Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат шарқшунослик институти

Битирув малакавий ишининг методологик асослари. 
Ўзбекистон мустақилликка эришгандан сўнг, юртбошимиз 
ташаббуслари билан буюк ватандошларимизнинг бебаҳо илмий 
меросини ўрганиш ҳақидаги кўрсатмаларига биноан “Геодезия” ва 
“Минерология” асарлари фалсафий-қиёсий услубда ўрганилди. Чет 
элдаги, рус, ўзбек олимларининг шу соҳадаги қилинган ишларига 
таянган ҳолда иш олиб борилди. Тадқиқотни амалга оширишда
тадқиқотнинг қиёсий ва таҳлилий услубидан фойдаланилди. 
Битирув малакавий ишининг ўрганилганлик даражаси. 
Мамлакатимиз мустақилликка эришгандан сўнг Мусулмон Шарқ 
халқлари қатори ўзбек халқининг миллий-диний қадриятларидан 
бири бўлмиш тасаввуф таълимони ўрганиш ва тадқиқ қилиш орзуси 
рўёбга 
чиқди. 
Зеро, 
Президентимиз 
И. 
А. 
Каримов 
таъкидлаганларидек: “Улуғ бобокалонларимиз руҳига, башарият 
тарихи ва маданияти хазинасига катта хисса қўшган улуғ 
аждодларимизга, улар қолдирган улкан меросга муносиб бўлиш 
истаги жамиятимиз аъзолари орасида кенг ёйилиши, ҳар бир 
фуқаронинг онгидан мустаҳкам жой олиши – бу ҳам янги замоннинг 
муҳим хусусияти”
6
, биз ёш авлод аждодларимизга муносиб фарзанд 
бўлмоғимиз лозим.
Мустақиллик шарофати билан барча миллий, маънавий 
қадриятларимизга қайтиш бахтига муяссар бўлдик. Беруний, Ибн 
Сино, Форобий каби машҳур қомусий мутафаккирларининг 
хотирасини нишонлаб, улар қолдирган бой маънавий ёдгорликлар 
билан танишиш имкониятига эга бўлдик. Бу буюк зотлар силсиласи 
ичида Шарқ фалсафасида катта аҳамиятга эга бўлган буюк 
мутафаккир, қомусий олим, Берунийдир. Файласуф дунёқарашини 
аниқлаб берадиган асарлари деярли тўлиқ ҳолда бизга етиб келган. 
Умуман Беруний ҳаёти ижоди, хусусан, унинг илмий мероси, унинг 
6
Каримов И. А. Истиқлол ва маънавият. – Т.: 1994, 19-20б. 

---

8 
Шарқ адабиёти ва фалсафий тафаккурида тутган мавқеи масаласи 
таниқли шарқшунос, файласуф ва тарихчи олимлар томонидан тадқиқ 
этилган. Хусусан, А. Массе, Э. Браун, Е. Э.Бертельс, А. М. 
Богоуддинов, И. Брагинский, С. Айний, М. И. Мубаллиғ, А. Мирзоев, 
З. Сафо, А. Ҳикмат, М. Ражабов, М. Ҳиравий, А. Афсаҳзод, А. 
Ҳайитметов, Қурбонмамедов, А. Ўрунбоев, А. Қаюмов, Ш. 
Шомуҳамедов, Р. Воҳидов, А. Муҳаммедходжаев, Ж. Холмўминов 
Ҳайруллаев, И.Мўминов, М.Қодиров, А.Зохидов, ва бошқалар 
томонидан тадқиқ этилган.