз
393
,
1
97
,
1
51
,
29
56
,
7
28
,
36
M
Берилган ва олинган кислотали модулни фарқланиши 0,007 ёки 1%. Демак
ҳисобланган шихта таркиби Мк=1,4 эритма олиш шартини қониқтиради.
Do'stlaringiz bilan baham: |
