Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат транспорт университети

Амалий машғулот №5 Технологик жараёни асосий
режимларни хисоблаш
Деталларни кесишда механик ишлов бериш тартиби ҳисобий йўл билан аниқланади. Бирламчи йўниш вақтида кесиш қалинлиги чок миқдорига тенг қилиб олинади (i=1) ва қўйидагига аниыланади:
, мм
унда - ишлов бергунгача диаметр, мм;
- ишлов бергандан кейинги диаметр, мм.
Тоза йўниш операциясида, юзаларнинг нотекислигига қараб t миқдори 0,5 дан 2 мм гача белгиланади. Деталларни (торец) кесиш қалинлиги чок миқдорига тенг қилиб олинади.
Ишлов бериш юзаларининг ҳисобий узунлиги қуйдагига аниқланади:

унда: - ишлов берилаётган юзанинг узунлиги (ишчи чизмадан олинади);
- резецнинг кириш ва чиқишдаги оралиғи.
, мм
унда: - кесиш қалинлиги;
 - резецнинг пландаги бош бурчаги.
Кесиш операциясида l₂=35 мм оралиғида олинади.
Иш асбобининг узатиш тезликги S (мм/об) маълумотнома ва норматив материаллардан танлаб олиниб, у асосан детал материалига, уни ўлчамига, кесиш қалинлигига, иш асбобининг атериалига ва ишлов бериш характерига боғлиқ.
Кесиш тезлиги қуйдагига аниқланади.
, м/мм
где: С_v – кесиш доимийлиги;
Т – иш асбобининг турғунлиги, мин;
т, х_v, y_v – даража кўрсаткичлари;
К _v – кесиш коэффициенти.
С_v, m, x_v, y_v – қиймати жадвал 37 келтирилган кесиш коэффициенти қуйдагига аниқланади.

қуйида: - ишлов берилаётган материалнинг механик хусусиятларини белгиловчи коэффициент (жадвал 38);
- гала махсулотни юза ҳолатини белгиловчи коэффициент (жадвал 39);
- ишлов берилаётган иш асбобининг ҳолатини белгиловчи коэффициент (жадвал 40);
- иш асбобининг пландаги бош бурчагини ҳисобга олувчи коэффициент (=45⁰ бўла );
- ишлов бериш турини ҳисобга олиш коэффициенти (жадвал 41).
Юқоридаги кўрсаткичларни ҳисобга олиб кесиш тезлигини ҳисобий қийматини топамиз ва шунга тўғри келадиган дастгоҳнинг айланишлар сонини топамиз.

қуйида: - ишлов берилаётган юза ўлчами, мм.
Топилган айланишлар сонини қабул қилинган дастгоҳ хужжатидаги яқин айланишлар сонига йириклаштирамиз ва ҳақиқий кесиш тезлигини аниқлайми.
, м/мин
Токарлик ишлов беришдаги асосий (машина) вақти қуйдагига аниқланади.
, мин
қуйида: - ишлов берилаётган юзанинг ҳисобий узунлиги;
- иш асбобининг ўтишлар сони.
Доналаб ишлаб чиқариш вақт меёри аниқланади.

қуйида: - асосий (машина) вақти;
- ёрдамчи вақт (жадвал 42);
- дастгохларга хизматни ташкил қилиш вақти (уни нормативлардан, оператив вақтнинг 0,60,8% олинади);
- танаффусларга кетган вақт (у ҳам оператив вақтдан 2,5% олинади).
Оператив вақт қуйдагига аниқланади.